Χορείες χώρων - Ζορζ Πέρεκ

" Για έναν άχρηστο χώρο.

Έχω αποπειραθεί πολλές φορές να φανταστώ ένα διαμέρισμα στο οποίο θα υπήρχε ένα άχρηστο δωμάτιο - εντελώς και σκοπίμως άχρηστο: όχι αποθήκη, ούτε οφίς, ούτε περισσευούμενο δωμάτιο, ούτε διάδρομος, ούτε σοφίτα, αλλά ένας χώρος χωρίς την παραμικρή λειτουργία, που δε θα χρησίμευε σε τίποτα, δε θα παρέπεμπε σε τίποτα.

Στάθηκε αδύνατον, παρά τις προσπάθειες μου, να εξαντλήσω αυτή τη σκέψη, αυτή την εικόνα. Μου φαίνεται πως και η ίδια η γλώσσα αποδείχθηκε ανίκανη να διατυπώσει αυτό το τίποτα, αυτό το κενό, θαρρείς και δεν μπορούμε να μιλήσουμε παρά μόνο για ότι είναι πλήρες, χρήσιμο και λειτουργικό. "

Τι μπορείς να πεις άραγε σχετικά με το έργο του Ζορζ Πέρεκ;
Σε ποια κατηγορία θα μπορούσε να ενταχθεί;
Είναι σωστή η επιλογή των βιβλιοπωλείων να τοποθετούν τα βιβλία του στα ράφια με την ένδειξη : μυθιστόρημα;

Ας πω πρώτα τι ξέρω, ύστερα τι νιώθω.

Ο Ζορζ Πέρεκ γεννήθηκε στην Γαλλία από Πολωνούς γονείς το 1936. Έγραψε μυθιστορήματα και δοκίμια, γύρισε ταινίες και ντοκυμαντέρ. Πέθανε το 1982. Προς τιμήν του ο μικρός πλανήτης υπ' αριθμόν 2817, φέρει, από το 1984 το όνομα Georges Perec.

H "ιδιωτική πινακοθήκη" με δυσκόλεψε και έφερε στην επιφάνεια την άγνοιά μου σε σχέση με την ζωγραφική και την ιστορία της. Και ο Β. το ίδιο σχολίασε. Και όμως θυμάμαι την ανάγνωση ως μια αποκαλυπτική εμπειρία και ας έχουν περάσει 6 χρόνια από τότε.
Αργότερα ένας άλλος φίλος ο Α. ξεκίνησε να διαβάζει το έργο του με τίτλο : "Ζωή, οδηγίες χρήσεως". Δεν το έχει τελειώσει ακόμα, ισχυρίζεται όμως πως πρόκειται για αριστούργημα που πρέπει να διαβάσω, δεν ξέρω γιατί αλλά τον περιμένω να τελειώσει.

Στις "χορείες χώρων", κάτι ανάμεσα σε ημερολόγιο και δοκίμιο, ο Πέρεκ μας καλεί να περιδιαβούμε μαζί του τον χώρο. Πολύ αναφορά, ισχυρίζεται, έχει γίνει και γίνεται σχετικά με τον χρόνο, όχι όμως και γύρω από τον χώρο. Μας προτρέπει να παρατηρήσουμε το μέρος που ζούμε, τις συνήθειες τόσο τις δικές μας όσο και των άλλων ανθρώπων, τις προσόψεις των κτιρίων, την εξοχή και τα προάστια.

Χωρισμένο με τίτλους όπως διαμέρισμα, πολυκατοικία, πόλη, γειτονιά, εξοχή, κόσμος, το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μια καλή συντροφιά στην καθημερινότητά μας, ξεκινώντας την ανάγνωση του στο κρεβάτι, συνεχίζοντας στο υπόλοιπο σπίτι, κατεβαίνοντας τις σκάλες της πολυκατοικίας, περπατώντας στην γειτονιά, στην πόλη, ταξιδεύοντας λίγο πιο πέρα στην εξοχή και συνεχίζοντας ανά τον κόσμο.

Κανένας δογματισμός, απλές παρατηρήσεις, πολλές από τις οποίες σίγουρα έχεις κάνει είτε συνειδητά είτε όχι. Ένα διαφορετικό ανάγνωσμα.

" Πώς μπορώ να γίνω πιο σαφής; Δεν πρόκειται για το ανοίγω ή δεν ανοίγω την πόρτα μου, δεν πρόκειται για το "αφήνω το κλειδί μου πάνω στην πόρτα". Το πρόβλημα δεν είναι αν πρέπει να υπάρχουν κλειδιά ή όχι : αν δεν υπήρχαν πόρτες δεν θα υπήρχαν κλειδιά."

Εκδόσεις Ύψιλον.
Μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης.