Μία κατάβαση δεν είναι αρκετή

Πέδρο Πάραμο - Χουάν Ρούλφο

Νιώθεις την ανάγκη να επιστρέψεις, να πιάσεις το νήμα της αναζήτησης του Χουάν Πρεσιάδο από την αρχή, από την ιερή υπόσχεση στην ετοιμοθάνατη μητέρα πως θα αναζητήσει τον πατέρα του, Πέδρο Πάραμο, στην Κομάλα, από την οποία εκείνη αναγκάστηκε να φύγει πριν χρόνια.

" Ήρθα στην Κομάλα γιατί μου είπαν πως εδώ ζούσε ο πατέρας μου, κάποιος Πέδρο Πάραμο. Μου το' πε η μητέρα μου. Κι εγώ της υποσχέθηκα πως θα ερχόμουν να τον βρω μόλις θα πέθαινε. Της έσφιξα τα χέρια, σημάδι ότι θα το έκανα, γιατί εκείνη βάδιζε τότε προς το θάνατο κι εγώ ήμουν πρόθυμος να της υποσχεθώ τα πάντα."

Δυσδιάκριτο το όριο ανάμεσα στους δύο κόσμους, τον πάνω και τον κάτω, ακόμα και για τον ίδιο τον ήρωα που σαν άλλος Ορφέας δείχνει αποφασισμένος να τηρήσει την υπόσχεση και να περάσει στο άχρονο βασίλειο των νεκρών. Θα επιστρέψει στην όμορφη Κομάλα των μητρικών αναμνήσεων η οποία πια έχει μετατραπεί σε κόλαση λόγω του τύρρανου πατέρα του. Θα βρεθεί ανάμεσα σε μουρμουρητά και φαντάσματα, θα γνωρίσει έτσι το βιός του άγνωστου ως τότε σε αυτόν πατέρα, αλλά και την ιστορία του Μεξικού.

Όλα γίνονται ένα, με προεξάρχοντα το χρόνο. Ρεαλισμός και φαντασία, ζωή και θάνατος, όλα ένα. Η μορφολογία του κειμένου φαινομενικά άτακτη φανερώνει μια συγγραφική ιδιοφυία η οποία μακριά από υπάρχοντες κανόνες θα καταφέρει να παραδώσει ένα κείμενο διαθήκη για τις επόμενες γενιές, να αποτελέσει οδηγό για τη λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία, που θα φτάσει στο απόγειό της με το μαγικό ρεαλισμό.

Και ύστερα ο συγγραφέας σώπασε μέχρι το θάνατό του, είπε όσα είχε να πει και παρά τις εξαγγελίες του εκδότη του, κανένα άλλο έργο του δεν ήρθε στην επιφάνεια. Καταξιώθηκε νωρίς, βραβεύτηκε, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης αλλά έμεινε τριάντα χρόνια στη σιωπή, δίνοντας μόνο κατά καιρούς διαλέξεις και συνεντεύξεις. Ο Χουάν Ρούλφο, με μόλις μια συλλογή διηγημάτων και ένα μυθιστόρημα, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του περασμένου αιώνα. Μερικοί άνθρωποι αρκεί να αφήσουν ένα και μόνο σημάδι
από το πέρασμά τους.

Με το πέρας της πρώτης ανάγνωσης επέστρεψα δίχως δεύτερη σκέψη πίσω στην αρχή, ανάγκη για παράταση της απόλαυσης. Υπέροχη η μετάφραση από την Έφη Γιαννοπούλου ενός απαιτητικού κειμένου. Μπόρεσε να αποδώσει στα ελληνικά τον λυρισμό και την ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας του συγγραφέα. Όμορφη και πλήρης η έκδοση, από τη σειρά Σύγχρονοι Κλασικοί των εκδόσεων Πατάκη, σειρά η οποία επενδύει στο - συχνά- δυσεύρετο κλασικό ανάγνωσμα.

Αρχικά στο βιβλίο θα δινόταν ο τίτλος Μουρμουρητά, τελικά επικράτησε το όνομα του πατέρα, ίσως προσωπικά να προτιμούσα εκείνον τον πρώτο τίτλο αν και, μάλλον, μικρή σημασία έχει.

Πώς αλλιώς θα μπορούσε να τελειώνει άραγε μια ανάρτηση για ένα τόσο όμορφο και σημαντικό βιβλίο παρά με μια προτροπή;