Το βιβλίο των παράξενων νέων πραγμάτων - Michel Faber

Κάτι θα 'λεγα, είπε εκείνος.
Ε, τότε πες το, είπε εκείνη.

Τι είναι, άραγε, σημαντικό να ειπωθεί λίγο πριν απ' τον επερχόμενο χωρισμό δύο ανθρώπων; Ο χρόνος μετράει αντίστροφα και βαραίνει το κάθε τι, δεν υπάρχει κάτι απλό να ειπωθεί, κάτι αδιάφορο, δεν περισσεύει χώρος για σιωπή, ο εκνευρισμός και η ένταση επιτείνουν την κακή σκέψη: ας περάσει η ώρα γρήγορα, δεν αντέχω άλλο! Σκέψη, αναπόφευκτη, που θα επιστρέφει, ξανά και ξανά, και θα ζητάει το αντίτιμό της. Ξανά και ξανά.

Ο Πίτερ πρόκειται να φύγει μακριά, πολύ μακριά, σε έναν άλλο πλανήτη. Ιεραπόστολος, που επελέγη να συμμετάσχει στο εν εξελίξει διαστημικό πρόγραμμα της εταιρείας USIC. Η γυναίκα του, Μπία, τον οδηγεί στο αεροδρόμιο. Χάρη σε εκείνη έφτασε ως εδώ. Πριν τη γνωρίσει, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας αλήτης, ένας αλκοολικός που ζούσε στα όρια του νόμου. Εκείνη δούλευε ως νοσοκόμα στην κλινική που τον μετέφεραν με σπασμένους και τους δύο αστραγάλους. Δίπλα της, άφησε το αλκοόλ και γνώρισε τον Χριστό. Τα χρήματα της αποζημίωσης αποτέλεσαν το ισχυρότερο δέλεαρ για τη συμμετοχή του σε αυτό το ταξίδι, χρήματα που θα αξιοποιηθούν για τις ανάγκες της εκκλησίας και του ποιμνίου της.

Ο Φέιμπερ απογειώνει -κυριολεκτικά- μια κλισέ δακρύβρεχτη και ίσως βαρετή ιστορία, το απολωλός πρόβατο που βρίσκει τον δρόμο του Κυρίου, με την απαραίτητη παρουσία μιας γυναίκας, μοιραίας για εκείνον. Η δύναμη της αγάπης και η επικράτηση του καλού. Ο Φέιμπερ χρησιμοποιεί την ιστορία αυτή ως το απαραίτητο υπόβαθρο που θα του επιτρέψει να στήσει την ιστορία που τον ενδιαφέρει πραγματικά, τον χωρισμό των δύο, την εξωγείωση του Πίτερ, τον νέο πλανήτη και τους κατοίκους του. Η βασική ιδέα δεν είναι σύνθετη, κάθε άλλο, είναι απλή. Η υποστήριξη και η εξέλιξη αυτής της ιδέας είναι το βασικό στοίχημα για τον συγγραφέα, το κρίσιμο σημείο για ένα επιτυχημένο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Και το Βιβλίο των παράξενων νέων πραγμάτων είναι ένα απόλυτα επιτυχημένο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Ο Φέιμπερ, άξιος συνεχιστής των σπουδαίων του είδους, χρησιμοποιεί το εύρημα ως βάση κριτικής και παρατήρησης, χτίζει έναν νέο κόσμο από το μηδέν, οικείο με τον δικό μας αλλά ταυτόχρονα διαφορετικό. Η τεράστια χιλιομετρική απόσταση των δύο κόσμων, η αποξένωση των δύο συντρόφων, η προβληματική γραπτή επικοινωνία -εξαίσιο αφηγηματικό εργαλείο-, οι νέες προκλήσεις για τον Πίτερ, αλλά και για την Μπία που μένει, μετά από χρόνια, μόνη της, προσδίδει ένα συναισθηματικό βάρος, καθοριστικό για την αναγνωστική εμπειρία, ισορροπώντας το στοιχείο της δράσης και της κατάκτησης τους διαστήματος. Ο Φέιμπερ καταφέρνει να μεταφέρει τον αναγνώστη στον νέο πλανήτη, να του μεταδώσει αυτή την απόκοσμη αίσθηση, να τον κάνει να αισθανθεί μακριά από τη γη, να διαβάζει τις διηγήσεις της Μπία σαν ανακοινωθέν από κάποιον άλλον πλανήτη. 

Μυθιστόρημα που θα μπορούσε να προσεγγιστεί ως αμιγώς ερωτικό, μια ιστορία αγάπης δυο συντρόφων που αναγκάζονται να ζήσουν με μια τεράστια απόσταση να απλώνεται ως άβυσσος ανάμεσά τους, αλλά μια τέτοια ανάγνωση θα ήταν μάλλον ατελής, όπως ατελής θα ήταν και μια ανάγνωση ως ενός απλού και μονοδιάστατου μυθιστορήματος δράσης, καθώς δεν του λείπει η κοινωνική, ανθρωπολογική, πολιτική και γλωσσική παρατήρηση, ένας στοχασμός φιλοσοφικός και τελολογικός, με κομβική την παρουσία της θρησκείας, ή της πίστης καλύτερα, σε συνδυασμό με το έντονο σασπένς και τη ζηλευτή ευκολία του Φέιμπερ στην αφήγηση, άθροισμα στοιχείων που έχουν ως αποτέλεσμα ένα εντυπωσιακό μυθιστόρημα.

(πρωτοδημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα)

Μετάφραση Χριστιάννα Σακελλαροπούλου
Εκδόσεις Λιβάνη