Η συνομωσία Μπόρχες - Gastón Fiorda

Αποφάσισα να τον πιστέψω, ξέροντας πως η ζημιά θα 'ταν ανεπανόρθωτη. Ο Ντανιέλ, σκυμμένος πάνω από το τραπεζάκι του μπαρ, έδινε τις λεπτομέρειες μιας υπόθεσης που διαγραφόταν ανησυχητική. Θυμάμαι τα λόγια του να πέφτουν αργά από το στόμα του, την κατάπληξη που προκαλούσαν· όχι μόνο επειδή αυτά που έλεγε είχαν να κάνουν με τον Μπόρχες, αλλά και επειδή δε θύμιζαν σε τίποτα τη συνήθη του μετριοπάθεια.
"Ο Μπόρχες είναι επινόημα, είναι ένα συλλογικό δημιούργημα..." -η παρεμβολή της σερβιτόρας που ήρθε να ρωτήσει αν θέλαμε τίποτ' άλλο, του χάλασε τη διάθεση- "... ακόμα και η Κοδάμα αγνοούσε όλα αυτά τα χρόνια πως ο συγγραφέας Μπόρχες δεν ήταν παρά μια κατασκευή, βάσει ενός συμφώνου που παρέμεινε σε ισχύ ως το θάνατό του."

Με εύρημα αυτή την ιερόσυλη ιδέα, ειδικά για Αργεντινό, πως ο Μπόρχες ήταν ένα επινόημα της ομάδας του λογοτεχνικού περιοδικού Sur, ο γεννημένος το 1979 Γκαστόν Φιόρδα κάνει το λογοτεχνικό του ντεμπούτο. Ο Φιόρδα, σε ρόλο αφηγητή, θα πιστέψει τον Ντανιέλ και την παράλογη ιδέα του σχετικά με τον Μπόρχες. Aρχικά, από λογοτεχνικό ενδιαφέρον θα αποφασίσει να αξιολογήσει τα στοιχεία και να αναζητήσει μάρτυρες που θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν τη θεωρία αυτή. Σταδιακά, και καθώς η έρευνά του προχωρά παράλληλα με όσα συμβαίνουν στην προσωπική του ζωή, τα πράγματα θα περιπλακούν, καθώς οι θεματοφύλακες της συνομωσίας είναι αποφασισμένοι να προστατεύσουν το μυστικό.

Με αφετηρία το εύρημα και συμμάχους το πάθος για το έργο του μεγάλου δασκάλου και την πολύφερνη φαντασία του, ο Φιόρδα καταφέρνει να μας παρασύρει σε ένα ταξίδι προκλητικό για κάθε αναγνώστη. Με στοιχεία συνομωσιολογικού θρίλερ αλλά και βιβλιόφιλης νουβέλας, ο συγγραφέας επιτυγχάνει να μυθοποιήσει ακόμα περισσότερο τον Μπόρχες επιχειρώντας την αποδόμησή του, καθώς η συνομωσία μοιάζει λογικοφανής, αφού το έργο τού Μπόρχες μοιάζει αδύνατο να αποδωθεί σε έναν και μόνο άνθρωπο.

Ο Φιόρδα δεν αποπροσανατολίζεται από το εύρημά του, αλλά κάνει ορθή χρήση του ως σημείου περιστροφής, φροντίζοντας να χτίσει τη νουβέλα του με υλικά στέρεα, συνδυάζοντας, σαν καλός μυθοπλάστης, στοιχεία πραγματικά και γεγονότα φανταστικά, επιτρέποντας στη φαντασία του να βαδίσει σε δρόμους πασίγνωστους ακολουθώντας όμως διαφορετικά μονοπάτια.

Βιβλία όπως Η συνομωσία Μπόρχες αποτελούν τα ιδανικά βιβλία ανάπαυσης για μένα· αγάπη για τη λογοτεχνία, σπινθηροβόλα γραφή, μεταμοντέρνα τεχνάσματα, αίσθημα αγωνίας και παραποίηση της πραγματικότητας, διάθεση για παιχνίδι με αγάπη γι' αυτό. Και η Αργεντινή, περισσότερο από άλλες χώρες, εξάγει αρκετά τέτοια μικρά διαμαντάκια που είναι απολύτως του γούστου μου, σημαντικό μέρος των οποίων φέρουν τη μεταφραστική υπογραφή του Αχιλλέα Κυριακίδη και των εκδόσεων Opera.

(πρωτοδημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα)

Μετάφραση Αχιλλέας Κυριακίδης
Εκδόσεις Opera