Το μυστικό της Λίλυ Νταλ - Σίρι Χούστβεντ

Γουέμπστερ, Μινεσότα. Η Λίλυ, δεκαεννέα ετών, δουλεύει σερβιτόρα σε ένα μπαρ προσπαθώντας να συγκεντρώσει χρήματα για τις σπουδές της. Οι γονείς της, μετακόμισαν στο ζεστό νότο καθώς ο άρρωστος πατέρας της είχε ανάγκη από έκθεση στον ήλιο και κλίμα φιλικότερο. Εκείνη άφησε το σπίτι στα προάστια και νοίκιασε ένα δωμάτιο πάνω από το μπαρ. Στο δίπλα διαμέρισμα μένει η Μέιμπελ, μία αινιγματική ηλικιωμένη, χήρα εδώ και χρόνια, η οποία προσπαθεί να γράψει την αυτοβιογραφία της. Στον ελεύθερο χρόνο της, η Λίλυ, παρακολουθεί μαθήματα θεάτρου, μία από τις λίγες διεξόδους ψυχαγωγίας στη μικρή κωμόπολη. Διατηρεί σχέση με το Χανκ, αστυνόμο στο τοπικό τμήμα. Η καθημερινότητα στο Γουέμπστερ διέπεται από μία ρουτίνα στη οποία αν και πολλά πράγματα λέγονται εντούτοις ελάχιστα συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Στην καφετέρια συχνάζουν, σχεδόν πάντα, οι ίδιοι πελάτες που καταφτάνουν συγκεκριμένη ώρα και παραγγέλνουν καθημερινώς "μια από τα ίδια". Δουλειά με ελάχιστες απαιτήσεις αν εξαιρέσει κανείς το πρωινό ξύπνημα.  

Την ήρεμη ζωή της Λίλυ θα διαταράξει η άφιξη ενός ξένου, του Έντουαρντ Σαπίρο. Ζωγράφος, εβραϊκής καταγωγής, που κατοικούσε στη Νέα Υόρκη πριν πάρει την απόφαση να μετακομίσει στο Γουέμπστερ και να νοικιάσει ένα δωμάτιο στο ξενοδοχείο που βρίσκεται απέναντι από το σπίτι της Λίλυ. Η άφιξη του ξένου πυροδοτεί τη φαντασία των ντόπιων, σενάρια επί σεναρίων διατυπώνονται γύρω από το μυστικό που κρύβεται πίσω από την ύποπτη απόφασή του να αφήσει τη Νέα Υόρκη για μία κωμόπολη της Μινεσότα. Η Λίλυ τον ερωτεύεται.
 
Στο δεύτερο μυθιστόρημά της - είχε προηγηθεί η έξοχη Τυφλόμυγα - η Χούστβεντ εγκαταλείπει τη Νέα Υόρκη και τοποθετεί το σκηνικό της στο μικρό και άσημο Γουέμπστερ της Μινεσότα, απόφαση που εξυπηρετεί δύο βασικές επιθυμίες της συγγραφέως. Πρώτον, εντείνει το αίσθημα "θαυμασμού" που βιώνει η Λίλυ γνωρίζοντας τον Εντ. Με τη σύγκριση της ζωής στην επαρχία και τις σειρήνες της μητρόπολης να ηχούν γλυκά, η προδιάθεση της Λίλυ να εγκαταλείψει το Γουέμπστερ για να σπουδάσει τροφοδοτείται και αποκτά τεράστιες διαστάσεις. Δεύτερον, η μικρή κοινωνία, οι φήμες και τα κουτσομπολιά, η άμεση επίδραση που έχει στην καθημερινότητα ακόμα και το πιο απλό γεγονός, όπως η άφιξη ενός ξένου. Η ιστορία απασχολεί το σύνολο του πληθυσμού και όχι μόνο όσους εμπλέκονται σε αυτή. Πιθανολογώ όμως πως υπάρχει και ένας τρίτος λόγος ικανός να εξηγήσει τη μετακόμιση αυτή, τα μυστικά των μικρών κοινωνιών. Μυστικά που κρατούνται επτασφράγιστα, οικογενειακές υποθέσεις αλλά και εγκλήματα, συμβάντα που όλοι γνωρίζουν αλλά αρνούνται να τα ομολογήσουν.

Η βασική ιδέα πίσω από το μυθιστόρημα της Χούστβεντ φαντάζει απλή. Μια νεαρή επαρχιωτοπούλα ερωτεύεται ένα μποέμ ζωγράφο που φτάνει από τη Νέα Υόρκη. Όμως στο συγγραφικό σύμπαν της Χούστβεντ τίποτα δεν είναι τόσο απλό όσο αρχικά φαντάζει. Αρχικά, με μαεστρία οδηγεί τον αναγνώστη να γνωρίσει τον τόπο και τους ήρωες. Οι σκηνές από το μπαρ, τόσο κινηματογραφικές και τόσο χαρακτηριστικά αμερικάνικες, χρησιμεύουν σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση. Η εμφάνιση του Εντ στη σκηνή θα πραγματοποιηθεί μόλις οι συνθήκες ωριμάσουν και θα σημάνει το πέρασμα στο κυρίως μέρος της ιστορίας.

Η Λίλυ προΐσταται χαρακτήρων υπέροχα δοσμένων, τόσο συνηθισμένων αρχικά αλλά τόσο ιδιαίτερων τελικά. Από τη μία η ηλικιωμένη γειτόνισσα Μέιμπελ, η συνάδελφος Μπερτ, η κουτσομπόλα ρεσεψιονίστ Άιντα, η πόρνη Ντολόρες και από την άλλη φιγούρες αντρικές ο αστυνόμος Χανκ, ο μποέμ ζωγράφος Εντ, ο παράξενος Μάρτιν, και οι δίδυμοι ρακοσυλλέκτες Μπόντλερ. Η Χούστβεντ συνηθίζει να κάνει διάκριση ανάμεσα στους χαρακτήρες της με βάση το φύλο, εδώ, με συνδετικό κρίκο τη Λίλυ, οι γυναίκες μοιάζουν να πατούν περισσότερο στη γη σε σχέση με τους αντρικούς χαρακτήρες. Η Λίλυ ισορροπεί, όχι πάντα με επιτυχία, ανάμεσα στους δύο κόσμους, νιώθει ασφάλεια στη ρουτίνα και στη βεβαιότητα αλλά ταυτόχρονα έλκεται έντονα από το ανείπωτο, το παράξενο, το σχεδόν μεταφυσικό, παράλληλο κόσμο που έχει τις ρίζες του στα παιδικά της χρόνια όταν ήταν η πιο θαρραλέα της παρέας και πρωτοστατούσε σε εκστρατείες σε μέρη σκοτεινά και επικίνδυνα στα παιδικά μάτια και όχι μόνο. Η παρουσία της Μέιμπελ είναι κομβικής σημασίας καθώς λειτουργεί σα γονεϊκό συμπλήρωμα για τη Λίλυ. Δεν πρόκειται όμως για κοινό γονιό αλλά για έναν ανομολόγητα επιθυμητό γονέα, που εκτός από την πείρα των χρόνων φέρει ταυτόχρονα μυστικά και πάθη, διατηρεί εντός του την παιδική φλόγα να καίει και καταφέρνει τελικά να πληρώσει περισσότερους ρόλους από εκείνον του γονεϊκού αρχέτυπου. 

Καθώς κυλούν οι σελίδες, η Χούστβεντ, δίχως να ξεχνά τη Βιρτζίνια Γουλφ, εμπνέεται, τόσο από τη σκανδιναβική μυθολογία ( η συγγραφέας έχει καταγωγή από τη Νορβηγία), όσο και από δύο μεγάλους τεχνίτες του τρόμου, τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε και τον Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, και αρχίζει να παρατηρεί από κοντά τα λεπτά όρια ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, το απτό και το φανταστικό, τη λογική και την τρέλα. Κάπως έτσι το κοινότοπο ρομάντζο μετατρέπεται σε ένα, πολυδιάστατης θεματικής, θρίλερ.



Μετάφραση Λητώ Σεϊζάνη
Εκδόσεις Scripta
 


υ.γ Η Σίρι Χούστβεντ ήταν για μένα μία από τις αναγνωστικές εκπλήξεις του 2012. Αρχικώς την πλησίασα ως σύντροφο του Πόλ Όστερ αλλά μετά τις πρώτες σελίδες η πληροφορία απέκτησε αμιγώς βιογραφικό χαρακτήρα. Στα μέσα του '12 κυκλοφόρησε - μετά από κενό χρόνων- ακόμα ένα βιβλίο της στα ελληνικά, Το καλοκαίρι δίχως άντρες. Τόσο η Τυφλόμυγα, όσο και το Μυστικό της Λίλυ Νταλ υπάρχουν -και μάλιστα σε προσφορά- σε κεντρικό αθηναϊκό βιβλιοπωλείο (τουλάχιστον τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές).