Για προσδοκίες, ξανά.

Μου είπε: δεν ξέρω τι περίμενα, όμως δεν με κάλυψε τελικά, ίσως να φταίω εγώ, ίσως απλώς οι προσδοκίες. Αναφερόταν σε ένα μυθιστόρημα, δεν έχει σημασία σε ποιο, εμένα με είχε ενθουσιάσει και δεν είχα διστάσει να το επικοινωνήσω. Ενοχή διπλή: ίσως να φταίω εγώ, ίσως απλώς οι προσδοκίες. Μία για εκείνη, μία για μένα -μεταξύ άλλων. Μιλώντας για την ενοχή που μου αναλογεί: είναι ένας από τους λίγους, η αλήθεια, λόγους που θα αυτολογοκρινόμουν· ο φόβος για τη δημιουργία προσδοκιών σε έναν αναγνώστη που δεν είναι εγώ. Παλιά ήμουν αυστηρός: αν έχεις προσδοκίες, τότε γιατί δεν δοκιμάζεις να γράψεις εσύ το αριστούργημα; Το σκεφτόμουν, δεν το έλεγα. Τώρα πια όχι. Μιλώντας για την ενοχή που της αναλογεί: Αναγνωστικές προσδοκίες, σχεδόν τρία χρόνια πριν.

Ο ενθουσιασμός και πώς να τον κρύψεις, ένα υπέροχο βιβλίο διάβασες και θες να το μοιραστείς, δημόσια και κατ' ιδίαν, αν και μάλλον αυτό το δεύτερο είναι πιο ειλικρινές, δυστυχώς για το δημόσιο. Το κατάλληλο ρήμα για να περιγράψει αυτό που νιώθω, και θα αναλύσω στη συνέχεια, είναι: μπουκώνω. Αυτό αισθάνομαι, ένα μπούκωμα, όταν οι έπαινοι για ένα βιβλίο με περικυκλώνουν και έρχονται από διάφορες μεριές και όχι μόνο από συμμαχικά -και αναγνωρίσιμα πια- στρατόπεδα, όταν εχθροί συνθηκολογούν: αυτό, λένε, είναι ένα σπουδαίο βιβλίο. Ο καθένας βέβαια το λέει με τον τρόπο του, ακόμα και αν δεν θέλει να το πει. Κι εγώ μπουκώνω, αδυνατώντας να κλείσω τα αυτιά μου στους επαίνους, μόνη ελπίδα η έγκαιρη -ως προς τους επαίνους πρωτερόχρονη- ανάγνωση, τότε συντάσσομαι και εγώ με τους θιασώτες του εκάστοτε βιβλίου, και ίσως μπουκώνω με τη σειρά μου άλλους. Αρκετά με την ενοχή.

Μια στιγμή, λίγο ακόμα. Και αν δεν το κρίνω σωστά; Αυτό, σε συνδυασμό με μια ενστικτώδη αντίδραση, φέρνει την άρνηση: όχι ακόμα. Πέρυσι, δύο βιβλία που συζητήθηκαν και επαινέθηκαν πολύ ήταν: Τα πορφυρά πανιά του Αλεξάντρ Γκριν (εκδόσεις Κίχλη) και ο Αστερισμός ζωτικών φαινομένων του Άντονυ Μάρα (εκδόσεις Ίκαρος). Ακόμα να τα διαβάσω. Φέτος είναι η συλλογή διηγημάτων Γκιακ του Δημοσθένη Παπαμάρκου (εκδόσεις Αντίποδες), εδώ το έχω και όμως διστάζω, και ας έχω διαβάσει τη Μεταποίηση. Θα 'ρθει ο καιρός, θα 'ρθει.