Η Μπάχμαν κατέχει περίοπτη θέση στη φράξια των καταραμένων δημιουργών, κυρίως λόγω του τραγικού της τέλους σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στη Ρώμη, την Αιώνια Πόλη, τι ειρωνεία, αλλά και εξαιτίας της σχέσης της με τον Μαξ Φρις, για την οποία λίγα γνωρίζω, και ποτέ δεν επεδίωξα να μάθω περισσότερα, μια τραγικότητα, ένα μονομερές τελικά πάθος, αυτό ένιωσα, ίσως λανθασμένα, και τον έρωτα αυτό πιστεύω πως διαβάζω σε κάθε βιβλίο της, ολοκληρωμένο ή όχι. Η λογοτεχνία που μπερδεύεται με τη ζωή, και που η βιογραφία, με τις λεπτομέρειες και την επιμονή της σε μια άχρηστη ακρίβεια, είναι ικανή να γκρεμίσει, αποτελεί έναν τόπο ξέχωρο, στον οποίο η μνήμη επανέρχεται από καιρό σε καιρό, όχι μόνο όταν διαβάζει κανείς κάποιο βιβλίο του συγγραφέα, αλλά και σε στιγμές φαινομενικά άσχετες, μια αμάθεια χρήσιμη για τη φαντασία εκείνων που δεν ανεβαίνουν σε συνεδριακά βήματα.
Είναι τέτοια η δύναμη της γραφής της Μπάχμαν που ακόμα και τα προσχέδιά της γνώρισαν επιτυχία, και ακολούθως μεταφράστηκαν και αντιμετωπίστηκαν ως λογοτεχνικά έργα, με τις παρενθέσεις και τα δυσανάγνωστα σημεία τους όχι μόνο να μην ενοχλούν αλλά και να δίνουν στον αναγνώστη το απαραίτητο περιθώριο, να πάρει μια ανάσα πριν συνεχίσει παρακάτω. Τα μυθιστορήματα Μαλίνα, Η Περίπτωση Φράντσα και το Ρέκβιεμ για τη Φάννυ Γκολντμαν, θα αποτελούσαν μέρη της τριλογίας Τρόποι Θανάτου, την οποία η Μπάχμαν άφησε ημιτελή, όπως και τόσα άλλα προσχέδια έργων, με το τρίτο μέρος να αποτελεί το πλέον αποσπασματικό και ανολοκλήρωτο, και παρ' όλα αυτά ικανό να δώσει αναγνωστική απόλαυση, που άλλα, και καλά ολοκληρωμένα, έργα ούτε να αγγίξουν δεν θα μπορούσαν. Διαβάζω ξανά το κείμενο ως εδώ, και μου φαίνεται πως ρέει ικανοποιητικά, εκτός από τη λέξη απόλαυση, στην οποία κολλάει η ανάγνωση, παράταιρη, θαρρείς, καθώς στέκει· ποια απόλαυση; Εμπειρία, ναι, εμπειρία στη θέση της απόλαυσης.
Η Φάννυ θα συνειδητοποιήσει, αργά και επίπονα, πως ο νεαρός εραστής της δεν την αγαπά, αλλά την εκμεταλλεύεται για να ικανοποιήσει τις συγγραφικές του φιλοδοξίες. Μια ιστορία που θυμίζει Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ, ενός άλλου σπουδαίου δημιουργού, του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, ένα θεατρικό έργο,που η κινηματογραφική του εκδοχή, σκηνοθετημένη από τον ίδιο τον συγγραφέα του, βγήκε στις αίθουσες έναν χρόνο πριν τον τραγικό χαμό της Μπάχμαν. Μια ιστορία πολυειπωμένη και όμως, λόγω του δοσίματος, ικανή να εμπλέξει συναισθηματικά τον δέκτη, όπως κάθε αυθεντική ιστορία αγάπης, με τις υπερβολές και τα κλισέ της, για τα οποία υπάρχει τέτοια ανάγκη, που δεν σταματούν στιγμή να αποτελούν πηγή έμπνευσης, είτε αυθεντικής είτε εμπορικής, εκ του αποτελέσματος κρινόμενης. Και η Μπάχμαν είχε αυτή την κατάρα/αρετή, να αφηγείται ιστορίες που εμπλέκουν τον αναγνώστη σε τέτοιο βαθμό, που να μοιάζει αδύνατο να τις θεωρήσει αποτέλεσμα φαντασίας και όχι βιώματος.
Μετάφραση Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις Άγρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου