Είναι η στιγμή του χρόνου, λίγο εκεί γύρω στην αλλαγή του, όταν, εκτός από σχέδια και στόχους που μάλλον, ας μη γελιόμαστε, θα μείνουν απλώς γραμμένα στο χαρτί, το βλέμμα γυρίζει προς τα πίσω να αντικρίσει τα πεπραγμένα, να κάνει ένα ιδιότυπο ταμείο, να κλείσουν οι λογαριασμοί, να δαμαστεί ο χρόνος, που τόσο ορμητικά καλπάζει. Ίσως, άλλη ευκαιρία να μη γυρεύουμε παρά εκείνη που θα μας δώσει την αφορμή για τη σύνταξη μιας ακόμα λίστας και ας ξέρουμε τον σισύφιο χαρακτήρα της, την επόμενη στιγμή, μια άλλη λίστα θα σχηματιζόταν, αναπόφευκτα. Για μένα είναι ένας τρόπος αποτύπωσης των περασμένων ανατρέχοντας σε όσα διάβασα και μου άρεσαν πολύ, ένα ακόμα φίλτρο, όταν κοιτάζω τις αναγνώσεις από απόσταση, να επιβεβαιωθεί ή να διαψευστεί το βάρος τους, το όποιο βάρος τους, να αποτυπωθεί η εξέλιξη, η όποια εξέλιξη.
Δώδεκα, μία για κάθε μήνα, επιλογές από την μεταφρασμένη λογοτεχνία με τυχαία σειρά:
1. Τέκνο του Θεού - Cormac McCarthy (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδόσεις Gutenberg). Η κυκλοφορία στα τέλη της προπερασμένης χρονιάς, μετά από δεκαέξι χρόνια αναμονής, του μυθιστορηματικού δίπτυχου Ο επιβάτης/Stella Maris, αλλά κυρίως ο θάνατος του Κόρμακ ΜακΚάρθυ στις 13 Ιουνίου, ανακίνησαν το ενδιαφέρον γύρω από το έργο ενός από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της αμερικανικής, και όχι μόνο, λογοτεχνίας. Επακόλουθο του ενδιαφέροντος αυτού υπήρξε η ένθερμη υποδοχή της μετάφρασης, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του μυθιστορήματος Τέκνο του Θεού, το οποίο ταυτόχρονα έλκει και απωθεί τον αναγνώστη και αυτής της δυναμικής αναβλύζει αναθεωρημένη η έννοια της αναγνωστικής απόλαυσης.
2. Ρολόι χωρίς δείκτες - Carson McCullers (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδόσεις Διόπτρα). Είναι ευτυχές γεγονός πως οι εκδόσεις Διόπτρα έχουν αναλάβει να επανεκδώσουν και να συμπληρώσουν το σύνολο του έργου τής, δυστυχώς μάλλον υποτιμημένης στα μέρη μας, Κάρσον Μακάλερς. Το Ρολόι χωρίς δείκτες, που συναρπάζει με την απλότητά του, απόρροια της αφηγηματικής άνεσης και της μη ανάγκης της συγγραφέως για καταφυγή σε περίτεχνα κόλπα και παρακινδυνευμένα τεχνάσματα, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της εργογραφίας τής Μακάλερς, μια κατάλληλη αναγνωστική πύλη εισόδου. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
3. MANIAC - Benjamín Labatut (μτφρ. Αγγελική Βασιλάκου, εκδόσεις Δώμα). Με το Όταν παύουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο, ο Μπενχαμίν Λαμπατούτ έπαψε να αποτελεί ένα ανατέλλον αστέρι της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας και είδε το έργο του να αναγνωρίζεται, να μεταφράζεται και να εκδίδεται σε πολλές χώρες σε όλον τον κόσμο, με την κριτική και τους αναγνώστες να το υποδέχονται θερμά. Με το MANIAC μοιάζει να εγκαθιδρύει ένα νέο υποείδος, αυτό του επιστημονικού ρεαλισμού, σ' ένα αποτέλεσμα αναπάντεχα γοητευτικό, που προκαλεί ίλιγγο, ανοίγοντας στον αναγνώστη νέα παράθυρα αναζήτησης, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει απόλαυση όπως κάνει η καλή λογοτεχνία.
4. Όνειρα τρένων - Denis Johnson (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδόσεις Αντίποδες). Τα Όνειρα τρένων του Ντένις Τζόνσον ήταν ένα από τα βιβλία που ανέμενα με μεγάλη ανυπομονησία. Οι προσδοκίες ήταν υψηλότατες, κάτι το οποίο συχνά αποτελεί αναγνωστικό τροχοπέδη, όχι όμως για έναν δημιουργό του βεληνεκούς του Αμερικανού συγγραφέα. Το μέγεθος, αλλά και οι συγγραφικές αποφάσεις σχετικά με το ύφος, τη γλώσσα αλλά και τη διάρθρωση της πλοκής, επιτρέπουν στον αναγνώστη να μελετήσει και να κατανοήσει το γιατί αυτή η νουβέλα θεωρείται υποδειγματική. Υπάρχουν έργα τα οποία συντελούν στην όξυνση της αναγνωστικής επάρκειας, τέτοιο βιβλίο είναι αυτό. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
5. Μοντεβιδέο - Enrique Vila-Matas (μτφρ. Ναννά Παπανικολάου, εκδόσεις Ίκαρος). Το Μοντεβιδέο, το πλέον πρόσφατο βιβλίο του Ενρίκε Βίλα-Μάτας δεν θα μπορούσε να λείπει από τη συγκεκριμένη αναγνωστική σύνοψη της χρονιάς. Χαρακτηριστικό και απολαυστικό δείγμα γραφής του Ισπανού συγγραφέα, που τοποθετεί στον πυρήνα του μυθιστορήματος ένα διήγημα του Κορτάσαρ και δεν διστάζει να φανερώσει τις αναγνωστικές εμμονές και τα λογοτεχνικά πάθη του, να αναμετρηθεί μαζί τους και, έτσι, παίζοντας το παιχνίδι με την προσήλωση παιδιού να επιφέρει καίριο πλήγμα στην διάχυτη πλήξη και την περιρρέουσα σοβαροφάνεια.
6. Παρακαταθήκη - Hernan Diaz (μτφρ. Κάλλια Παπαδάκη, εκδόσεις Μεταίχμιο). Παρότι κυκλοφόρησε στις αρχές της χρονιάς, η Παρακαταθήκη του Ερνάν Ντίαζ δεν έχασε τη θέση της ανάμεσα στα καλύτερα μυθιστορήματα του 2023. Ένα ιδιαιτέρως πλουραλιστικό μυθιστόρημα, απολαυστικό στην ανάγνωση, που δεν μπερδεύει τον αναγνώστη με τα τερτίπια του, φτιαγμένο με τρόπο περίτεχνο αλλά ταυτόχρονα προσιτό, που δεν θυσιάζει την απόλαυση για χάρη ή υπό το βάρος της φιλοδοξίας και της εκζήτησης. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
7. Νυχτωδία της Χιλής - Roberto Bolaño (μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος, εκδόσεις Άγρα). Η ετήσια σταθερά: ένα ακόμα βιβλίο του τεράστιου Ρομπέρτο Μπολάνιο στα ελληνικά σε μετάφραση Κρίτωνα Ηλιόπουλου από τις εκδόσεις Άγρα. Η Νυχτωδία της Χιλής, το άτυπο ταίρι του αριστουργηματικού Φυλαχτού, κυκλοφόρησε όσο εκείνος ζούσε και δεν ανασύρθηκε από κάποιο μπαούλο ή ψηφιακό σύννεφο. Νουβέλα που διαθέτει όλες τις αρετές του μπολανικού σύμπαντος, μια κατάλληλη οδός γνωριμίας με το έργο του τρομερού Χιλιανού. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
8. Η Κοιλιά του Γαϊδάρου - Andrea Abreu (μτφρ. Ασπασία Καμπύλη, εκδόσεις Carnívora). Οι αισθητικά χαρακτηριστικές εκδόσεις Carnívora, συνυφασμένες με την ισπανόφωνη λογοτεχνία, με την κυκλοφορία του μυθιστορήματος Η κοιλιά του γαϊδάρου της νεαρής Αντρέα Αμπρέου σύστησαν στο ελληνικό κοινό ακόμα μια ενδιαφέρουσα συγγραφική φωνή. Σκληρός ρεαλισμός κάτω από τον μανδύα της τρυφερότητας και της αναπόλησης της παιδικής ηλικίας, ένα καλό βιβλίο, μια πρώτη υπόσχεση εκ μέρους της συγγραφέως. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
9. Herscht 07769 - László Krasznarhokai (μτφρ. Μανουέλα Μπέρκι, εκδόσεις Πόλις). Πώς θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για την αναγνωστική του χρονιά χωρίς να αναφερθεί με θαυμασμό και δέος στο Herscht 07769 του Λάσλο Κρασναρχοκάι; Απευθύνεται σε ένα διευρυμένο αναγνωστικό κοινό, ίδιον της πραγματικά υψηλής λογοτεχνίας, και μας υπενθυμίζει τι μεγάλη τύχη είναι να κοιτάζουμε τον κόσμο τριγύρω μας μέσα από τα μάτια ενός συγγραφέα που βρίσκεται ήδη στο πάνθεον των σπουδαίων. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
10. Ένα ποτήρι οργή - Raduan Nassar (μτφρ. Αθηνά Ψυλλιά, εκδόσεις Πατάκη). Ο Ραντουάν Νασάρ έγραψε τη δεκαετία του '70, ύστερα αποσύρθηκε και σώπασε. Η έξοδός του από τα όρια της πορτογαλόφωνης αγοράς έγινε χάρη στη βράβευσή του το 2016 με το βραβείο Καμόες. Η νουβέλα του, Ένα ποτήρι οργή με τη μετάφραση εγγύηση της Αθηνάς Ψυλλιά, μια ιστορία σεξουαλικού πάθους, συστήνει έναν από τους πλέον αποκρουστικούς και αντιπαθείς πρωτοπρόσωπους αφηγητές, αναδεικνύει το ανθρώπινο που συνοδεύει το ένστικτο, τη γεμάτη από μαύρες κηλίδες ψυχοσύνθεση, το κακό που επωάζεται πριν ξεχυθεί. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
11. Από το εργοστάσιο της Ζάχαρης - Dorothee Elmiger (μτφρ. Γιάννης Καλιφατίδης, εκδόσεις Loggia). Οι εκδόσεις Loggia, με την προγραμματική θέση για σύσταση στο κοινό συγγραφέων που δεν έχουν ως τώρα μεταφραστεί, πρόσθεσαν στον κατάλογό τους τη γεννημένη στην Ελβετία Ντοροτέε Έλμιγκερ, με το μυθιστόρημα Από το εργοστάσιο της ζάχαρης. Η έμπνευση και η υλοποίηση, το κατακερματισμένο κείμενο, οι διακειμενικές αναφορές, οι παύσεις και οι επιταχύνσεις, τα νήματα της αφήγησης που μένουν μετέωρα, η οξυδέρκεια στην παρατήρηση, το αίσθημα μιας άναρχης γραφής που γοητεύει με την άνεση στη διαχείριση του πολυποίκιλου υλικού, ο φαινομενικά παροντικός και γραμμικός χρόνος της συγγραφής· μια μεταμοντέρνα σύνθεση που ωστόσο δεν υποτάσσεται στην εγκεφαλικότητα. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
12. Ζήσε γρήγορα - Brigitte Giraud (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδόσεις Καστανιώτη). Το Ζήσε γρήγορα της Μπριζίτ Ζιρό (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδόσεις Καστανιώτη), με τον στακάτο ρυθμό και την υψηλή αφηγηματική ένταση, δεν αναλώνεται στο βίωμα, δεν περιορίζεται ούτε στη λογοτεχνία του τραύματος, ούτε στην υποκατηγορία της κουήρ αυτομυθοπλασίας και αυτό, σε συνδυασμό πάντα με τις λογοτεχνικές του αρετές, αποδεικνύεται καθοριστικό στην ανάγνωση και την πρόσληψή του, ικανό να το τοποθετήσει ανάμεσα στα καλύτερα βιβλία ξένης λογοτεχνίας για το 2023. (Περισσότερα για το βιβλίο διαβάζετε εδώ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου