Ένας μακρύς Αύγουστος

 

Ήταν ένας μακρύς Αύγουστος αυτός, δύσκολος, παρότι όλα έμοιαζαν να γίνονται για καλό. Αυτό τουλάχιστον υπαγόρευε η λογική, υπομονετικά και επίμονα, προσπαθώντας να κερδίσει στην άτυπη μονομαχία το ανάστατο συναίσθημα, προσκομίζοντας διαρκώς νέα επιχειρήματα. Το γύρω περιβάλλον επικοινωνούσε τη χαρά, εγώ δεν τη διέκρινα, τουλάχιστον όχι σε βαθμό παρηγορητικό. Όσα χάνει κανείς λάμπουν περισσότερο σε σχέση με εκείνα που μοιάζει να κερδίζει, το γνώριμο υπερισχύει της αλλαγής και της προσδοκίας, η διατήρηση του κεκτημένου φαντάζει πιο εύκολη από τη διεκδίκηση του καινούργιου. Οι δυνατότητες δεν απελευθέρωναν αλλά στοιβάζονταν η μια πάνω στην άλλη με μένα από κάτω. Έτσι, ο μικρόκοσμος αποκτούσε ολοένα και ψηλότερα τείχη, το συναίσθημα οχυρωνόταν στην πολιορκία της λογικής και εγώ ένιωθα ηλίθιος που δεν μπορούσα να αισθανθώ τη σαγήνη της. Οι μέρες περνούσαν, η ποθητή ρουτίνα κατέρρεε, η μετάβαση υπερίσχυε.

Τον Αύγουστο αυτόν δεν διάβασα ούτε ένα βιβλίο, δεν τα κατάφερα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που κάτι τέτοιο συνέβη, άλλωστε το καλοκαίρι παραδοσιακά διαβάζω λιγότερο από τον χειμώνα. Εκείνο που ήταν διαφορετικό ήταν πως αυτή τη φορά αιτία δεν ήταν οι σειρήνες της καλοπέρασης, η θάλασσα και οι φίλοι, οι νέες εικόνες, δεν ήταν η ανάγκη για επανεφεύρεση της χαράς της ρουτίνας της οποίας η ανάγνωση αποτελεί σημαντικό πυλώνα, δεν ήταν η απουσία συγκέντρωσης αλλά η ανηδονία και η απομόνωση εντός των τειχών. Θυμήθηκα τους πρώτους μήνες της στρατιωτικής μου θητείας, παρότι κάτι τέτοιο από μόνο του αποτελεί μια ύβρη απέναντι στη ζωή, η σύγκριση δηλαδή μιας περιόδου υποχρεωτικού εγκλεισμού με μια αλλαγή, όσο δύσκολη και αν μοιάζει. Τότε, τους πρώτους μήνες δεν διάβαζα καθόλου παρότι είχα φροντίσει να κρύψω επιμελώς στον σάκο μου κάποια βιβλία. Ανηδονία και τείχη τριγύρω. Στο τρίμηνο συνειδητοποίησα πως δεν έβλεπα πια όνειρα, πως τίποτα έξω από τα κάγκελα δεν με ενδιέφερε. Αδυνατούσα να επικοινωνήσω με τον έξω κόσμο, με απασχολούσε μόνο η χακί καθημερινότητα, οι σκοπιές και οι υπηρεσίες, ο χρόνος που είχε κολλήσει. Πίεσα τον εαυτό μου σκληρά, έστω δυο γραμμές πριν κοιμηθώ, αποφάσισα. Δεν ήξερα άλλο τρόπο για να επιβιώσω συναισθηματικά, το σώμα το είχα εγκαταλείψει στο ένστικτο της επιβίωσης. Ναι, η ανάγνωση σώζει.

Ήδη σήμερα, που ο Αύγουστος, έστω και μόνο ημερολογιακά έχει παρέλθει, νιώθω καλύτερα. Η προσαρμογή είναι άλλωστε μία από τις ιδιότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου. Δεν κρίνω το συναίσθημά μου, τουλάχιστον προσπαθώ να μην το κάνω. Δοκιμάζω να του δώσω χώρο, να του επιτρέψω να εκτονώνεται, να αναζητήσω τα όρια της ελαστικότητάς του. Γυρεύω καταφύγιο στη λογική, από εκεί αντλώ μικρότερες ή μεγαλύτερες συμμαχίες. Δεν είναι πάντοτε εφικτό. Ωστόσο, τα πρακτικά ζητήματα απαιτούν άμεσες λύσεις, συνθήκη δύσκολη αλλά ταυτόχρονα σωτήρια, και σε μια μετάβαση τα πρακτικά ζητήματα είναι αρκετά. Η επίλυσή τους λειτουργεί ως μια ιδιότυπη μαγνητική έλξη περιστροφής που σώζει από την απώλεια της τροχιάς και την περιδίνηση στο χάος, προσφέροντας μια ικανοποίηση επιτυχίας, που, παρότι δεν διαθέτει τίποτα το ηδονικό, λειτουργεί θεραπευτικά. Η ζωή αναλαμβάνει τα υπόλοιπα, οι κοντινοί άνθρωποι επίσης. Οι άνθρωποι εκείνοι που με υπομονή ανέχτηκαν το παραλήρημα χωρίς να πουν μην στεναχωριέσαι και μην αγχώνεσαι, χωρίς να πουν πως όλα καλά θα πάνε και πως όλα για καλό γίνονται, οι άνθρωποι εκείνοι που συνεισέφεραν μόνο τη χαρά και την αγάπη τους την ώρα που η δική τους ζωή είχε τις δικές της ανηφόρες. Έτσι, το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο σε εκείνους τους ανθρώπους.