Το αριστερό χέρι του σκοταδιού - Ursula Le Guin

Ο Άι επισκέπτεται τον πλανήτη Χειμώνα ( Γκέθεν στη γλώσσα των γηγενών) με την ιδιότητα του απεσταλμένου της Οικουμένης. Σκοπός του ταξιδιού του είναι να προετοιμάσει το έδαφος για μια μελλοντική συνεργασία του πλανήτη Γκέθεν με τους υπόλοιπους πλανήτες-μέλη της Οικουμένης και την πιθανή ένταξή του στην υφιστάμενη διαπλανητική συμμαχία. Δήλωσε εθελοντικά συμμετοχή γνωρίζοντας πως οι πιθανότητες επιτυχίας είναι ελάχιστες εξαιτίας της αναμενόμενης καχυποψίας της τοπικής ηγεσίας απέναντι σε κάποιον ξένο, αντιμετώπιση η οποία θα θέσει ακόμα και τη ζωή του σε κίνδυνο. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί πως στον πλανήτη Γκέθεν αγνοούν τα επιτεύγματα της αεροναυπηγικής καθώς δεν υπάρχουν πτηνά που θα πυροδοτούσαν ικάρια όνειρα στους κατοίκους.

Η πραγματικότητα ξεπερνά πάντα τη θεωρία, έτσι και οι γνώσεις του Άι σχετικά με τον πολιτισμό και τις συνήθειες των Γκεθιανών αποδεικνύονται λειψές κατά την άφιξή του εκεί. Η γνώση της γλώσσας αποτελεί το σημαντικότερο εφόδιο ενώ οι γήινες βεβαιότητες θέτουν εμπόδια στην αποστολή του. Όντα αμφίφυλα, οι κάτοικοι του Γκέθεν βιώνουν διαφορετικά τη σεξουαλικότητα και αδυνατούν να κατανοήσουν τη μόνιμη ανδρική φύση του Άι. Πέρα όμως από τις διαφορές, υπάρχουν και αρκετές ομοιότητες με τους υπόλοιπους γνωστούς πλανήτες. Παράδειγμα ομοιότητας αποτελούν οι σχέσεις εξουσίας· συμμαχίες, πισώπλατα χτυπήματα, έριδες, μισαλλοδοξία, εγωισμοί.

Χαρακτηριστικό του πλανήτη, όπως άλλωστε φανερώνει το όνομά του, αποτελεί το ψυχρό κλίμα. Μεγάλες εκτάσεις καλύπτονται από αιώνιους πάγους. Λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών, οι αλλαγές, σε οποιοδήποτε τομέα, είναι μικρές, σχεδόν απαρατήρητες πολλές φορές, γεγονός που εξασφαλίζει την επιβίωση των κατοίκων. Δεν υπάρχει περιθώριο για αποφάσεις γρήγορες και βιαστικές, η φύση κατέχει τον πρώτο λόγο και τα έμβια όντα αναγκαστικά προσαρμόζονται στις δεδομένες συνθήκες. Ο καιρός αποτελεί καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης του κοινωνικού ιστού, καθώς οι αντιξοότητες ωθούν τους κατοίκους στην ανάπτυξη ενστίκτων αλληλεγγύης και πειθαρχίας.

Η Λε Γκεν, ενεργώντας σοφά, παρεμβάλει μύθους από την ιστορία του νέου κόσμου, παραθέτοντας τις ρίζες του πολιτισμού που δημιούργησε. Έτσι, η εικόνα του πλανήτη Γκέθεν γίνεται αρκετά στρογγυλή και αφήνει μια αίσθηση πληρότητας που σε συνδυασμό με τη δεδομένη ικανότητά της στην περιγραφή επιτρέπει στον αναγνώστη να "βρεθεί" εκεί.

Η επιλογή του ονόματος του απεσταλμένου μόνο τυχαία δε μπορεί να θεωρηθεί. Το Άι (Ai στο πρωτότυπο) ηχητικά παραπέμπει άμεσα στο Εγώ ( I ) και στο Μάτι (Eye), ο τρόπος γραφής μας επιτρέπει να το θεωρήσουμε και ως τα αρχικά της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence). Όμως Άι θα μπορούσε να είναι και ένα επιφώνημα δυσάρεστου συναισθήματος όπως πόνου για παράδειγμα. Τα τέσσερα αυτά σημεία αποτελούν βασικές θεματικές στο έργο της Λε Γκεν· Το Εγώ, η παρατήρηση, η τεχνολογία και η μη λεκτική συναισθηματική επικοινωνία.      
 
Μελανό σημείο της συγκεκριμένης έκδοσης αποτελεί η ελλιπής επιμέλεια του κειμένου. Απόδειξη του ισχυρισμού αποτελούν οι μονάδες μετρήσεως· οι αποστάσεις πότε αναφέρονται σε μίλια και πότε σε μέτρα, οι θερμοκρασίες είναι συνήθως σε βαθμούς Φαρενάιτ χωρίς να γίνεται καμία μετατροπή σε βαθμούς Κελσίου με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να υποθέτει την ένταση του κρύου ή την πτώση της θερμοκρασίας... Παραλείψεις που βγάζουν μάτι και όχι ασήμαντες λεπτομέρειες.   

Υπέροχη και πολυγραφότατη συγγραφέας, γνωστή κυρίως για το μυθιστόρημα ο Αναρχικός των δύο κόσμων (μεταφορά με φαντασία του αυθεντικού τίτλου, the Dispossessed), η Λε Γκεν αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πένες επιστημονικής/κοινωνικής φαντασίας. 



Μετάφραση Βαγγέλης Κατσάνης
Εκδόσεις Parsec