Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013

Κράτα μου το χέρι - Δημήτρης Μαμαλούκας









Ο Συγγραφέας φτάνει με τρένο, μια νύχτα, σε μια άγνωστη πόλη. Αναζητά ένα μέρος να ξεχειμωνιάσει, να απομονωθεί και απερίσπαστος να ολοκληρώσει τη συγγραφή του βιβλίου του. Θα νοικιάσει ένα μικρό διαμέρισμα σε μια τεράστια πολυκατοικία χωρισμένη στα δύο. Η μία πλευρά, λαμπερή και πλούσια, με επιβλητική είσοδο και θυρωρό, ανελκυστήρες και παχιά χαλιά. Η πίσω πόρτα, που από θαύμα στέκει όρθια και μετά τη δύση του ήλιου με δυσκολία διακρίνεται στο σκοτεινό σοκάκι, οδηγεί τους μη προνομιούχους στα, αρχικώς προορισμένα για αποθήκες, διαμερίσματά τους. Υπάρχει όμως ακόμα μία ιδιαιτερότητα. Μέχρι τον πέμπτο όροφο το μπροστινό μέρος της πολυκατοικίας φιλοξενεί το Cinema Massimo. Τα διαμερίσματα β’ διαλογής βρίσκονται ακριβώς πίσω από την οθόνη και τα ηχεία του κινηματογράφου, με αποτέλεσμα από τις πέντε το απόγευμα, όταν και ξεκινάει η πρώτη προβολή, μέχρι και τη μία μετά τα μεσάνυχτα, να είναι αδύνατο να σταθεί κανείς στο εσωτερικό τους λόγω του εκκωφαντικού θορύβου.  

Τα οικονομικά του ήρωα δεν του επιτρέπουν κάτι καλύτερο. Αποφασισμένος να επικεντρωθεί στη συγγραφή του βιβλίου του, διαμορφώνει την καθημερινή του ρουτίνα με τέτοιο τρόπο που να του επιτρέπει να λείπει από το σπίτι τις ώρες που λειτουργεί ο κινηματογράφος. Κάνει στέκι του ένα καφέ αλλά αποφεύγει τη στενή επαφή με το μπαρίστα και τους υπόλοιπους πελάτες. Τα βράδια τριγυρίζει στην πόλη μονάχος. Στις περιπλανήσεις του θα συναντήσει μια ανήλικη κοπέλα, χρήστρια ναρκωτικών και μπλεγμένη σε σκοτεινά κυκλώματα.

Ο Δημήτρης Μαμαλούκας αφήνει στην άκρη τους καταιγιστικούς ρυθμούς των αστυνομικών ιστοριών για να μας διηγηθεί μια ιστορία που θυμίζει σε ύφος και ατμόσφαιρα την πρώτη του νουβέλα, Όσο υπάρχει αλκοόλ υπάρχει ελπίδα, με το τεράστιο κτίριο, αυτή τη φορά όχι στα μακρινά προάστια αλλά στο κέντρο της πόλης, να αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς. Οι χαρακτήρες της νουβέλας δεν έχουν ονόματα. Είναι ο Συγγραφέας, ο Μπαρίστας, ο Θυρωρός, η Κοπέλα, ο Εκμεταλευτής. Ούτε η πόλη έχει όνομα αν και μάλλον βρίσκεται κάπου στην Ιταλία. Είναι αυτή η απουσία ονομάτων που δίνει στο κείμενο ένα χαρακτήρα παραμυθιού, ενός  ονείρου ασπρόμαυρου. Μόνο ο κινηματογράφος φέρει όνομα, Cinema Massimo. Και αν στην κανονική ροή της ανάγνωσης, η εξέλιξη της ιστορίας φαντάζει απλή και «εύκολη», μια ματιά προς τα πίσω είναι ικανή να πείσει τον αναγνώστη για το αντίθετο. Τα ευρήματα, ένα από τα χαρακτηριστικά της γραφής του Μαμαλούκα, πότε ορατά και πότε επιμελώς κρυμμένα, κατέχουν κυρίαρχο ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής.

Ο ήρωας είναι συμπαθής από την αρχή της ιστορίας παρά το γεγονός πως ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για εκείνον, συμπάθεια που ίσως οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο γεγονός πως τόλμησε να πράξει σύμφωνα με τις επιθυμίες του αφήνοντας πίσω τα πάντα για να αφιερωθεί στο βιβλίο του. Το βιβλίο μέσα στο βιβλίο προσδίδει μια αρκετά ενδιαφέρουσα βιβλιοφιλική διάσταση. Ο συγγραφέας Μαμαλούκας αναφέρεται σε τρίτο πρόσωπο στον συγγραφέα ήρωα και στην απεγνωσμένη προσπάθεια που καταβάλλει για να ολοκληρώσει το έργο του. Οι ιδανικές συνθήκες, η ρουτίνα, οι διορθώσεις και η επιμέλεια, η απαιτούμενη αυτοπειθαρχία και η απομόνωση του δημιουργού, το τέλμα και ο ενθουσιασμός της έμπνευσης, η ματαιότητα και η ανάγκη για έκφραση είναι μερικά απο τα συνοδευτικά στοιχεία της συγγραφής.   

Χωρισμένη σε μικρά κεφάλαια, η νουβέλα του Μαμαλούκα διαβάζεται απνευστί, όχι τόσο λόγω του μεγέθους της, όσο εξαιτίας της ικανότητας του συγγραφέα να «παγιδεύσει» τον αναγνώστη στην ιστορία του. Λειτουργώντας αφαιρετικά, θα επικεντρωθεί στη διήγηση της ιστορίας και θα αποφύγει εξωτερικά στοιχεία δράσης ικανά να αποπροσανοτολίσουν, θα ενσωματώσει στοιχεία από διάφορα λογοτεχνικά είδη και θα αποδώσει φόρο τιμής στον Κάφκα και στον Ένοικο του Τοπόρ. Γραφή απόμακρη και ρυθμός κοφτός (απόρροια των μικρών προτάσεων), που ίσως αρχικώς θεωρηθούν δείγμα συγγραφικής αμηχανίας αλλά που τελικώς εξυπηρετούν υπέροχα το όραμα του δημιουργού.



( πρωτοδημοσιεύτηκε στο mixtape.gr)



Εκδόσεις Ψυχογιός

6 σχόλια:

  1. Στη δική μου ανάρτηση συμφωνώ περισσότερο μαζί σου παρά με το ΒΙΒΛΙΟΚΑΦΕ που βρίσκει πολλά τρωτά στο βιβλίο. Μπορεί να έχει αδυναμίες, είναι όμως πιστεύω ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι όμορφο να υπάρχουν διαφορετικές γνώμες και έως ενά βαθμό αρκετά γόνιμο. Εμένα πάντως μου άρεσε αυτή η "μινιμαλιστική" στροφή του Μαμαλούκα.

      Διαγραφή
  2. Όλα τα βιβλία του Δημήτρη διαβάζονται απνευστί.

    Ως φανατική αναγνώστριά του είμαι σαφώς προκατειλημμένη ευνοϊκά! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τόσο απνευστί που σιγά σιγά εξαντλούνται από τα ράφια των βιβλιοπωλείων!

      Διαγραφή
  3. Μ αυτό έκανα την πρώτη γνωριμία με τον κ Μαμαλούκα έπειτα πήρα μαθήματα ζωής με τη Φίνι και μετά πήγα μια βόλτα στη Μοναξιά της ασφάλτου πλέον θέλω να τα διαβάσω όλα έγινε απ του αγαπημένους μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή