Φυλαχτό - Roberto Bolaño

Αυτή θα είναι μια ιστορία τρόμου. Θα είναι μια αστυνομική ιστορία, ένα αφήγημα μαύρης λογοτεχνίας και τρόμου. Όμως δεν θα μοιάζει τέτοιο. Δεν θα μοιάζει επειδή η αφηγήτρια είμαι εγώ. Αυτός που μιλάει είμαι εγώ και δε θα μοιάζει τέτοια. Όμως κατά βάθος είναι η ιστορία ενός απάνθρωπου εγκλήματος.

Αυτή θα είναι μια ιστορία τρόμου. Από την πρώτη γραμμή. Μόνο η ποίηση μπορεί να διαστείλει τις χωροχρονικές σταθερές, μόνο· η αφηγήτρια φροντίζει να μας το υπενθυμίσει, και δεν πρόκειται για μια οποιαδήποτε αφηγήτρια: η Αουξίλιο Λακουτύρ είναι η μητέρα της ποίησης του Μεξικού, και όχι μόνο.

Κατά τη διάρκεια της αστυνομικής εισβολής βρέθηκε παγιδευμένη στην τουαλέτα του πανεπιστημίου, το παράθυρο της πρόσφερε μια θέα προνομιακή, σκατά προνόμιο, επέστρεψε στο αποχωρητήριο και την ποίηση. Δώδεκα μέρες έμεινε εκεί. Ύστερα, όταν η ομαλότητα επέστρεψε, η ιστορία της -δίχως εκείνη- ενέπνευσε, προσαρμόστηκε στις ανάγκες του κάθε αφηγητή, αποσχίστηκε οριστικά, συνάντησε το μύθο, συνηθισμένα πράγματα δηλαδή.   

Η Ιστορία· πάντα αυτή, και ο τρόμος.

Φυλαχτό προστασίας από την πραγματικότητα, τον έξω κόσμο, την ασχήμια. Η ποίηση, η τέχνη. Οι δημιουργοί, πραγματικοί και επινοημένοι, οι αναφορές και τα βιώματα, το ταραγμένο μέρος μιας ηπείρου χωρισμένης ανέκαθεν στην αντίστιξη. Η αφήγηση του συγκεκριμένου, στα χέρια του δημιουργού, αποτελεί εργαλείο για την επιτακτική συνεισφορά στην παγκόσμια μνήμη, μέρος που μυρίζει οικειότητα, όχι όμως απαραίτητα και θαλπωρή. 

Κάθε ανάγνωση έργου του -μου- αφήνει μια βαθιά αίσθηση απλότητας, αυτό προσμένω και αποζητώ πρωτίστως· η ευκολία στην αφήγηση, στη σύνθεση μιας πραγματικότητας τόσο κοντινής σε εκείνη την τρομακτική που μας περιβάλλει, μιας πραγματικότητας εξίσου τρομακτικής μα συνάμα μαγικής, ξέχειλης από έμπνευση. Μια ανακεφαλαίωση της λογοτεχνίας από την πρώτη της αρχή, με παρατεταμένες στάσεις στους υπέροχους σταθμούς της διαδρομής για το σήμερα, συνοδεία υποσχέσεων για συνέχιση του ταξιδιού μέχρι το τέλος της πραγματικότητας.

Το Φυλαχτό, εκ του σύνεγγυς, αποτελεί μια ιδιοφυή σύνθεση φράσεων, καθεμία εκ των οποίων θα μπορούσε να σταθεί αυτόνομη, ως στίχος ή απόφθεγμα, ένα κόσμημα δουλεμένο στη λεπτομέρεια, λίθοι πολύτιμοι, ξεχωριστά ζηλευτοί, που όμως παίρνουν υπάκουα τη θέση που ο τεχνίτης προστάζει, δραπετεύοντας για πάντα από την ανάγκη για μικροσκόπιο και φως.



υ.γ Παίρνοντάς το Φυλαχτό στα χέρια μου, πίστευα πως δεν επρόκειτο για αντιπροσωπευτικό έργο του Μπολάνιο, έτσι, δίχως κάποιο στοιχείο, αυθαίρετα. Το πρώτο κιόλας βράδυ κατάλαβα το λάθος μου· ένας συγγραφέας του διαμετρήματός του είναι αδύνατο να δραπετεύσει από το προσωπικό. Ευτυχώς.
 
υ.γ2 και μια έντονη επιθυμία να διαβάσω ξανά το Τούνελ του Ερνέστο Σάμπατο, και ας μην αναφέρεται στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών, η επίσκεψη της Αουξίλιο στο σπίτι της Λίλιαν στάθηκε αρκετή.



Μετάφραση Κρίτων Ηλιόπουλος
Εκδόσεις Άγρα