Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

Δεν καταλαβαίνω #7



"Για ελληνικό είναι πολύ καλό." Φράση που χρησιμοποιείται ως γενναιόδωρο κοπλιμέντο μα στα αυτιά μου ηχεί ως σχόλιο ταπεινωτικό και προσβλητικό. Δεν καταλαβαίνω λοιπόν τι εννοεί ο εκφωνητής της έκφρασης αυτής όταν το αντικείμενο δεν είναι μήτε αυτοκίνητο μήτε διαστημόπλοιο αλλά ένα μυθιστόρημα... Πραγματικά δεν καταλαβαίνω ποιες είναι εκείνες οι δυσθεώρητες προδιαγραφές που καθιστούν ένα μικρό θαύμα τη συγγραφή ενός βιβλίου  στα ελληνικά.

Έχω πολλάκις αναφερθεί στην ελληνική λογοτεχνία μέσα από αυτό το ιστολόγιο, έχω επαναλάβει σε κάθε ευκαιρία την πίστη μου στην ύπαρξη καλής και ποιοτικής ελληνικής λογοτεχνίας σε σημείο που κάποιοι να με κατηγορήσουν για "λογοτεχνικό πατριωτισμό". Ένα παράδειγμα αποτελεί η ανάρτηση που μπορείτε να βρείτε εδώ.

Επανέρχομαι όμως στη φράση, "για ελληνικό είναι πολύ καλό". Σκέφτομαι πως αν αντικείμενο σχολιασμού ήταν ένα αυτοκίνητο για παράδειγμα, τα παραπάνω σχόλιο θα είχε μια βάση αντικειμενικότητας, καθώς στη, χωρίς τεχνολογική υποδομή στην αυτοκινητοβιομηχανία, χώρα μας, θα ήταν εντυπωσιακό να παραχθεί ένα αμάξι με ικανότητα να πιάνει υψηλή ταχύτητα, να προσφέρει ασφάλεια, να είναι φιλικό προς το περιβάλλον και να στοιχίζει λίγο. Αυτό ναι, θα ήταν μια ιστορία επιτυχίας, παράσημο στο παρμπρίζ η φράση "για ελληνικό είναι πολύ καλό", γιατί μπορεί να μη συναγωνιστεί ένα ιταλικό ή γερμανικό αλλά πηγαίνει αξιοπρεπώς.

Η συγγραφή ενός βιβλίου απαιτεί μηδενική τεχνολογική υποδομή. Προς τι λοιπόν το υποτιμητικό σχόλιο περί εντοπιότητας; Δεν καταλαβαίνω. Το αντιμετωπίζει άραγε εξ αρχής διαφορετικά; Έχει μικρότερες προσδοκίες οι οποίες τελικώς ικανοποιούνται; Και αν όντως έχει προσδοκίες μικρές τότε γιατί άραγε ξεκίνησε να το διαβάζει, γιατί δεν έμεινε πιστός στα σπουδαία ξένα (όλα ένα τσουβάλι);

(Όσο περνάει ο καιρός τόσο τσαντίζομαι με αντίστοιχες φράσεις και παγιωμένες απόψεις, ίσως φταίει που μεγαλώνω και χάνω την υπομονή μου.) 

 

26 σχόλια:

  1. NO14Me,
    καταλαβαίνω την αντίδρασή-σου και συμφωνώ στο ότι πρέπει να μιλάμε για την ελληνική λογοτεχνία με όρους παγκοσμιοποίησης. Δηλαδή ο αναγνώστης, με τόσες μεταφράσεις που έχει μπροστά-του, γιατί να διαβάσει ένα ελληνικό που είναι καλό μόνο ως ελληνικό και όχι ένα ξένο, όταν είναι καλύτερο; (ή να προσεγγίσει φυσικά και το ίδιο το πρωτότυπο;).
    Μια σύντομη απάντηση μπορεί να είναι -και το έχω γράψει συχνά- γιατί στο ελληνικό θα βρει την αίσθηση που έχουμε για την κουλτούρα-μας. Αλλά αυτό πολλές φορές δεν φτάνει.
    Το αφήνω όμως γιατί ξεστρατίζω από το πνεύμα της ανάρτησής-σου.
    Μια αντίρρησή-μου σε όσα λες είναι στο σημείο που γράφεις "Η συγγραφή ενός βιβλίου απαιτεί μηδενική τεχνολογική υποδομή". Στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών δεν μιλάμε έτσι, αλλά με όρους παράδοσης και αισθητικής κουλτούρας.
    Κι εκεί όλοι παραδέχονται ότι δεν έχουμε ως Έλληνες τη μυθιστορηματική παράδοση που θα βοηθήσει τον νέο συγγραφέα να φτάσει εύκολα σε κορυφές. Είναι σαν το μπάσκετ, αν το παρακολουθείς:
    Γιατί λ.χ. η Ελλάδα και η Λιθουανία, μικρές χώρες, έχουν κορυφαίο μπάσκετ και όχι η Γερμανία ή μια άλλη χώρα; Επειδή δημιουργήθηκε -σταδιακά ή ξαφνικά- μια μπασκετική νοοτροπία και πάνω σ' αυτήν στηρίχτηκαν υποδομές, τεχνογνωσία, μελέτη κλπ.
    Στην ποίηση έχουμε ήδη αυτή τη βαθιά παράδοση και γι' αυτό "παράγουμε" καλούς ποιητές. Στην ελληνική πεζογραφία, και ειδικά στο μυθιστόρημα, ακόμα δουλεύουμε και πιστεύω ότι είμαστε -αν δεν έχουμε φτάσει- σε καλό δρόμο.
    Καλή εβδομάδα
    Πατριάρχης Φώτιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μα δε διαφωνώ με όσα γράφετε, σκοπός όμως του παρόντος ήταν η πολύ συγκεκριμένη ατάκα. Δεν αναφέρθηκα στην παράδοση, κριτίκαρα ακριβώς αυτή τη σύγκριση (του ελληνικού με το ελληνικό ή με το ξένο άραγε, τι κρύβει η φράση για ελληνικό καλό είναι;)
      Επίσης νομίζω πως τα ερεθίσματα για τους νέους συγγραφείς είναι τόσα πολλά που πλέον οι δικαιολογίες σχετικά με την έλλειψη παράδοσης μειώνονται...
      Όσο για την "τεχνολογική υποδομή" αποτέλεσε υπερβολή εκ μέρους μου στα πλαίσια της αποδόμησης της άστοχης φράσης/πεποίθησης.

      Δε νομίζω πως θα έπρεπε να υπάρχουν κριτήρια έξω από το ίδιο το βιβλίο. Ούτε η ηλικία του συγγραφέα,ούτε το φύλο, ούτε η φυλή κτλ Το κάθε λογοτεχνικό έργο θα έπρεπε να στέκεται κάπως ανεξάρτητο, ιδιαίτερα ως προς την αναγνωστική απόλαυση, τα λοιπά αποτελούν μέρος μια φιλολογικής προσέγγισης.

      Διαγραφή
  2. Ο Πατριάρχης Φώτιος έγραψε: ''ένα ελληνικό που είναι καλό μόνο ως ελληνικό''. Τι θα πει αυτό; Πώς γίνεται κάτι να είναι καλό για μία εθνικότητα; Και πώς γίνεται κάτι να είναι καλό μόνο γι' αυτή την εθνικότητα και κακό για όλες τις υπόλοιπες; Δεν γίνεται. Κάτι μπορεί να είναι καλό ή κακό.
    Νομίζω ότι αυτό ήθελε να πει ο NO14ME. Κάτι ''καλό για ελληνικό'', μια εκδοχή του bon pour l' orient, δεν είναι καλό. Αυτό όμως δεν μας δίνει το δικαίωμα να το υποτιμούμε αφ' υψηλού. Αυτή η έκφραση είναι πράγματι εξοργιστική. Είναι σαν να υπάρχουν δύο κατηγορίες, μία υψηλών και μία χαμηλών αξιώσεων και η ελληνική λογοτεχνία (όλη η ελληνική λογοτεχνία, αδιακρίτως) να είναι αυτόχρημα υποβιβασμένη στη δεύτερη κατηγορία. ''Για τη δική σου κατηγορία, τα πήγες συμπαθητικά''. Στο κάτω-κάτω, εμείς είμαστε οι Έλληνες αναγνώστες, σ' εμάς απευθύνονται τα ελληνικά βιβλία. Μήπως λοιπόν η ποιότητά τους αντικατοπτρίζει τις απαιτήσεις μας; Μήπως είμαστε μια κοινωνία χορτοφάγων που κατηγορεί τα εστιατόριά της για το ότι δεν προσφέρουν αρκετό κρέας;

    Ρ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ρ.,
      μην ξεχνάμε ότι λογοτεχνία σημαίνει (και) γλώσσα και επομένως το χ ελληνικό ποίημα (μιλώ για ποίηση όπου η μετάφραση είναι πιο δύσκολη) μπορεί να είναι εξαιρετικό με βάση τα ελληνικά γλωσσικά και ιδεολογικά βιώματα, αλλά δεν μπορεί να εκτιμηθεί παγκοσμίως.
      Παίρνω την περίπτωση αυτή για να εξηγήσω ότι υπάρχουν και επιμέρους τοπικά κριτήρια.
      Το μικρό-μου παράδειγμα θέλει να δείξει ότι η λογοτεχνία δεν είναι λ.χ. ζωγραφική, τεχνολογία, design κλπ. όπου η εθνική κουλτούρα δεν παίζει ρόλο. Μπορεί και να παίξει...
      Κατά τ' άλλα συμφωνώ με τον ΝΟ14ΜΕ, αν θέλουμε να έχουμε απαιτήσεις για την ελληνική λογοτεχνία.
      Πατριάρχης Φώτιος

      Διαγραφή
  3. Επιστρέφω για να διευκρινίσω ότι η παραπάνω αλληγορία είναι σχηματική και δεν λαμβάνει υπόψη της τα ηθικά χαρακτηριστικά της κρεοφαγίας και της χορτοφαγίας. Σκιαγραφεί απλώς μια συνθήκη με όρους ζήτησης και διάθεσης.
    :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ρ. συμφωνώ γενικά με όσα λες και αντιλαμβάνομαι και την ένσταση του Πατριάρχη. Η κατηγοριοποίηση γενικότερα είναι ιδιαιτέρως ύποπτη...

      Διαγραφή
  4. Η φράση που σε προβληματίζει δεν έχει να κάνει με την λογοτεχνία αλλά εντάσεται στην γενικότερη συνήθεια των Ελλήνων να υποτιμούμε τους εαυτούς μας. Πόσες φορές έχεις ακούσει να λένε η Ελλαδίτσα;
    Δυστυχώς από αυτή τη βαθιά ριζωμένη συνήθεια, μερικές φορές δεν μπορούμε να ξεφύγουμε ούτε οι βιβλιοφιλοι.
    Ε.Γ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνούμε ως προς την ξενομανία απόλυτα. Όμως εγώ όπως σχολίασα και παραπάνω δε μπορώ να απολαύσω λιγότερο ή περισσότερο ένα βιβλίο επειδή έχει κάποιο χαρακτηρισιτκό όπως η χώρα προέλευσης για παράδειγμα. Υπάρχουν καλοί και κακοί Έλληνες συγγραφείς όπως αντίστοιχα υπάρχουν καλοί και κακοί Άγγλοι,Γάλλοι, Γερμανοί...

      Διαγραφή
  5. Συμφωνώ με τον προβληματισμό της ανάρτησης - και τον επεκτείνω στη μουσική, ειδικά στη ροκ μουσική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ήθελα να συμπεριλάβω τόσο τη μουσική όσο και τον κινηματογράφο στην ανάρτηση αλλά θα έχανε το στακάτο και άμεσο ύφος της. Συμφωνώ απόλυτα, με το ίντερνετ πλέον είναι τεράστια η πρόσβαση σε υπέροχες μουσικές εγχώριας παραγωγής. Πλέον τα ακούσματα και οι επιρροές είναι πολλές, η γνώση σχετικά με την παραγωγή και την ηχοληψία υψηλού επιπέδου. Μουσική για όλα τα γούστα. Σήμερα κυκλοφόρησε ο καινούριος δίσκος του LogOut για παράδειγμα.

      Διαγραφή
  6. Από την μια,no14me, ένα δίκιο- μεγάλο- το έχεις,μοιάζει όντως να φτύνουμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά την σημερινή ελληνική λογοτεχνία,μα από την άλλη πες μου,πόσο πια επιεικείς να παραμένουμε με τον κάθε που έγραφε καλή έκθεση στο σχολείο και έτσι την είδε συγγραφέας,μα δεν κάνει τίποτα περισσότερο απ΄το να δημοσιογραφ(ίζ)ει ασυστόλως,με την πάσα μία που ξεκατινιάζει τους πάντες ασυστόλως, με τον δήθεν μοντέρνο που μιμείται - μη πω αντιγράφει και κλέβει έχοντας ανακαλύψει πχ οψίμως την λογοτεχνία του φανταστικού για να στο κάνω πιο λιανά-ασυστόλως, με την εξυπνούλα που κλαψουρίζει για να ξορκίσει τα οικογενειακά της και μας επιπλήττει ασυστόλως κι αυτή και πάει λέγοντας;
    Δεν αντέχεται που δεν αντέχεται η παραγωγή του εγχώριου εφήμερου-που μονοπωλεί ,μας αρέσει δεν μας αρέσει, την μερίδα του λέοντος στην προτίμηση του αναγνωστικού κοινού και που δεν την λες κι ό,τι πιο ποιοτικό- γιατί να τρώμε άκριτα στην μάπα ντόπιους λεξέμπορους της, υποτίθεται, μη εμπορικής όμως , λογοτεχνικής σκηνής;
    Γίναμε άδικα ξινοί και ξερόλες κι αυτό το ακολούθησε αδικαιολόγητα εντελώς η…αηδής δικαστική απόφαση «για ελληνικό πολύ καλό είναι»;
    Κάτι συνέβη κι αλλάξαμε, ενώ,ως χτες ,μας περίσσευε ένας καλός λόγος και προσπαθούσαμε και το καταφέρναμε να δείχνουμε στοιχειωδώς κατανόηση,σεβασμό, μια ευγένεια, βρε παιδί μου στον κόπο του άλλου.

    Νομίζω ότι ξέρουμε όλοι την απάντηση.Μας…συνέβη η κρίση.Τρομαχτικό πράγμα.Πολυεπίπεδο.Τρύπωσε παντού, σε τσέπες και σε μυαλά. Αμφιδρόμως,σε δημιουργούς και αποδέκτες.Κοίτα σεργιάνι πανεθνικό που έχουν βγει τα εγώ,της τρελής γίνεται...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δε διαφωνώ Βιβή, αλλά κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε όλες τις αγορές βιβλίου, εδώ βλέπεις φτάνει μόνο ένα ελάχιστο μέρος. Αδυνατώ να τα βάλω όλα σε ένα τσουβάλι, δε με απασχολεί ο επιθετικός προσδιορισμός, μόνο το αποτέλεσμα, αν είναι ελληνικό ή ισπανικό (έμεση αναφορά διαφήμιση στον Μαρίας!) μικρή σημασία έχει.
      Ένα καλό βιβλίο είναι ένα καλό βιβλίο. Η εθνικότητα, το φύλο και η ηλικία (ανάμεσα σε άλλα) καμία επίδραση δεν έχουν στο αισθητικό κριτήριο.

      Διαγραφή
  7. Νομίζω ότι είμαστε πολύ αντιφατικός λαός.
    Ή που καμαρώνουμε για τα επιτεύγματα των αρχαίων ή που υποτιμάμε καθετί που προσπαθεί να αναδυθεί μέσα στα χρόνια.
    Είναι άδικο να είμαστε τόσο αφοριστικοί.

    Συμφωνώ ότι η ποίησή μας είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Όπως και μουσική μας είναι εξαιρετική. (Εξαρτάται, βέβαια, για ποια μουσική μιλάμε.)
    Και, ναι, και η πεζογραφία μας είναι σε καλό δρόμο και ίσως και ο κινηματογράφος.

    Διαφωνώ κάθετα με τις γενικεύσεις (όλα στο ίδιο τσουβάλι), όπως επίσης και με το "αφ' υψηλού" στιλάκι της απαξίωσης ορισμένων για κάθε πνευματικό έργο που παράγεται στη χώρα μας.

    ΥΓ. Όπου εννοείται ως υποκείμενο το "εμείς", πάλι είναι γενίκευση. Εντούτοις, το σκεπτικό μου δεν βασίζεται σ' αυτό το πνεύμα.
    (Εξηγούμαι, επειδή τίποτα πια δεν είναι αυτονόητο.)


    κ.κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ, καμία γενίκευση και κανένας επιθετικός προσδιορισμός. Μόνο αναγνωστική απόλαυση!

      Διαγραφή
  8. Η ξένη λογοτεχνία που συνήθως μεταφράζεται είναι από ένα επίπεδο και πάνω (δεν μιλάω για τα best sellers). Οι εκδοτικοί οίκοι επιλέγουν βιβλία που ήδη είναι αναγνωρισμένα στο εξωτερικό και έχουν πάρει εγκωμιαστικές κριτικές ή είναι βιβλία μεγάλων συγγραφέων. Και δεν επεκτείνομαι στους κλασικούς συγγραφείς, όπου 9 τα 10 βιβλία είναι τουλάχιστον εξαιρετικά ή αριστουργηματικά. Σκέψου ότι από μια τεράστια βιβλιοπαραγωγή της αγγλόφωνης λογοτεχνίας ή της ισπανόφωνης επιλέγονται καμιά εικοσαριά ή τριανταριά τίτλοι το χρόνο για έκδοση. Συνεπώς η σύγκριση με τα ελληνικά βιβλία της λογοτεχνίας είναι άνιση. Μια λογοτεχνία όπου ο κάθε ψωνισμένος μπορεί να βγάλει ένα ωραίο βιβλιαράκι (και σε καλό εκδοτικό οίκο) και στη συνέχεια να γράψουν και μερικά εγκώμια οι φίλοι κριτικοί (και τυχόν διαπλεκόμενοι) στα έντυπα και στα ηλεκτρονικά περιοδικά. Κάποιος που επειδή γράφει σχετικά καλά και θέλει να δει το όνομά του τυπωμένο, νομίζει ότι μπορεί να γίνει "λογοτέχνης". Κι εγώ ο αναγνώστης μέσα στο σωρό των εκδόσεων δεν μπορώ παρά να επηρεαστώ από τις κριτικές και τα καλά λόγια και να πέσω στη λούμπα... Δεν μπορείς να φανταστείς πόσες φορές την έχω πατήσει! Συνεπώς όταν πέσω σε κάποιο ελληνικό βιβλίο που δεν με απογοητεύει, αλλά δεν με γοητεύει κιόλας, θα αναφωνήσω: για ελληνικό μια χαρά είναι! Είπαμε οι όροι της σύγκρισης είναι άνισοι.
    Γι' αυτό εδώ και καιρό προσέχω πάρα πολύ τι αγοράζω από ελληνική λογοτεχνία. Βέβαια υπάρχουν και οι δοκιμασμένοι που θα τους πάρω sans voir, όπως ο Βαλτινός, ο Σωτήρης Δημητρίου, ο Νόλλας κ.α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αφού επέλεξα να κάνω τον "κακό", θα συνεχίσω για λίγο ακόμα διατυπώνοντας κάποιες αντιρρήσεις σ' αυτά που έγραψαν κάποιοι άλλοι σχολιαστές, που ωστόσο τους εκτιμώ ιδιαίτερα.
    Από πού βγάζουν το συμπέρασμα ότι η ποίηση στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο σε σχέση με άλλες χώρες. Γνωρίζουν μήπως τόσα πολλά για την Αυστριακή ή την Τσέχικη ποίηση για να κάνουν συγκρίσεις; Γνωρίζουν μήπως για την Ελβετική ή την Μεξικάνικη; Ή μήπως τα δύο βραβεία Νόμπελ είναι το ασφαλές κριτήριο; Αν δούμε πόσοι άλλοι πήραν εδώ και 112 χρόνια το Νόμπελ θα γελάσουμε (ίσως οι Σουηδοί να 'χουν τελικά την καλύτερη ποίηση...).
    Μήπως το κριτήριο είναι το πόσο φημισμένη είναι η ελληνική ποίηση έως τα πέρατα του κόσμου; Πέρα από τα δύο Νόμπελ και τον Καβάφη δε νομίζω να ξέρουν έξω κάτι άλλο από ελληνική ποίηση. Και βέβαια πιο σύγχρονους σημαντικούς ποιητές όπως τον Καρούζο,τον Αναγνωστάκη,τον Χιόνη, τον Λάσκαρη και τον Κύρου ούτε που θα τους έχουν ακούσει, όπως δε θα 'χουμε ακούσει και μεις άλλους αντίστοιχους από χώρες "μικρές" σαν τη δική μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναυτίλε μου αρέσει που επέλεξες να κάνεις τον κακό! Στο δεύτερο σκέλος του σχολίου σου συμφωνώ απόλυτα, ακριβώς γιατί επιβεβαιώνει την δυσανεξία μου στη γενίκευση.
      Όσον αφορά το "για ελληνικό καλό είναι" συνεχίζω να διαφωνώ, επιμένω πως ένα βιβλίο μας αρέσει ή δε μας αρέσει ανεξαρτήτως χαρακτηριστικών όπως το έθνος, το φύλο και η ηλικία. Υπάρχει προφανώς η σύγκριση και παίζει καθοριστικό ρόλο στο αισθητικό κριτήριο, αλλά διαθέτει ένα χαρακτήρα συνόλου νομίζω, δε μπορώ να συγκρίνω τα ελληνικά με τα ελληνικά, τα γερμανικά με τα γερμανικά ...
      Όσον αφορά τις παγίδες και τις "απάτες" έχεις δίκιο, είμαστε επιφυλλακτικοί και φροντίζουμε να διακινούμε στόμα με στόμα (ή ιστολόγιο με ιστολόγιο) τις κρίσεις μας. Εγώ περισσότερο από τις φιλικές κριτικές φοβάμαι τα φιλικά βραβεία (τοπικά και διεθνή).

      Διαγραφή
  11. @ ναυτίλος:

    Νομίζω ότι το θέμα είναι η λογοτεχνία μας εντός των συνόρων.
    Αν σκεφτούμε πόσο μικρή χώρα είναι η Ελλάδα, πραγματικά είναι μεγάλος ο αριθμός των ποιητών της, που γράφουν σπουδαία ποίηση, όπως αυτοί που αναφέρετε -και πολλοί άλλοι, (νέοι, γέροι και κόρες)- που η γραφή τους είναι πολύ ενδιαφέρουσα.
    Δεν είναι δίκαιο να τους απαξιώνουμε συλλήβδην.

    Όσο για την παγκόσμια ποίηση, όσο ενδιαφέρεται και προλαβαίνει κανείς να τους μάθει, υπάρχουν εκπληκτικοί ποιητές, ζώντες και μη, φτάνει να ψάξει με αγάπη, μεράκι και διαύγεια.

    Η απάντησή μου στο πρώτο σας σχόλιο είναι πως έχετε δίκιο. Με το φανάρι βρίσκει κανείς σήμερα σπουδαίο Έλληνα πεζογράφο. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως δεν υπάρχει κανείς -να εξηγούμαι.
    Απλώς, εγώ εφαρμόζω τα λόγια του Χένρυ Ντέιβιντ Θορώ:
    "Διάβαζε πρώτα τα καλύτερα βιβλία, αλλιώς θα διαπιστώσεις ότι δεν προλαβαίνεις".
    (Μεγάλωσα κιόλας...)

    κ.κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. kk,δεν πιστεύω ότι η χώρα μας δεν έχει καλούς ποιητές. Φυσικά κι έχει πολλούς εξαιρετικούς, και τώρα και παλαιότερα. Απλά δεν μπορώ να κάνω σύγκριση με άλλες χώρες γιατί (ειδικά μάλιστα στην ποίηση) δεν έχουμε επαρκή γνώση. Γενικότερα για τη λογοτεχνία μάλιστα, πιστεύω ότι ενδέχεται να έχουμε αρκετούς εξαιρετικούς λογοτέχνες που γράφουν σήμερα αλλά μέσα στο σωρό δεν μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε. Ίσως μάλιστα να μην καταφέρνουν να εκδοθούν. Η ιστορία της λογοτεχνίας μας διδάσκει ότι οι περισσότεροι κλασικοί σήμερα συγγραφείς, στην εποχή τους πολύ δύσκολα κατάφερναν να εκδοθούν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. NO14ME, εννοείται πως όταν κρίνω ένα βιβλίο δεν κοιτάζω αν είναι ελληνικό ή όχι. Τα ελληνικά μάλιστα έχουν και δύο πλεονεκτήματα για τους έλληνες αναγνώστες (εδώ θα συμφωνούσε και ο Φώτιος): Τη γλώσσα (άλλο η μετάφραση κι άλλο το πρωτότυπο εφόσον βέβαια ο Έλληνας συγγραφέας "κατέχει" τη γλώσσα), και την ίδια κουλτούρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν αμφέβαλα στιγμή, απλώς ορισμένα πράγματα πρέπει να τα λέμε και ας τα θεωρούμε αυτονόητα.

      Διαγραφή
  14. Υποθέτω... και στην Ιταλία, την Ισπανία, την Αργεντινή ή όποια άλλη (μη αγγλοσαξονική) χώρα, όπου οι εγχώριοι αναγνώστες έρχονται σε επαφή με όλο το συμφερτό που παράγεται κάθε χρόνο και όχι μόνο με τα λίγα καλά βιβλία που ξεχωρίζουν και μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες, οι εγχώριοι αυτοί αναγνώστες λοιπόν μάλλον θα λένε κάτι παρόμοιο όταν διαβάζουν ένα καλό βιβλίο (για ιταλικό καλό είναι κλπ.).
    Καθένας, λιγότερο ή περισσότερο, πλησιάζει ένα βιβλίο ήδη προδιατεθειμένος για κάποια πράγματα (συγγραφέα, είδος, χρόνος έκδοσης κλπ.). Θα μπορούσαμε ίσως να κρίνουμε ένα βιβλίο αν είναι καλό ή κακό καθεαυτό, μόνο αν ερχόμασταν σε επαφή μαζί του χωρίς να γνωρίζουμε τίποτε άλλο γι' αυτό. Αν ερχόταν χωρίς εξώφυλλο και ταυτότητα. Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό;
    Από την άλλη, τονίζω το ίσως της παραπάνω πρότασης, γιατί δεν είμαι βέβαιη ότι όντως μπορούμε να κρίνουμε ένα βιβλίο καθαυτό, χωρίς τον ορίζοντα της παραγωγής του - θα κρίναμε π.χ. το ίδιο έναν πίνακα αν δεν γνωρίζαμε τίποτε γι' αυτόν; Κάποια έργα τέχνης αντλούν την αξία τους ακριβώς από τις περιστάσεις στις οποίες δημιουργήθηκαν και όχι ανεξάρτητα από αυτές...

    Ανδρονίκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όντως, αυτό θα ήταν το ιδανικό, να προσεγγίζουμε ένα βιβλίο χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα περισσότερο από τον τίτλο του αλλά είναι μάλλον αδύνατο. Απλώς εγώ πιστεύω πως θα έπρεπε να διαχωρίσουμε εντός μας τις προσδοκίες από τις εντυπώσεις που μας άφησε τελικώς η ανάγνωση, δεν είναι πάντα εύκολο αλλά πιστεύω πως θα έπρεπε ο καθένας μας να προσπαθεί...

      Διαγραφή
    2. Έτσι μου΄ρθε να σου πω βλέποντας το πιο πάνω σχόλιό σου, ότι κάποτε,σχεδόν χτες,είχαμε πληροφορίες για ένα βιβλίο από εφημερίδες και μερικά σχετικά περιοδικά,είχαμε μάθει λοιπόν τους γράφοντες και τα χούγια τους κι αναλόγως την...χημεία, τους εμπιστευόμασταν ή όχι.Κυρίως όμως αυτό που επιδρούσε στην τελική επιλογή ήταν η τρέλα που κουβαλάγαμε για την ίδια την ανάγνωση, ήταν η παρέα, στενή ή ευρύτερη και το ένστικτό μας που οι ίδιοι ακονίζαμε ανεπιτήδευτα,απλά διαβάζοντας και σκαλίζοντας χωμένοι σε βιβλιοπωλεία τρύπες κι όχι μόστρες και ταρατατζούμ.
      Συχνά στα ίδια τα βιβλία και δεν βρίσκαμε πληροφορίες,μόνο μπαίναμε κατ΄ευθείαν σε κείμενο!Στην τηλεόραση,πχ, που δεν πολυβλέπαμε κιόλας,οι συγγραφείς ειδικά οι ντόπιοι δεν ήταν καλεσμένοι πουθενά και για τίποτα ούτε καλό ούτε στημένο, άρα κι εμείς ήμασταν προφυλαγμένοι και κατά συνέπεια ατόφιοι απέναντι στο περιεχόμενο και του ντόπιου βιβλίου κι εκείνο αντιστοίχως παρθενικό σε μας.
      Τώρα σε τί είμαστε έτσι κι αλλιώς ατόφιοι;Σε τίποτα.
      Έρχεται ο αφορισμός,από παντού,ρίχνουμε κι εμείς έναν-εκεί που θαρρούμε ότι μας παίρνει- και πάμε παρακάτω....
      Έχω αρχίσει να αμφιβάλω για το αν ακόμα κι εμείς που περνιόμαστε για μυημένοι ή δεν ξέρω πώς αλλιώς να το πω αναγνώστες,διαβάζουμε ατόφια κι όχι για να το δηλώσουμε...

      Διαγραφή
    3. Εμένα μου φαίνεται κάπως λογικό στην εποχή της υπερπληροφόρισης που ζούμε να παρατηρούνται τα παραπάνω φαινόμενα. Όμως δεν θα έπρεπε να παραγνωρίσουμε και το γεγονός πως έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι πηγές, πλέον έχουμε πρόσβαση σε έργα που κάποτε θα περνούσαν και θα έφευγαν.
      Είναι πολύ λεπτά τα όρια, σε μένα δεν ταιριάζει (προσωπικά μιλώντας) ο χαρακτηρισμός μυημένος, διψασμένος μάλλον αισθάνομαι.
      Χαίρομαι που η ανάρτηση στάθηκε ικανή να δημιουργήσει διάλογο και προβληματισμό, αυτή ήταν και η αρχική μου πρόθεση, να πάψουμε για μια στιγμή να θεωρούμε δεδομένη τη θέση μας απέναντι στην "ελληνική λογοτεχνία" και να προβληματιστούμε.

      Διαγραφή