Αρκετά καλά - Birgit Vanderbeke

Πρώτα διάβασα την Ταυτότητα, ακολούθως το σύνολο της μεταφρασμένης βιβλιογραφίας του Μίλαν Κούντερα. Διένυα την πρώτη αναγνωστική περίοδο· ήξερα λίγα, έψαχνα σχεδόν στα τυφλά, εκείνη η πρώτη επαφή μού άνοιξε μια πόρτα. Εκτός της εικόνας του παραθαλάσσιου ξενοδοχείου, ανεξίτηλη στη μνήμη μου παρέμεινε η τότε σοκαριστική ανακούφιση της ηρωίδας όταν της ανακοίνωσαν πως το έμβρυο που κυοφορούσε ήταν νεκρό, ένα αίσθημα ελευθερίας, αρκετά προκλητικό για την εγκεφαλική μου στενωπό, το παξιμάδι περιστράφηκε λίγο.
  

Μέχρι τότε δεν είχα παιδί.
Δεν ήθελα παιδί.
Μετά απέκτησα ένα.
Καλά.
Καλά;

Καθώς είχε προηγηθεί, αναπόφευκτα αναλογιζόμουν την οικογένεια στο Δείπνο με Μύδια της ίδιας, όχι τόσο για την προφανή συγγένεια στη γραφή, όσο για την πιθανότητα να επρόκειτο για την ίδια οικογένεια, χρόνια πριν, προτού ακόμα θεωρηθεί οικογένεια, όταν ένα ζευγάρι που ουδέποτε είχε σκεφτεί το ενδεχόμενο σχηματισμού οικογένειας πέρασε ξαφνικά στην απέναντι όχθη, εκεί που κατοικούν οι σκοτωμένοι, όπως τόσο εύστοχα η Βάντερμπέκε τους αποκαλεί, εκείνοι δηλαδή, που όταν τους ρωτάς "τι κάνεις;" σου απαντούν "είμαι πτώμα/νεκρός/πεθαμένος".

Ύστερα, εγκλωβισμένος στον ελικοειδή μονόλογο, κάποιες στιγμές θα έπαιρνα όρκο πως αφηγήτρια ήταν η αριστερόχειρη γυναίκα του Χάντκε και ας ζούσε σε διαμέρισμα και όχι σε σπίτι με μικρή αυλή. Ήταν ο κοινός φόβος του να νιώθει κανείς άγαρμπος, ειδικά σε ένα ρόλο τόσο σημαντικό, όπως θεωρείται τουλάχιστον από την πλειοψηφία ο ρόλος του γονιού, αίσθημα που τονίζεται, ανθίζει και γιγαντώνεται από τις διαρκείς και συνεχείς παρεκβάσεις κάθε σχετικού ή άσχετου, βλέπετε, πέραν του άμεσα ενδιαφερόμενου οι υπόλοιποι καμία ανασφάλεια δε διαθέτουν βαριά στους ώμους, μα ανάλαφροι και με το δάχτυλο προτεταμένο συμβουλεύουν, κρίνουν, ενοχοποιούν. Κάποιοι γράφουν και εκδίδουν ακόμα και εγχειρίδια, οδηγούς τεχνικούς, με πιθανότητες επιτυχίας αντίστοιχες με εκείνες των οδηγών μαγειρικής, οι συνοδευτικές φωτογραφίες δεν λείπουν ποτέ.

Η θυσία, το σημείο μηδέν, το πριν και το μετά, τα κόμπλεξ. Ξέρεις τι στερήθηκα εγώ για σένα, είσαι αχάριστος, αν περάσεις το δρόμο θα σου κόψω τα πόδια, θα σε σκοτώσω· μερικές από τις αγαπημένες μου ατάκες. Και ο κόσμος συνεχίζει να γονιμοποιεί, να ολοκληρώνει την ευτυχία του και να αναπαράγεται. Συσχετισμοί με τα συμπαθή κουνέλια μάλλον προσβλητικοί είναι. Για τα κουνέλια.

Και όμως. Υπάρχουν και εκείνοι που στέκονται ανάμεσα στους δύο κόσμους. Ευτυχώς. 

Μία ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα περίπτωση η Βάντερμπέκε, με τις επιρροές του Μπέρνχαρντ έντονες και τη γραφή γυναικεία, διαθέτει μια ματιά διεισδυτική και την απαραίτητη αίσθηση του χιούμορ ή της σάτιρας αν προτιμάτε, και επιτυγχάνει να μη θυσιάσει το θέμα στο βωμό του στυλ, αλλά ούτε και το αντίστροφο, επιτυγχάνοντας μια διπλή, ταυτόχρονη ανάδειξη.


Μετάφραση Λένα Σακαλή
Εκδόσεις Μελάνι