Η Ιλόνα φθάνει με τη βροχή - Álvaro Mutis

Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Κολομβιανού συγγραφέα Άλβαρο Μούτις, που πέθανε πέρυσι τον Σεπτέμβρη, με πρωταγωνιστή τον γοητευτικό τυχοδιώκτη Μακρόλ Γκιαβέρο. Είχε προηγηθεί Το Χιόνι του Αλμιράντε. Πέραν της παρουσίας του Γκιαβέρο, κοινό χαρακτηριστικό ανάμεσα στις δύο νουβέλες αποτελεί η μανία -άλλη λέξη δύσκολα θα περιέγραφε την ένταση- με την οποία ο αφηγητής επιμένει να διαχωρίζει τους ρόλους, εκείνος είναι απλώς ο διαμεσολαβητής, ο επιφορτισμένος γραφιάς που στηρίζεται στα λεγόμενα του ήρωά του αλλά οφείλει να ξεκαθαρίσει πως το βάρος από τυχόν ανακρίβειες δεν θα πρέπει να πέσει στους ώμους του άδολου δέκτη-πομπού. Και αν στην προηγηθείσα νουβέλα ο αφηγητής είχε εντοπίσει τυπωμένη την περιπέτεια του Γκιαβέρο στο ποταμόπλοιο, σουλατσάροντας σε ένα παλαιοβιβλιοπωλείο της Βαρκελώνης, τώρα ισχυρίζεται πως υπήρξε μάρτυρας αυτήκοος του περάσματος του ήρωα από τον Παναμά.

Όταν είδα ότι η γκρίζα άκατος του λιμενικού πλησίαζε, με τη σημαία του Παναμά να κυματίζει περήφανα στην πλώρη της, κατάλαβα αμέσως ότι είχαμε φτάσει στο τέρμα του επεισοδιακού ταξιδιού μας. 

Παρά το γεγονός πως το περιβάλλον δύσκολα θα χαρακτηριζόταν φιλόξενο, ο Γκιαβέρο αποφασίζει να αράξει για λίγο στον Παναμά, εγκαταλείποντας προσωρινά τη θάλασσα και προσμένοντας κάποια καλύτερη ευκαιρία. Στον τόπο που είναι γνωστός για την ένωση των δύο ωκεανών, θα καταφύγει σε ένα οριακά αξιοπρεπές μοτέλ, έχοντας πρώτα κάνει έναν πρόχειρο, και μάλλον υπεραισιόδοξο, οικονομικό προϋπολογισμό, γεγονός που του επιτρέπει να διώξει προσωρινά την έγνοια της επιβίωσης. Όμως, η άφιξη ενός ξένου δύσκολα περνά απαρατήρητη, ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου ξέρει αρκετά, ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα, και δείχνει πρόθυμος να μοιραστεί τις γνώσεις αυτές. Τότε εμφανίζεται η Ιλόνα, ο ρεαλισμός υποχωρεί στη θέα της, το κενό καλύπτεται από μαγεία και εσωτερικότητα.

Υπάρχουν άνθρωποι που εξαφανίζονται διαρκώς μόνο και μόνο για να εμφανιστούν ξανά, την κρίσιμη στιγμή, σχέσεις δίχως αποχαιρετισμούς, μα με περάσματα στιγμιαία από την απουσία στην παρουσία, και αντιστρόφως. Τέτοια είναι η σχέση της Ιλόνα με τον Γκιαβέρο. Φίλοι, εραστές, συνέταιροι, συνταξιδιώτες. Άνθρωποι με πεπρωμένο κοινό. Ο συγχρονισμός φαντάζει πάντοτε ιδανικός, η Ιλόνα έχει μια νέα ιδέα και αναζητά συνεργό -ή και συνένοχο, ανάλογα με την ηθική ευαισθησία σας- και εκείνος εμφανίζεται.

Υπάρχει όμως και ένας τρίτος πόλος, σημαντικός παρά την απουσία του, ο Αμπντούλ Μπασούρ, ένας παλιός γνώριμος από ένα άλλο βιβλίο του Μούτις, Η τελευταία σκάλα του Τραμπ Στήμερ, συγγενές στο μυαλό μου, λόγω θεματικής και ατμόσφαιρας με το Πορτ-Σουδάν του Ολιβιέ Ρολέν.

Ωραίος ο κόσμος του Μούτις -εντάξει του Γκιαβέρο, αν προτιμάτε να μείνετε πιστοί στη δήλωση του συγγραφέα- αποπνέει μια γοητεία σε έναν αναγνώστη δύστροπο με τον κόσμο των ναυτικών και των λιμένων, μια αίσθηση διαρκούς παρουσίας στο παρόν και, εξαιτίας αυτού, τόσο μαγικής και απρόβλεπτης. Τώρα απομένει η εύρεση και ανάγνωση του τελευταίου μέρους της τριλογίας, Ένας ωραίος θάνατος.  

υ.γ  Το 1996, ο Κολομβιανός σκηνοθέτης Sergio Cabrera μετέφερε τη νουβέλα στη μεγάλη οθόνη. 




Μετάφραση Μαρία Χατζηγιάννη
Εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος