Επιστροφή ξανά στην ίδια βιβλιοθήκη

Κανέναν δε θα εντυπωσίαζα φαντάζομαι, λέγοντας πως το πρώτο πράγμα που χαζεύω σε ένα σπίτι είναι η βιβλιοθήκη (αν βέβαια αυτή υπάρχει). Την ώρα που οι λοιποί βολεύονται στο "σαλόνι" και αναρωτιούνται τι να προσφέρουν και τι να ζητήσουν, ανάμεσα σε συζητήσεις εισαγωγικές, που συνήθως περιλαμβάνουν φαινόμενα καιρικά - ουχί ακραία, αλλά πάντως άξια λόγου - ή (στην αθηναϊκή πραγματικότητα) την αναφορά σε οχήματα μεταφοράς, με συντελεστές όπως η πυκνότητα αυτών, η μέση ταχύτητα και ο χρόνος - πάντα ο χρόνος -, ενώ λοιπόν συμβαίνουν τα παραπάνω εγώ προσπαθώ σχεδόν στα κρυφά (στα μουλωχτά όπως αρέσει σε κάποιους να λένε) να πλησιάσω το - συνήθως ξύλινο - αντικείμενο του πόθου. Είναι κάτι στο οποίο δε μπορώ να αντισταθώ αν και πολλάκις έχω δεχτεί την παρατήρηση από προασπιστές της ορθής διαγωγής που επιβάλλει το πρωτόκολλο φιλοξενίας, διπλή κατηγορία για αδιακρισία και αδιαφορία. Αδιακρισία μέγιστη να κοιτάζεις τη βιβλιοθήκη κάποιου, συμφωνώ, γιατί δεν αποτελεί κλισέ πως μέσα από μια βιβλιοθήκη μπορείς να ρίξεις προνομιούχες ματιές στην ψυχή (ή στο χαρακτήρα αν προτιμάτε) του αναγνώστη. Ως προς αυτό δηλώνω ένοχος. Ίσως να είναι ο λόγος που μερικοί αρνούνται να στήσουν τα βιβλία τους σε δημόσια θέα εντός της εστίας, όπως το σαλόνι για παράδειγμα, και προτιμούν δωμάτια αμιγώς ιδιωτικά, εκεί που η πρόσβαση απαιτεί μεγαλύτερη οικειότητα (ή περισσότερο θράσος).

Εκεί λοιπόν, κοντά στη βιβλιοθήκη, περνώ αρκετό χρόνο, χαζεύοντας ράχες, προσπαθώντας να διαπιστώσω αν υπάρχει κάποιο σύστημα οργάνωσης ή αν η τυχαιότητα βασιλεύει. Ενθουσιάζομαι στη θέα αγαπημένων τίτλων, ζηλεύω όντας τόσο κοντά σε κάποιο μυθιστόρημα που η αναζήτηση το εμφανίζει ως εξαντλημένο. Η οικειότητά μου με τον οικοδεσπότη καθορίζει ζητήματα όπως το άγγιγμα, το τράβηγμα έξω για ξεφύλλισμα, την εύρεση θάρρους να ζητήσω δανεικά (εκμεταλλευόμενος συνήθως τη φράση, "αν θες κάποιο μη διστάσεις να μου το ζητήσεις"). Ύστερα επιστρέφω στο σαλόνι όπου επανέρχεται για χάρη μου το ζήτημα της προσφοράς προς τον φιλοξενούμενο, ενώ ταυτόχρονα γίνομαι δέκτης θανατηφόρων ματιών - όπως τότε που ήμουν παιδί σκανταλιάρικο. Όμως κάτι άλλο ξεκίνησα να γράψω και πάλι για εκείνη μιλώ.

Στα εφοδιασμένα με όμορφες βιβλιοθήκες σπίτια, όταν η δεύτερη επίσκεψη απέχει πολύ της πρώτης, λαμβάνει χώρα ένα ιδιαίτερο πείραμα εξέλιξης, αμιγώς προσωπικό (τώρα πια όχι). Με περισσότερο θράσος (ένεκα της γνώσης του χώρου) επανέρχομαι σε απόσταση αναπνοής και αφού ρίξω μια πιο γενική ματιά για την περίπτωση κάποιας μεγάλης εξωτερικής αλλαγής, πλησιάζω το κάθε ράφι ξεχωριστά, στρέφω το κεφάλι (συνήθως προς τα αριστερά) και θέτω σε κίνηση την παράλληλη μετατόπιση του σώματος. Παρατηρώ ορισμένα βιβλία για πρώτη φορά, ευθύνη είτε της μνήμης, είτε μιας μικροαλλαγής, μιας νέας άφιξης. Στέκομαι λίγο παραπάνω σε εκείνα που αναπόλησα κατά τη διάρκεια της απουσίας μου.

Η εξέλιξη σχετίζεται με τα βιβλία που ενώ την πρώτη φορά μου ήταν παντελώς άγνωστα, στο διάστημα που μεσολάβησε έπεσα πάνω τους ξανά, άκουσα γι' αυτά πράγματα εξόχως ενδιαφέροντα και προκλητικά, τοποθετήθηκαν σε κάποια από τις δεκάδες λίστες με τα προσεχώς και τώρα εμφανίζονται μπροστά μου. Φαινόμενο που επαναλαμβάνεται όλο και πιο συχνά, αποτελεί για μένα ένα μέτρο της εξέλιξής μου ως αναγνώστη αλλά και ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας. Θα μπορούσε να πει κάποιος πως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στα βιβλιοπωλεία, δεκτό, αλλά πιστεύω πως οι οικιακές βιβλιοθήκες έχουν μια σταθερότητα διαφορετική, οι αλλαγές λαμβάνουν χώρα με ένα ρυθμό πιο αργό, πιο προσωπικό και προσφέρονται ως εργαστηριακές πλατφόρμες. 

Είναι ωραία τα (ξένα) σπίτια με βιβλιοθήκες.