Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012

Τσάκισέ τα από μικρά, σκότωσέ τα από παιδιά - Κενζαμπούρο Όε



Η απόφαση για εκκένωση του αναμορφωτηρίου είναι δεδομένη. Οι ανήλικοι τρόφιμοι, με τη συνοδεία φυλάκων, παίρνουν το δρόμο αναζητώντας κάποιο μέρος το οποίο θα δεχτεί να τους φιλοξενήσει. Η πορεία είναι μακρά και επίπονη. Οι διαπραγματεύσεις του επικεφαλής της πομπής με τους κατά τόπους άρχοντες καταλήγουν σε αδιέξοδο, κανείς δεν επιθυμεί αυτά τα παιδιά στον τόπο του. Τελικά, οι κάτοικοι ενός ορεινού και δυσπρόσιτου χωριού θα τους δεχτούν. Θα στοιβάξουν τους νεαρούς σε μία αποθήκη με σκοπό να τους χρησιμοποιήσουν ως εργατικό δυναμικό. Όμως το χωριό θα πληγεί από πανούκλα και οι κάτοικοι θα τρέξουν μακριά αφήνοντας πίσω τους τα παιδιά.

Ο Όε εκδίδει αυτό το μυθιστόρημα, το πρώτο του, πριν ακόμα αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο. Νωρίτερα έχει κερδίσει ένα σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο για νέους συγγραφείς με το διήγημά του Το Κελεπούρι. Τυγχάνει εξαιρετικής υποδοχής από τους κριτικούς. Αν και η πρώτη του αγάπη ήταν τα μαθηματικά, στο Τόκιο θα σπουδάσει γαλλική φιλολογία. Η πτυχιακή του εργασία ήταν αφιερωμένη στο έργο του Σαρτρ. Οι επιρροές του υπαρξισμού στο έργο του είναι δεδομένες.

Μυθιστόρημα που πρέπει να προσεγγιστεί σε μία βάση συμβολισμού παρά ρεαλισμού. Ελάχιστα είναι τα ονόματα που αναφέρονται. Οι ενήλικες προσδιορίζονται με το επάγγελμά τους ενώ μόνο σε μερικούς νεαρούς δίνονται ονόματα. Ούτε οι τοποθεσίες ονοματίζονται. Το ανώνυμο χωριό του Όε φέρνει στο νου το Οράν, πόλη στην οποία διαδραματίζεται το μυθιστόρημα του Καμύ Πανούκλα, και το ερημονήσι του Γκόλντινγκ στον Άρχοντα των μυγών. Αυτά τα δύο προγενέστερα μυθιστορήματα αποτελούν αναφορά για το πρωτόλειο μυθιστόρημα του Ιάπωνα συγγραφέα.

Η ελευθερία των νεαρών είναι περιορισμένη. Από τη μία το δύσβατο του φυσικού τοπίου, από την άλλη η ύπαρξη του οπλισμένου φρουρού. Στην απουσία των ενηλίκων ο χρόνος κυλάει αργά. Η ανάγκη για επιβίωση θα φέρει τους ατίθασους νεαρούς πιο κοντά, θα γεννηθεί η αλληλεγγύη. Ο ρομαντισμός της παιδικότητας όμως θα διαρκέσει λίγο, η ενηλικίωση είναι κοντά.

Η ιστορία λαμβάνει χώρα κατά την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου λίγο πριν την ήττα της Ιαπωνίας. Ο Όε, λίγα χρόνια αργότερα, επιδιώκει να συνταράξει την ιαπωνική κοινωνία που βρίσκεται σε μία μετάβαση και να επαναφέρει τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Είναι αυτός ο ανθρωποκεντρισμός του έργου του που τον εξόρισε στη συνείδηση των ακραίων πολιτικών τάσεων, καθώς έγινε ερμηνεία των γραφομένων του με όρους αυστηρά και στενά πολιτικούς.

Το μυθιστόρημα του Όε, Μία προσωπική υπόθεση, είναι ένα από τα σκληρότερα και δυνατότερα βιβλία που έχω διαβάσει. Ο γιος του καθηγητή Μπερντ θα γεννηθεί με δύο κεφάλια και είναι εκείνος που πρέπει να λάβει την απόφαση για το αν θα εγχειριστεί, με όλο το ρίσκο της δύσκολης επέμβασης, ή όχι. Εδώ και καιρό είχα στα υπόψη μου να επιστρέψω σε κάποιο βιβλίο του Όε και ιδιαίτερα στο πρώτο του. Η έκπληξή μου όταν το είδα στις προσφορές κεντρικού βιβλιοπωλείου μετατράπηκε άμεσα σε ενθουσιασμό.

Στο Τσάκισέ τα από μικρά... είναι μεν ευδιάκριτες οι αρετές της γραφής του νομπελίστα συγγραφέα, με την ταυτόχρονη όμως ύπαρξη κάποιων στοιχείων που προδίδουν πως πρόκειται για το πρώτο του, μεγάλης φόρμας, έργο. Κυρίως κάποιες ποιητικές περιγραφές τοπίου οι οποίες φανερώνουν πως, εκτός από το έργο των υπαρξιστών και των νατουραλιστών, αναποφεύκτα επηρεάστηκε και από παλαιότερες σχολές της γαλλικής (κυρίως) λογοτεχνίας. Ταυτόχρονα η προαναφερθείσα παραπομπή τόσο στην Πανούκλα του Καμύ όσο και στο μυθιστόρημα του Γκόλντινγκ Ο άρχοντας των μυγών στερούν πρωτοτυπία από την ιστορία.  Στο Μία προσωπική υπόθεση έχει πια βρει τη δική του φωνή, που παρά τις όποιες επιρροές διαθέτει αδιαμφισβήτητη αυθεντικότητα, ικανή να τον κατατάξει ανάμεσα στους κορυφαίους Ιάπωνες λογοτέχνες.


Μετάφραση Ίκαρος Μπαμπασάκης
Εκδόσεις Καστανιώτη


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου