Δύσκολο να φανταστεί κανείς πόλη πιο σκοτεινή από τη Νέα Υόρκη. Ίσως να φταίνε τα τόσα φώτα, ίσως πάλι όχι. Ο τίτλος και μόνο με αναγκάζει να πλησιάσω, η πλειοψηφία των αναγνωστικών προσδοκιών έχει κιόλας δημιουργηθεί, απομένει η επιβεβαίωσή τους, αφού προηγηθεί η ανάγνωση, βεβαίως.
Το φόντο είναι το παν. Ντύστε με και δείτε. Είμαι κράχτης του τσίρκου, δημοπράτης, καλλιτέχνης του δρόμου, προφήτης σε γλωσσολαλιά, γερουσιαστής που αγορεύει μανιασμένος κατά της κυβέρνησης. Έχω Τουρέτ. Το στόμα μου δε σταματά, αν και κυρίως ψιθυρίζω ή ψελλίζω, σα να διαβάζω κάτι φωναχτά, το μήλο του Αδάμ μου ανεβοκατεβαίνει, οι μύες του σαγονιού μου χτυπούν σαν μικροσκοπική καρδιά μέσα στα μάγουλά μου, ο ήχος είναι σε καταστολή, οι λέξεις δραπετεύουν ήσυχα, φαντάσματα του εαυτού τους, κελύφη άδεια από ανάσα και τόνο.
Ακόμα και οι παλιότερες αναμνήσεις του Λάιονελ κατοικούν στο ορφανοτροφείο. Η εμφάνιση του Φρανκ Μίννα του αλλάζει τη ζωή, καθώς επιλέγεται μαζί με άλλους τρεις συνομήλικούς του για να στελεχώσουν την ομάδα του μικροαπατεώνα - μα με υψηλές βλέψεις - αρχηγού. Μετά από χρόνια υπό την προστασία του, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας του, η ομάδα απομένει δίχως κεφαλή και στο στόχαστρο της αστυνομίας. Οι συνθήκες τον οπλίζουν με ένα πρωτόγνωρο θάρρος, είναι αποφασισμένος να ξεδιαλύνει την υπόθεση και - κυρίως - να παραμείνει ζωντανός.
Ο Λάιονελ πάσχει από το σύνδρομο Τουρέτ, μια νευρολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πολλαπλά κινητικά και φωνητικά τικ, το μυαλό του δε σταματά να δημιουργεί αντηχήσεις και λογοπαίγνια, η κοπρολαλία και οι αριθμητικοί ψυχαναγκασμοί είναι στην ημερήσια διάταξη. Είναι ο αφηγητής της ιστορίας.
Δίχως τον Λάιονελ θα επρόκειτο απλώς για ένα αξιοπρεπές αστυνομικό μυθιστόρημα, τίποτα το διαφορετικό και το νέο δηλαδή. Όμως ο Λέθεμ δεν είναι ένας συνηθισμένος συγγραφέας, αποφασίζει - και καταφέρνει περίφημα - να επιλέξει μια ιδιαίτερη αφηγηματική φωνή, φωκνερικού τύπου, διευρύνοντας τα στενά όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας που τόσο μοιάζει να αγαπά, χαρίζοντάς της ένα νέο πρίσμα.
Έτσι, η ιστορία μέσα από την αφήγηση του Λάιονελ αποκτά τελείως διαφορετικές διαστάσεις καθώς η ιδιαιτερότητά του αποκαλύπτεται σταδιακά. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται και αντιδρά στα ερεθίσματα, η επίγνωση της πάθησής του μέσα από τα χρόνια, το ένστικτο της επιβίωσης και η επιθυμία του να φτάσει την υπόθεση ως το τέλος δημιουργούν έναν υψηλής ποιότητας λογοτεχνικό ήρωα. Και όλα αυτά με τον πλέον φυσικό τρόπο, δίχως συναισθηματικούς εξαναγκασμούς και παρεμβάσεις από μεριάς Λέθεμ, ο αφηγητής και ο συγγραφέας ταυτίζονται στο ίδιο πρόσωπο.
Άθλος η μετάφραση του Κώστα Καλτσά, υπηρετεί και όταν είναι απαραίτητο δημιουργεί, επινοεί και δίνει ιδανικές λύσεις στα εγκεφαλικά γλωσσικά παιχνίδια του αφηγητή.
Οι προσδοκίες υπερκαλύφθηκαν.
Μερικά φαντάσματα δεν καταφέρνουν ποτέ να μπουν καν στο σπίτι σου, γιατί είναι απασχολημένα να ουρλιάζουν έξω από τα παράθυρα.
(πρωτοδημοσιεύτηκε στο trollingstone.gr)
Μετάφραση Κώστας Καλτσάς
Εκδόσεις Κέδρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου