Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού άκουσε μια ιστορία που δε θα ήθελε να ξέρει, ενεπλάκη στα γρανάζια της έλξης – αλλά και της ταυτόχρονης αποστροφής – του Ρέμου και δε μπόρεσε να ησυχάσει παρά μόνο μετά την επιτυχή κατάληξη της έκδοσής του, έστω και αν αναγκάστηκε να αφαιρέσει αρκετές σελίδες της αρχικής εκδοχής υπό την πίεση του εκδότη.
Όλα ξεκίνησαν από μια, φαινομενικά αθώα, πρόσκληση για χαρτοπαιξία στο σπίτι του συγγραφέα Ιωσήφ Πετράνου. Με δόλο, ο οικοδεσπότης τοποθέτησε τον ανυποψίαστο αφηγητή απέναντι από τη φωτογραφία του Ρέμου, παγίδα για το βλέμμα· αποτέλεσε το έναυσμα της εμπλοκής του στην παράξενη αυτή ιστορία. Την επομένη, ο Ιωσήφ Πετράνος εισέρχεται εσπευσμένα στο νοσοκομείο και λίγες μέρες έπειτα καταλήγει. Με τη διαθήκη του παραχωρεί στον αφηγητή ένα φάκελο που περιλαμβάνει ένα χειρόγραφο αρκετών εκατοντάδων σελίδων, κάποιες φωτογραφίες και μια επιστολή με την οποία ο Πετράνος του ζητάει να αξιολογήσει το υλικό και να κρίνει εάν αξίζει να το επιμεληθεί, ειδάλλως, και δίχως περιστροφές, να το κάψει.
Ο Πετράνος με το Ρέμο συναντήθηκαν μία και μοναδική φορά. Στο εσωτερικό ενός ναού μιας μικρής ιταλικής πόλης, μοναδικοί επισκέπτες, στέκονταν απέναντι από μια διάσημη τοιχογραφία. Οι προβολείς ξαφνικά έσβησαν και ο Πετράνος προσφέρθηκε να δώσει στο Ρέμο το απαραίτητο, για την επαναλειτουργία του μηχανισμού, κέρμα. Η αρχική, εντός της εκκλησίας, συζήτηση συνεχίστηκε σε παρακείμενη ταβέρνα με τη συνοδεία οίνου, σε ποσότητα ικανή να θολώσει το νου.
Ο Τζαμιώτης, πιστός στο προσωπικό ύφος της γραφής του, ενσωματώνει το κλασικό στο μεταμοντέρνο ή και το αντίστροφο, μικρή σημασία έχει. Το πολυτονικό σύστημα του Ίνδικτου τονίζει ιδιαίτερα την παραπάνω αίσθηση που αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό στα έργα του, στοίχημα υψηλού ρίσκου που ξορκίζει την αδιαφορία και πολώνει το αναγνωστικό κοινό, αναγκάζοντάς το να λάβει ξεκάθαρη θέση υπέρ ή κατά. Δύσκολο να μην αντιληφθεί κάποιος την αγάπη που τρέφει ο συγγραφέας για την κεντροευρωπαϊκή λογοτεχνία, επιρροή που αποτυπώνεται γόνιμα στο λόγο και συμβάλει τα μέγιστα στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρα των βιβλίων του.
Η συζήτηση των δύο στη ταβέρνα αποτελεί τον πυρήνα του έργου, το εξέχον συμβάν γύρω από το οποίο, δορυφορικά και συμπληρωματικά, κινούνται οι ήρωες του Τζαμιώτη. Διάλογος που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλατωνικός, ξυπνάει αναμνήσεις από τους περιπάτους στο Μαγικό Βουνό. Το αντικείμενο της συζήτησης συμπυκνώνεται στο εξής ερώτημα : «Σε τι μπορεί να ωφελήσει τον πολιτισμό μας η διατήρηση ενός τόσου μεγάλου πλήθους έργων τέχνης, τη στιγμή που απ’ όλα αυτά δεν αξίζουν παρά ελάχιστα;» Οι δυο τους θα επιχειρηματολογήσουν, θα αναγκαστούν να επαναδιατυπώσουν και να πισωπατήσουν· συχνά θα περάσουν στο φαινομενικά αντίπαλο στρατόπεδο προδίδοντας στιγμιαία τα πιστεύω τους. Μία τυχαία συνάντηση που θα αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της και στους δύο.
Η δοκιμιακή διάσταση του κειμένου είναι ξεκάθαρη δίχως όμως να επισκιάζει την ιστορία, με αποτέλεσμα ο Βαθμός δυσκολίας να είναι πρώτα και κύρια μυθιστόρημα ενώ ο πυκνός λόγος του αφηγητή επιτυγχάνει να μεταδώσει στον αναγνώστη τη σχεδόν υπερφυσική επίδραση που ασκεί ο Ρέμος στο περιβάλλον του, αντίστοιχη εκείνης του Στοππάκιου Παπένγκους. Στο βάθος, διαφαίνεται με ευκρίνεια το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της ατομικής ευθύνης απέναντι στις επιβαλλόμενες από την πραγματικότητα συνθήκες, ζήτημα που απασχολεί ιδιαιτέρως τους (αντι) ήρωες του Τζαμιώτη και αποτελεί σημείο συγγραφικής περισυλλογής και έμπνευσης.
Ο Βαθμός δυσκολίας είναι το πλέον απαιτητικό έργο του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη που όμως τελικώς ανταμείβει τον αναγνώστη.
υ.γ Εδώ μια παλιότερη ανάρτηση για το μυθιστόρημα Η Εφεύρεση της σκιάς
(πρωτοδημοσιεύτηκε στο bookstand.gr)
Εκδόσεις Ίνδικτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου