Ύπνος - Javier Azpeitia

Preludio

"Prego la signiorina della quarta fila. Come si chiama?"
         Το λευκό φως του προβολέα που έπεσε πάνω στην κοπέλα δεν άφησε να φανεί το κοκκίνισμα στα μάγουλά της. Έμεινε άφωνη, κοκαλωμένη από τα βλέμματα προσμονής των γύρω της. Την κοίταζαν όλοι, ακόμα και από τα ξέχειλα θεωρεία. Μα πού πήγε και έμπλεξε; Γιατί καθόταν εκεί; Πριν από λίγο ήταν άγνωστη μεταξύ αγνώστων, ένα τίποτα. Και σίγουρα, μετά, όταν θα είχε τελειώσει η παράσταση, το θέαμα - ή ό,τι κι αν ήταν αυτό τέλος πάντων -, θα γινόταν και πάλι τίποτα. Θα διαλυόταν μέσα στη νύχτα βαδίζοντας σ' ένα σκοτεινό δρόμο, μακριά από τους άλλους θεατές. Περπατώντας. Δε θα γύριζε στο σπίτι ούτε θα έψαχνε κάποιο μπαρ όπου θα είχε ραντεβού με κάποιο φίλο. Τίποτα τέτοιο. Απλώς θα εγκατέλειπε το μέρος εκείνο και θα έπαυε να είναι: la signiorina della quarta fila. Θα εξατμιζόταν, θα ήταν απούσα.

Ο συγγραφέας που οραματίζεται να γράψει ένα ψυχολογικό θρίλερ αξιώσεων, στιγμή δεν πρέπει να καθυστερήσει, ο Ασπέιτια το γνωρίζει αυτό και ανάβει τον προβολέα. Το λευκό φως κατακλύζει το χώρο, τυφλώνει τον άμαθο αναγνώστη, κερδίζει τον απαραίτητο χρόνο για να διαμορφώσει το σκηνικό, να ρίξει τη θερμοκρασία, να ακονίσει τα περιγράμματα των αντικειμένων, να οξύνει τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Ύστερα θα παίξει με το μυαλό.

Μπεατρίς Βάργκας Ντιβάλ, έτσι ονομάζεται η σινιορίνα. Ψυχίατρος, στα πρώτα της βήματα, ένα από τα όνειρά της είναι να δουλέψει στο πλευρό του διάσημου, μα και αμφιλεγόμενου, καθηγητή Φον Χάγκεν. Εκείνος, διευθύνει μια κλινική, απομονωμένη, δίπλα στη θάλασσα. Εκεί θα φτάσει η Μπεατρίς ένα πρωί, θα περάσει με επιτυχία τη συνέντευξη. Το όνειρο γίνεται πραγματικότητα.

Παρέκβαση υποχρεωτική: Κάθε λογοτεχνικό θεραπευτήριο μου φέρνει αναπόφευκτα στο νου την αραιή ατμόσφαιρα του Μαγικού Βουνού, την αίσθηση εκείνη του εγκλεισμού από επιλογή.

Ο Ασπέιτια βαδίζει στο μονοπάτι που με τόση ευκρίνεια χάραξε ο Αδόλφο Μπιόυ Κάσαρες· γοητεύεται από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, τα βιώματα, τις ανεξερεύνητες δυνατότητες, τις σκοτεινές περιοχές, το ενδεχόμενο της εξωτερικής επέμβασης και τα όρια αυτής, τη μεταφυσική διάσταση της ψυχιατρικής, την ηθική του θεράποντος. Πάνω και πρώτα απ' όλα όμως βρίσκεται το ερώτημα: τι είναι πραγματικό;

Λόγος πυκνός, οι διαστάσεις της νουβέλας ταιριάζουν στην ιστορία, την αναδεικνύουν, δεν αφήνουν την ατμόσφαιρα να χαθεί σε περιττές σελίδες. Ένας ευθύς δεύτερος ενικός που περισσότερο διατάζει παρά αφηγείται, σε καλεί να παραδεχτείς πως θυμάσαι, πως έτσι έχουν τα πράγματα. Όσο και αν είναι προφανές πως ο αφηγητής απευθύνεται στην Μπεατρίς, η βύθιση στην ανάγνωση δημιουργεί μια ατμοσφαιρική σύγχυση, ίσως στιγμιαία, μα ικανή να υποβάλλει, ακόμα λίγο.



Γυρίστηκε σε ταινία το 2004, ακόμα όμως είναι νωρίς για μένα.


υ.γ Διάβασε Αδόλφο Μπιόυ Κάσαρες.


Μετάφραση Κρίτων Ηλιόπουλος
Εκδόσεις Opera.