Η οικονομική (αλλά και κοινωνικοπολιτική) κρίση των τελευταίων χρόνων περνάει, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, και στην ελληνική λογοτεχνία γεγονός το οποίο αναγνωστικά το αντιμετωπίζω με επιφυλακτικότητα καθώς το όριο ανάμεσα στην έμπνευση και στην καιροσκοπία είναι λεπτό και εκ του μακρόθεν συχνά δυσδιάκριτο.
Το μυθιστόρημα της Τζανακάρη υπάγεται στην προαναφερθείσα κατηγορία, ένα love story σε συνθήκες κρίσης και φυγής. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ο Τζόνι ως μουσικός είχε γνωριστεί με την επαγγελματική κρίση εδώ και καιρό, αντίθετα η Λούλου (απλώς Λου για τους κοντινούς) αποτέλεσε πρόσφατο θύμα των ανακατατάξεων στο χώρο των εκδόσεων. Το περιοδικό για το οποίο δούλευε ως φωτογράφος αντιμετώπισε κάποια προβλήματα βιωσιμότητας και η μείωση του προσωπικού κρίθηκε αναγκαία. Η καθημερινότητα του ζεύγους άλλαξε σε μεγάλο βαθμό, οι οικονομίες λιγοστεύουν με το πέρασμα του χρόνου και της άκαρπης αναζήτησης εργασίας. Είναι όμως νέοι και αγαπιούνται, κάνουν όνειρα και πιστεύουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Αρνούνται το πισωγύρισμα, έστω και προσωρινό, στη σκέπη της γονεϊκής φτερούγας. Δείχνουν να προσμένουν ένα σημάδι, μια καλή ιδέα που θα τους πάει λίγο πιο πέρα. Η Λου δέχεται πρόταση για μια δουλειά στην Κωνσταντινούπολη. Αποφασίζουν να πάνε με το αμάξι του Τζόνι που παρά τα χρόνια η μηχανή του το λέει ακόμα.
Η Τζανακάρη ξεπερνά με επιτυχία το σκόπελο του στείρου ρεαλισμού (που προσωπικά με κουράζει αρκετά συνήθως), προσθέτοντας κάποιες δόσεις μαγείας κυρίως μέσω της αγίας τριάδας "αγάπη-ταξίδι-μουσική". Τοποθετεί την ιστορία της κάπου ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, καταφέρνει έτσι και να μην την υπερφορτώσει με τον ρεαλισμό της επικαιρότητας αλλά και να διατηρήσει το κείμενο επαφή με τις επικρατούσες συνθήκες κατά τη συγγραφή του.
Με συνεχή φλας μπακ στο παρελθόν, αποπειράται να προσδώσει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των χαρακτήρων της ιστορίας. Μέσα από την αναδρομή στο παρελθόν ξεχωριστές είναι οι περιγραφές της καθημερινότητας στο αθηναϊκό κέντρο και κυρίως σε "παρεξηγημένες" γωνιές αυτού. Τεχνική η οποία λειτουργεί αρκετά ικανοποιητικά ως προς το τελικό αποτέλεσμα.
Κύριο χαρακτηριστικό και επαναλαμβανόμενο μοτίβο, που συναντάται στο σύνολο των κεφαλαίων που συνθέτουν το μυθιστόρημα, είναι η μουσική και πιο συγκεκριμένα η ύπαρξη τραγουδιών τα οποία εμπλέκονται, πότε αρμονικά και πότε βεβιασμένα, στην ιστορία. Κρίνοντας και από τη συλλογή διηγημάτων, Έντεκα μικροί φόνοι, με την οποία πραγματοποίησε το ντεμπούτο της, η σχέση της Τζανακάρη με τη μουσική είναι στενή. Όμως, προσωπικά πιστεύω πως ίσως θα έπρεπε να επανεξετάσει κάπως το συγκεκριμένο θέμα, όχι απαραίτητα αποφεύγοντας τελείως την παρουσία της μουσικής στις σελίδες ενός μελλοντικού πονήματος αλλά δείχνοντας ίσως κάποια αυτοσυγκράτηση.
Μια δεύτερη ένσταση προκύπτει από την άνιση έκταση που αφιερώνεται στις διάφορες φάσεις του ταξιδιού. Προφανώς και έχω υπόψη μου πως ο λογοτεχνικός χρόνος δεν κυλά ποτέ παρόμοια με τον χρόνο του ρολογιού, δεν είναι επ' αυτού η ένσταση που καταθέτω άλλωστε. Απλώς νομίζω πως λόγω της προαναφερθείσας ανισότητας προκύπτει ένα ζήτημα ρυθμού στο κείμενο, ιδιαίτερα σε κάποια τμήματα του ταξιδιού των δύο νέων προς την Κωνσταντινούπολη.
Σε γενικές γραμμές ευχαριστήθηκα πάντως το ταξίδι του ζεύγους. Μια ελαφρότητα όμορφη διαπερνά τις σελίδες - κάτι το οποίο οφείλεται στον τρόπο γραφής της Τζανακάρη- ικανή να δημιουργήσει εικόνες, να χαλαρώσει αλλά και να συγκινήσει αβίαστα. Βιβλίο που απευθύνεται ίσως περισσότερο στις νεότερες γενιές και στους κατοίκους των πόλεων λόγω θέματος και σκηνικού. Η μετανάστευση είναι καθημερινό θέμα συζήτησης, δυστυχώς. Φίλοι αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, όχι πάντα με τη θέλησή τους, σίγουρα χωρίς τις δυσκολίες του παρελθόντος και με πλούσια πνευματικά εφόδια στις αποσκευές αλλά ο νόστος είναι νόστος. Ίσως αυτό το αόριστο και φαινομενικά σύντομο της δουλείας για την οποία η Λου και ο Τζόνι πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη να είναι το σημαντικότερο εύρημα της συγγραφέως. Η έλλειψη δέσμευσης, η απουσία του εξοργιστικού και ασφυκτικού "για πάντα", το road trip με αρκετές στάσεις...
Θα το επαναλάβω, το όνειρο φέρει ρεαλισμό και η πραγματικότητα μαγεία, και μόνο για αυτό άξιζε να διαβάσω το βιβλίο της Τζανακάρη.
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου