Humor ist, wenn man trotzdem lacht.

Η επιθυμία υπήρχε από καιρό, προερχόμενη ίσως αρχικώς από την πληθώρα των αναφορών στο όνομά του, αναφορών προσωπικών, προσδιοριστικών κατά βάση, ενίοτε δε, και αυθαίρετων ή κάπως υπερβολικών, το επίθετο "καφκικό(ς)" αναπόσπαστο μέρος του λόγου περί γραφής και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Με τον καιρό η επιθυμία εκφράστηκε, συνάντησε μία γκάμα αντιδράσεων, από την αδιαφορία μέχρι τον ενθουσιασμό -μαντέψτε εσείς ποιοι αδιαφόρησαν, εγώ δε λέω-, τελικώς με κυρίευσε.

Η λογοτεχνική διαθήκη του Κάφκα και η μη υλοποίησή της, υπήρξε ένα από τα βασικά ερωτήματα ηθικής της ύστερης εφηβείας μου, τότε που μέσα από τις Εκδόσεις Γράμματα, στο υπόγειο της πατρινής πρωτοπορίας, τον πρωτογνώρισα, μέσα από τη Δίκη, και ύστερα αχόρταγα διάβασα, το ένα μετά το άλλο, όλα τα υπόλοιπα, χαρούμενος, μέσα μου βαθιά, που η επιθυμία του παρακούστηκε, αν και ντρεπόμουν για το συναίσθημα αυτό.

Από τότε πέρασαν αρκετά χρόνια (πια). Η επιθυμία του εκείνη, μου άνοιξε τώρα την πόρτα της επιστροφής.

[...] Για αργότερα ίσως αυτά τα δύο κείμενα (βλέπε: η Μεταμόρφωση και ο Θερμαστής) και "η κρίση" από την Arcadia να συνιστούσαν ένα αρκετά καλό βιβλίο, που θα μπορούσε να λέγεται "οι γιοί". 

Η αποτίμηση μιας ανάγνωσης, όπως αυτή, δύναται να είναι είτε αμιγώς φιλολογική, είτε αποκλειστικώς συναισθηματική, κατά την προσωπική μου άποψη πάντα. Και ως προσωπική, πρέπει να παραμείνει ένας μέρος της στο σκοτάδι, τέτοια είναι η γραφή του Κάφκα.

Πριν την ανάγνωση, όταν οι Γιοι είχαν πάρει αμετάκλητα πια τη θέση τους ανάμεσα στα προσεχώς, αναρωτιόμουν αν θα αναδείκνυαν την εξέλιξή μου ως αναγνώστη, αν πλέον θα ήμουν ικανός να συλλάβω νοήματα και σχήματα που παρέμειναν κρυφά τότε παλιά, στα άγουρα χρόνια της εισαγωγής στον κόσμο της λογοτεχνίας. Κάτι τέτοιο δε συνέβη. Εκείνο που συνέβη όμως, ήταν η σήμανση της συναισθηματικής μου εξέλιξης, όχι απαραίτητα στο δρόμο της προόδου, αλλά, όπως και αν έχει, τη μετατόπιση αυτής από τότε. Και αυτό είναι πιο σημαντικό, επιτρέψτε μου να πω κύριοι/κυρίες που θεωρείτε τη συναισθηματική εξέλιξη κάτι το δεδομένο και αναπόφευκτο, αποτέλεσμα, και αυτό, υπολογισμών μαθηματικών και δεικτών οικονομικών.

Ο πατέρας ενός φίλου, κάθε φορά που τελειώνει μια ακόμη ανάγνωση της Μεταμόρφωσης, συνηθίζει να λέει: όλα εδώ μέσα υπάρχουν. Σκέφτομαι τα λόγια αυτά τώρα που με σιγουριά προσθέτω την τριλογία αυτή, οριστικά και αμετάκλητα, στη λίστα εκείνη με τα αναγνώσματα 'πρώτων βοηθειών'.

Κι ήταν για 'κείνους σαν διαβεβαίωση των νέων τους ονείρων και καλών σκοπών, όταν στο τέλος της διαδρομής τους σηκώθηκε η θυγατέρα πρώτη και τέντωσε το νεανικό κορμί της.   

[ο τίτλος της ανάρτησης, φράση γερμανική που στα ελληνικά θα μεταφερόταν ως: χιούμορ είναι, όταν κανείς παρ' όλα αυτά γελά, αποτέλεσε την εύστοχη σύνοψη του Α., αφού πρώτα με περίσσια υπομονή άκουσε όσα είχα να πω, ενθουσιασμένος/μαγεμένος/συνεπαρμένος από την επιστροφή στο καφκικό σύμπαν.]


υ.γ Κατσαρίδα δεν είναι σίγουρα. Παράσιτο ναι, θα μπορούσε.

 

Μετάφραση Αλέξανδρος Κυπριώτης
Εκδόσεις Ίνδικτος