Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2013

Θεωρία της απειλής - Botho Strauss






( Πρόσφατα διάβασα την Αριστερόχειρη γυναίκα του Πέτερ Χάντκε. Στο άκρως ενδιαφέρον προλογικό σημείωμα της μεταφράστριας, Σώτης Τριανταφύλλου -το οποίο προσπέρασα για να επανέλθω σε αυτό μετά το πέρας της ανάγνωσης της νουβέλας, όπως πιστεύω ότι θα έπρεπε να κάνει ο κάθε αναγνώστης με κάθε αντίστοιχο προλογικό σημείωμα/επίμετρο- γίνεται παραλληλισμός της προαναφερθείσας νουβέλας με την Αφιέρωση του Γερμανού συγγραφέα, Μπότο Στράους. Νωρίτερα, σε βόλτα σε παλαιοβιβλιοπωλείο είχα αγοράσει τη Θεωρία της απειλής, ευρισκόμενος εν μέσω γερμανόφωνων αναγνωσμάτων. Ένα ακόμα νήμα με αρκετή δόση σύμπτωσης.)


" Έχοντας ξυπνήσει από βαθειά ανάγνωση, φερμένος από το ασίγητο ρυθμό των αράδων στην ομιλία, με το στόμα μισό ακόμη στο σκοτάδι, έτσι αφιερώνεται λοιπόν ο πάλι ηχογραφούμενος μονόλογος στην πρώτη ημερολογιακή μέρα του χειμώνα."

Ο ήρωας-συγγραφέας έχει απομονωθεί αναζητώντας τις ιδανικές συνθήκες για συγγραφή. Το πυκνό δάσος οριοθετεί το χώρο γύρω από το σπίτι καθώς το χιόνι σκεπάζει κάθε σπιθαμή του εδάφους. Αδυνατεί να δαμάσει τη συγκέντρωσή του, η σκέψη του κατακλύζεται από την παρουσία της τηλεφωνικής συσκευής, όλο του το είναι εύχεται μία κλήση. Μετά από ώρες το τηλέφωνο θα χτυπήσει, στην άλλη άκρη της γραμμής ο δρ. Β διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής της γειτονικής πόλης Φ. Ισχυρίζεται πως μία ασθενής, η Λεία, τον αποζητά με υστερικές κραυγές. Αν και δεν τη γνωρίζει θα αποδεχτεί την πρόσκληση του γιατρού και θα την επισκεφτεί.

Από την πρώτη κιόλας πρόταση ο συγγραφέας τοποθετεί τον αναγνώστη στο μυαλό του αφηγητή, ανάμεσα σε νευρώνες και κύτταρα, θέση προνομιακή μα συνάμα άβολη. Η απουσία του έρωτα και το διαταραγμένο πνεύμα του πρωταγωνιστή. Δύσκολο να απαντήσει κάποιος στο ερώτημα για το ποιο γέννησε το άλλο.  Οι δυνατότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου τεράστιες αλλά μόνο μερικώς ελεγχόμενες και γι' αυτό συχνά τρομακτικές. Το λεπτό όριο που τέμνει το λογικό από το παράλογο και το πλήθος των όψεων της πραγματικότητας. Η διάκριση ανάμεσα στη νευρολογία και την ψυχιατρική.

Αφήγηση των γεγονότων από τον ήρωα σε μια προσπάθεια να κατανοήσει πρωτίστως ο ίδιος, να πιάσει το νήμα ξανά από τη στιγμή που το τηλέφωνο χτύπησε και η πραγματικότητα ακολούθησε παράξενα μονοπάτια. Απόπειρα ψύχραιμης ματιάς του εφιάλτη. Ο Στράους μαεστρικά, σελίδα τη σελίδα, χτίζει τον τρόμο και παραθέτει τα γεγονότα όπως εκείνα επανέρχονται σταδιακά στη μνήμη του αφηγητή. Το αντικειμενικό απουσιάζει σε μια κλειστοφοβική και εσωτερική αφήγηση την οποία ο μεταφραστής, Αλέξανδρος Κυπριώτης, αποδίδει υπέροχα. Ο υποκειμενικός χαρακτήρας προσδίδει στην εμπειρία του ήρωα μια τρομακτική αληθοφάνεια, μια αίσθηση του πιθανού που καθηλώνει και δεν επιτρέπει στην ένσταση της υπερβολής να μειώσει την ένταση της ιστορίας. Αν και το θέμα της απουσίας του έρωτα αποτελεί κοινό τόπο στη λογοτεχνία, ο Στράους το προσεγγίζει με έναν τρόπο ξεχωριστό που χαρακτηρίζεται από έμπνευση στη σύλληψη και ταλέντο στην πραγμάτωση του εγχειρήματος.


Άκρως ενδιαφέρουσα γνωριμία με ένα συγγραφέα του οποίου την ύπαρξη ομολογώ πως αγνοούσα μέχρι πρόσφατα.



Μετάφραση Αλέξανδρος Κυπριώτης.
Εκδόσεις Ίνδικτος.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου