Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Ντουρούτι - Pedro de Paz

Το καταθλιπτικό δωμάτιο απέπνεε υγρασία και φόβο. Η θέση του στο υπόγειο -τη checa- του κτιρίου της Calle de Fomento, και η αυστηρή επίπλωση -ένα απλό ξύλινο τραπέζι, δύο καρέκλες και ένα γραφείο στη γωνία-, επιβεβαίωναν πως ήταν ένας χώρος ανακρίσεων. Όλη η Μαδρίτη ήξερε τι συνέβαινε στη checa της Fomento. Η σκέψη του να βρεθεί κανείς εκεί, μπορούσε να προκαλέσει φόβο.

Είναι, λένε, οι νικητές εκείνοι που γράφουν την ιστορία. Και, μάλλον, έχουν δίκιο. Είναι, όμως, και οι "χαμένοι" που επιχειρούν να καταστήσουν ισχυρή τη δική τους αφήγηση. Και ανάμεσα στους "χαμένους" υπάρχουν επίσης νικητές και ηττημένοι. Ο θάνατος, επίσης, το άτομο που προκαλούσε φόβο, αντίδραση και απέχθεια σε ορισμένους το μετατρέπει σε λάφυρο, καθένας προσπαθεί εκ των υστέρων να επωφεληθεί από την ανάμνησή του, φίλοι και εχθροί.

Αυτά τα δύο πράγματα κυρίως σκεφτόμουν, τόσο κατά τη διάρκεια, όσο και ύστερα από το τέλος της ανάγνωσης της νουβέλας αυτής, ανακάλυψη τυχαία, απόρροια απογευματινής βόλτας σε κεντρικό βιβλιοπωλείο -ή μήπως να πω στο κεντρικό βιβλιοπωλείο;- πριν από λίγους μήνες, και που έμεινε στη στοίβα με τα αδιάβαστα μέχρι πριν από λίγες μέρες. Ο άνθρωπος που σκότωσε τον Ντουρούτι, η νουβέλα του Πέντρο ντε Παζ, αποτελεί το κεντρικό σώμα της έκδοσης, την αφορμή, θα έλεγε κανείς, για την έκδοση αυτή. Προηγούνται -αντί προλόγου- αποσπάσματα από το βιβλίο του Χ.Μ. Έντσενσμπεργκερ, Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας, φίλων και συντρόφων του Ντουρούτι, μια άκρως διαφωτιστική εισαγωγή σχετικά με τα έργα και τις ημέρες του Ισπανού αναρχικού. Στο τέλος υπάρχει το κείμενο Η ζωή στην επαναστατική Βαρκελώνη, που αποτυπώνει -ή τουλάχιστον αυτό επιχειρεί- το κλίμα στην πρωτεύουσα της Καταλονίας εκείνων των χρόνων.

Η νουβέλα αποτελεί μια μυθιστορηματική προσέγγιση της αναζήτησης της αλήθειας σχετικά με τη δολοφονία του Ντουρούτι στη Μαδρίτη· ο ταγματάρχης Fernadez Durán αναλαμβάνει την άκρως απόρρρητη αποστολή να ανακρίνει τους μάρτυρες της δολοφονίας του Ντουρούτι και να συντάξει την τελική αναφορά. Θα δεχτεί πιέσεις και απειλές, θα επιχειρήσει να εντοπίσει ανακρίβειες στις καταθέσεις σε μια προσπάθεια ανασύνθεσης της αλήθειας. Είναι όμως η αλήθεια το ζητούμενο;

Η νουβέλα ως νουβέλα δεν είναι λογοτεχνικά κάτι το ξεχωριστό, η έκδοση ως έκδοση όμως αποτελεί ακόμα μία πτυχή προσέγγισης του ισπανικού εμφυλίου, ενός από τα πλέον ενδιαφέροντα -τόσο από ιστορική, όσο και από λογοτεχνική πλευρά- γεγονότα του 20ου αιώνα.


Εκδόσεις Δαίμων του τυπογραφείου