Πέμπτη 19 Ιουλίου 2012

Οι Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ - Nancy Huston




Το 1741, ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ συνθέτει τις Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ ύστερα από προτροπή του Count Kaiserling, ο οποίος έπασχε συχνά από αϋπνίες. Πήραν το όνομά τους από τον Γκόλντμπεργκ, προσωπικό πιανίστα του πρώην πρέσβη. Το έργο αποτελείται από μία άρια και τριάντα παραλλαγές με την άρια να επαναλαμβάνεται στο κλείσιμο. Θεωρούνται ένα από τα σημαντικότερα δείγματα παραλλαγών στην ιστορία της μουσικής.

Πάνω σε αυτή τη μουσική σύνθεση θα χτίσει η Χιούστον το πρώτο της μυθιστόρημα. Η Λίλιαν Κυλαίν θα προσκαλέσει στο σπίτι της τριάντα ανθρώπους, συναισθηματικά σημαντικούς για εκείνη, με σκοπό να παρουσιάσει τις Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ. Για ενενηνταέξι λεπτά μόνο η μουσική θα ακούγεται στο χώρο παρέα με το ανεπαίσθητο γύρισμα των σελίδων της παρτιτούρας. Ο σεβασμός και η παράδοση επιβάλλουν την απόλυτη σιωπή του ακροατηρίου, η μουσική στο επίκεντρο, μακριά από την τάση των τελευταίων χρόνων να γίνεται χρήση αυτής ως χαλί.

Οι σκέψεις, οι έγνοιες και τα συναισθήματα καθενός από τους τριάντα καλεσμένους παρουσιάζονται από τη συγγραφέα σε κάθε παραλλαγή. Την πρώτη και τελευταία κουβέντα την έχει η Λίλιαν Κυλαίν. Άλλοτε είναι φανερό το υποκείμενο και άλλοτε όχι, όπως και να έχει η συγγραφέας παραθέτει στο τέλος τη διανομή, εργαλείο χρήσιμο για τον αναγνώστη ώστε να μπορέσει να ακολουθήσει τον ιστό που σταδιακά υφαίνει η Χιούστον.

Το εύρημα της συγγραφέως δίνει μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα στο βιβλίο. Εσωτερικοί μονόλογοι σε πρώτο πρόσωπο, ένα αργό travelling από πρόσωπο σε πρόσωπο με τη μουσική να είναι διαρκώς παρούσα, κυρίαρχη.  Δε θέλει να ασχοληθεί με τα (επιβεβλημένα) χειροκροτήματα και χαμόγελα του τέλους, την ιντριγκάρει η σιωπή στη διάρκεια της συναυλίας, όλα εκείνα τα οποία οι καλεσμένοι σκέφτονται αλλά διστάζουν να ομολογήσουν. Δεν είναι μόνο το παίξιμο αυτό που τους απασχολεί ενώ δείχνουν προσηλωμένοι στη μουσική και πώς θα ήταν δυνατό κάτι τέτοιο άλλωστε;

Η φόρμα δίνει μια ποιητική πειθαρχία στο κείμενο, το κάθε μέρος έχει ένα αυστηρά προκαθορισμένο χρονικά μέγεθος, αρκετοί μονόλογοι κόβονται απότομα. Η Χιούστον, με σπουδές στη σημειολογία και στη μουσική, κάνει ένα εντυπωσιακό συγγραφικό ντεμπούτο. Πρωτοτυπία αυθεντική. Χρήση σωστή του ευρήματος, το οποίο λειτουργεί αβίαστα δίχως να παγιδεύει τη δημιουργό. Ρυθμός.

Μία ένσταση σχετικά με τη μετάφραση μου προκάλεσε η επιλογή(;) της Ειρήνης Τσολακέλλη να μην παραθέσει τη μετάφραση κάποιων αποσπασμάτων του κείμενου τα οποία είναι στα αγγλικά. Κατά τα άλλα πρόκειται για μία πολύ καλή μετάφραση.

Η Νάνσυ Χιούστον γεννήθηκε στον Καναδά αλλά πλέον ζει στη Γαλλία. Είναι παντρεμένη με το δοκιμιογράφο Τζβέταν Τοντόροφ



Εκδόσεις Άγρα.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου