Δευτέρα 22 Απριλίου 2013

Το Μαγαζάκι των Αυτοκτονιών - Jean Teulé







Η τελευταία ανάρτηση ήταν αφιερωμένη στον σκηνοθέτη Πατρίς Λεκόντ. Αφορμή στάθηκε η έξοδος στους κινηματογράφους της τελευταίας του ταινίας με τίτλο Μπουτίκ για Αυτόχειρες. Την Πέμπτη το βράδυ πήγαινα να πάρω το μετρό από τον Κεραμεικό, δίπλα στους γνωστούς πάγκους με τα κοσμήματα υπήρχε και ένα λευκό πανί πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένα κάποια βιβλία. Η περιέργεια νίκησε τη βιασύνη και έτσι κοντοστάθηκα να κοιτάξω, το μάτι μου έπεσε πάνω σε ένα βιβλίο κάπου στη μέση της επιφάνειας, ο πωλητής αμέσως κατάλαβε ποιο αποτέλεσε το αντικείμενο της προσοχής μου και μου έτεινε το Μαγαζάκι των Αυτοκτονιών, βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η κινηματογραφική μεταφορά του Λεκόντ. Το εξέλαβα ως σημάδι και το αγόρασα. Ο συγγραφέας δε μου ήταν άγνωστος, μετά από σχετική έρευνα στη βιβλιοθήκη ανακάλυψα ακόμα ένα δικό του βιβλίο, το Ουράνιο Τόξο για τον Ρεμπώ (εκδ. Απόπειρα), που μου κράτησε συντροφιά κατά τη διάρκεια μιας σκοπιάς υπό καταρρακτώδη βροχή, αρκετά χρόνια πριν...

Αποφάσισα να το διαβάσω πριν πάω (αν τελικά τα καταφέρω) στον κινηματογράφο.

"Αποτύχατε στη ζωή σας; Με εμάς θα έχετε έναν πετυχημένο θάνατο!"

Αυτό είναι το σλόγκαν της μικρής επιχείρησης με την επωνυμία Το Μαγαζάκι των Αυτοκτονιών! Όπως μαρτυρά και το όνομα αποτελεί το κατάλληλο μέρος για κάθε επίδοξο αυτόχειρα, καθώς μπορεί να βρει τα απαραίτητα σύνεργα για να καταφέρει την αυτοκτονία που επιθυμεί. Θηλιές, δηλητήρια, σφαίρες, τσιμεντόλιθοι για σίγουρο πνιγμό, καραμέλες με δηλητήριο... Το μαγαζί δε δέχεται πίστωση για ευνόητους λόγους.

Εδώ και δεκαετίες η επιχείρηση ανήκει στην οικογένεια Τιβάς και περνά από πατέρα σε γιο, μία παράδοση χρόνων που κινδυνεύει να σπάσει εξαιτίας του μικρού Άλαν. Η μελαγχολία και η κατάθλιψη χαρακτηρίζουν όλους τους Τιβάς, ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν αυτοκτονούν είναι το καθήκον που νιώθουν απέναντι στους υπόλοιπους αυτόχειρες. Πάνω απ' όλα το καθήκον! Ο Άλαν όμως δε μοιάζει καθόλου με τα αδέρφια του, είναι χαμογελαστός και αισιόδοξος, ανακαλύπτει πάντα την καλή πλευρά ακόμα και στο πλέον δυσάρεστο γεγονός. Η παρουσία του στο κατάστημα είναι καταστροφική για το μέλλον της επιχείρησης αφού δε διστάζει να παρηγορήσει τους υποψήφιους αυτόχειρες και να τους ζητήσει να σκεφτούν ξανά την απόφασή τους.

Ο Ζαν Τελέ στηρίζεται σε μια αρκετά πρωτότυπη ιδέα και γύρω της χτίζει τη νουβέλα του. Το αποτέλεσμα είναι αρκετά αστείο, ο συγγραφέας υποστηρίζει την κεντρική ιδέα με αρκετά ευρήματα που ανανεώνουν συνεχώς το ενδιαφέρον. Ομολογώ πως είχα καιρό να γελάσω τόσο διαβάζοντας ένα βιβλίο. Χιούμορ μαύρο που θυμίζει αρκετά την Οικογένεια Άνταμς αλλά και τις ταινίες του Μπάρτον. Η πρόζα λειτουργεί κάποιες φορές ως κάλυμμα στον προβληματισμό, ο συγγραφέας επιχειρεί να θίξει ζητήματα μέσα από το χιούμορ και τη σάτιρα, τα τοποθετεί εκεί για όποιον θέλει να τα δει δίχως στιγμή να θυσιάζει το κωμικό στο βωμό της σοβαροφάνειας. Σε ένα τέτοιο ζήτημα θα ήθελα να σταθώ για λίγο. Ένα από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το Μαγαζάκι των Αυτοκτονιών είναι η βεβαιότητα της κατάληξης, τα ποσοστά των αποτυχημένων αυτοκτονιών είναι αρκετά υψηλά. Το ευτυχώς στο προηγούμενο στατιστικό είναι η μία όψη του νομίσματος, υπάρχει όμως (όπως πάντα) και η άλλη, εκείνη που βαραίνει τον παρολίγον αυτόχειρα απέναντι στον περίγυρό του που μαθαίνει για την αποτρόπαια - στα μάτια των άλλων - επιθυμία του.

Κάπου μετά τη μέση η νουβέλα κάνει μια κοιλιά, το χιούμορ κάπως ατονεί και διακρίνεται μια βεβιασμένη προσπάθεια του συγγραφέα να ολοκληρώσει. Είναι κάτι που δημιουργεί την αίσθηση του άνισου αλλά εμένα μου ενέτεινε την περιέργεια να δω την κινηματογραφική εκδοχή στην οποία, σύμφωνα με συνέντευξη του σκηνοθέτη, το τέλος είναι διαφορετικό. Σε γενικές γραμμές πρόκειται για ένα πολύ ευχάριστο βιβλίο, διαβάζεται σε έναν καφέ και προσφέρει αρκετές στιγμές γέλιου. Το Μαγαζάκι των Αυτοκτονιών μάλλον κερδίζει και τον τίτλο της πλέον βραχύβιας παραμονής στη λίστα με τα προσεχώς! 


Μετάφραση Εύη Βαγγελάτου
Εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου