Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Η θεραπεία - David Lodge




Η αναμονή, ενίοτε, είναι απόρροια της τύχης, της καλής τύχης. Διάβασα τη Θεραπεία τη στιγμή που έπρεπε, όπως της έπρεπε, και ας γυρνούσε από χέρι σε χέρι, σε εκείνη την παρέα, πάνε -πόσα αλήθεια;- οχτώ χρόνια, ίσως εννιά, από σύμπτωση και μόνο αποτέλεσα την εξαίρεση. Με τα χρόνια, αυτά που μεσολάβησαν μα και τα προηγούμενα, είχα στήσει το εξής πιστεύω: πως ο Λοτζ είναι συγγραφέας campus novel. Ισχύει, αλλά η Θεραπεία δεν ανήκει στην κατηγορία αυτή, ξεκάθαρα όχι. Είναι πολλά τα βιβλία εκείνα τα οποία θέλω να διαβάσω, και εντέλει διαβάζω, δίχως να ρίξω ούτε την ελάχιστη ματιά στο οπισθόφυλλο, κίνηση που θα είχε εγκαίρως διαλευκάνει τα πράγματα. Ίσως και να με είχε αποθαρρύνει να το κατεβάσω από το ράφι, γιατί η αλήθεια είναι πως εγώ campus novel ήθελα να διαβάσω, και κάτι να γελάσω, το κωμικό στοιχείο, βλέπετε, τονιζόταν ιδιαιτέρως στις τότε αναφορές, δεύτερο πιστεύω. Ο Λοτζ ξεκάθαρα διακρίνεται για το χιούμορ του. Υποθέτω πως τότε θα μου είχε φανεί τρομερά αστείο, περισσότερο απ' όσο σήμερα, όχι γιατί το χιούμορ του είναι ανώριμο, μα ακριβώς γιατί δεν είναι, είναι ένα χιούμορ ώριμο, με διάθεση κριτική, αυτοκριτική, σαρκαστική. Γλυκόπικρο. Περισσότερο συγκινήθηκα παρά γέλασα, ή και τα δύο ταυτόχρονα. Τελικά αυτό είχα ανάγκη.

Είμαι πενήντα οχτώ χρονών, ένα και εβδομήντα πέντε ύψος και ογδόντα έξι κιλά βάρος -δηλαδή, κάπου δεκατρία κιλά περισσότερο από το ιδανικό μου βάρος σύμφωνα με τον πίνακα του Οικογενειακού Οδηγού Υγείας με τις τσακισμένες στις γωνίες σελίδες. Το παρατσούκλι  "Τάμπυ" μου το κόλλησαν την εποχή της στρατιωτικής μου θητείας και από τότε μου έμεινε. Όμως πάντα ήμουν λίγο πιο βαρύς από το ύψος μου, ακόμα και όταν έπαιζα ποδόσφαιρο στα νιάτα μου, με κορμό σαν βαρέλι, που σχημάτιζε ελαφριά καμπύλη από το στήθος μέχρι το υπογάστριο. Το στομάχι μου ήταν όλο μυς εκείνη την εποχή, ό,τι έπρεπε για να σπρώχνω τους αντιπάλους μακριά από τη μπάλα, αλλά όσο μεγάλωνα, παρά τη συστηματική άσκηση, οι μύες μετατράπηκαν σε πλαδαρή σάρκα, που σιγά σιγά απλώθηκε στους γοφούς και τον πισινό μου. Έτσι τώρα έχω μάλλον σχήμα σαν αχλάδι παρά σαν βαρέλι.

Ο Λώρενς Πάσμορ είναι επιτυχημένος, δεν ήταν πάντα, τα τελευταία χρόνια όμως έχει πιάσει την καλή, όντας σεναριογράφος της πλέον επιτυχημένης κωμικής σειράς της βρετανικής τηλεόρασης, με παγκόσμια διανομή και διασκευή για την αμερικανική αγορά. Χρήμα. Ένας επιτυχημένος γάμος, με δύο παιδιά ενήλικα που τραβούν πλέον το δικό τους μονοπάτι, συμπληρώνουν το επιτυχημένο κάδρο. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Και όμως, κάτι λείπει ή περισσεύει, ποτέ δεν είναι κανείς σίγουρος. Η διάγνωση είναι κατάθλιψη. Η συγκριτική/λογιστική προσέγγιση δεν υποστηρίζει τη διάγνωση και τονίζει δίχως ίχνος διάθεσης για φιλαυτία: δεν έχεις το δικαίωμα στην κατάθλιψη, τα έχεις όλα. 

Πρώτο αποτέλεσμα η εσωστρέφεια. Η απόπειρα να βρει μόνος του τη θεραπεία, καθώς -νομίζει πως- διακρίνει τη δυσπιστία στο βλέμμα των άλλων, ακόμα και της ίδιας του της συντρόφου. Θεραπείες εναλλακτικές και συμβατικές διαδέχονται η μία την άλλη. Ούτε με τους θεραπευτές νιώθει την άνεση της απόλυτης ειλικρίνειας, αποκρύπτει στοιχεία νιώθοντας μια ενοχή, πείθοντας τον εαυτό του πως είναι άσχετα με την εκάστοτε συνεδρία. Αποφασίζει, μετά και από προτροπή της ψυχολόγου του, να κρατήσει ημερολόγιο.

Αρχικά, η αμηχανία απέναντι στη λευκή σελίδα και η "υποχρέωση" της αναφοράς στο προσωπικό, προκαλούν μια λογοτεχνικότητα, περιγραφές του περιβάλλοντος κόσμου, τα σκιουράκια έξω από το παράθυρο, οι σταθμοί των τρένων, τα πλεονεκτήματα της ζωής μακριά από το Λονδίνο. Περιγραφή της καθημερινότητας στα παπούτσια ενός τυχαίου παρατηρητή, ελάχιστα σχόλια και σκέψεις. Όμως αυτό δεν κρατάει για πολύ, η φωνή ακούγεται όλο και πιο δυνατή καθώς οι μέρες περνούν. Στην πορεία θα ανακαλύψει τον Κίρκεγκωρ και το έργο του, αργά και σταθερά θα βυθιστεί στον υπαρξισμό, αναζητώντας και βρίσκοντας απαντήσεις, ίσως βέβαια σε ερωτήματα που ποτέ δεν διατύπωσε. Όλα ξεκίνησαν όταν μια φίλη του τον ρώτησε: Και πώς πάει το Angst;
   
Αντιγράφω από μια παλιότερη ανάρτηση: Για κάποιον λόγο, προς το παρόν άγνωστο, ταυτίζομαι με τους μεσήλικες εκείνους άντρες οι οποίοι είδαν τη ζωή τους, έστω και από ασήμαντη αφορμή, να ανατρέπεται.

Ταυτίστηκα με τον Λόρενς, και ας μην είμαι μεσήλικας, τότε δεν θα είχε γίνει κάτι τέτοιο, θα μου έμοιαζε μάλλον με καρικατούρα, ίσως και να με ενοχλούσε η υπέρμετρη δραματικότητα. Σιγά, θα έλεγα. Τώρα όμως ήταν διαφορετικά. Τώρα ήταν η στιγμή. 
    

Μετάφραση Μπαρουξής Γιώργος
Εκδόσεις Bell

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου