Τη μέρα που ο Ίννι Βίντροπ αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, οι μετοχές της Φίλιπς έφτασαν στις 149.60 μονάδες. Η τράπεζα του Άμστερνταμ έκλεισε στις 375 και η Ένωση Εφοπλιστών έπεσε στις 141.50. Η μνήμη είναι σαν σκύλα, ξαπλώνει όπου της αρέσει. Και έτσι αυτό θυμόταν, αν θυμόταν οτιδήποτε: το δελτίο τιμών του Χρηματιστηρίου, πως το φεγγάρι καθρεφτιζόταν στο κανάλι κι ότι κρεμάστηκε στο λουτρό γιατί είχε προβλέψει στο ωροσκόπιο που συνέτασσε για την Het Parool πως η γυναίκα του θα έφευγε με άλλον και ότι ο ίδιος -Λέων- θα αυτοκτονούσε. Η πρόβλεψη ήταν τέλεια. Η Ζίτα έφυγε μ' έναν Ιταλό και ο Ίννι αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Είχε διαβάσει κι ένα ποίημα του Μπλουμ, αλλά δεν θυμόταν ποιο ακριβώς. Η σκύλα, το πεισματάρικο κτήνος, σ' αυτό το σημείο τον εγκατέλειψε.
Ο Ίννι Βίντροπ, ήρωας του μυθιστορήματος, βιοπορίζεται παίζοντας στο χρηματιστήριο, σπρώχνοντας έργα τέχνης και γράφοντας τα ζώδια σε διάφορα περιοδικά. Οι φίλοι του του καταλογίζουν αυτήν την ετερόκλητη πολυπραγμοσύνη του, και πώς όχι; Εκείνος δεν δείχνει να ενοχλείται από τις μομφές αυτές. Μοιάζει, όμως, να είναι ο κατάλληλος ήρωας για το μυθιστόρημα του Ολλανδού συγγραφέα, ενός ακόμα υπέροχου μυθιστορήματος, ενός συγγραφέα που δεν έχει γνωρίσει την αντάξια για το έργο του υποδοχή στη χώρα μας.
Είναι αυτό το ευμετάβλητο και ακατονόητο του δεύτερου μισού του προηγούμενου αιώνα, που εμπνέει τον Νόοτεμποομ, χρονικό διάστημα που χαρακτηρίζεται από την (φαινομενική) οικονομική ανάπτυξη, τον υπαρξισμό, το εύκολο σεξ, την απώλεια του θρησκευτικού αισθήματος και την εφόρμηση της ανατολίτικης κοσμοθεωρίας στη δύση.
Χωρισμένες σε τρία κεφάλαια, που αναφέρονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους της ζωής του Ίννι, με απόσταση δεκαετίας μεταξύ τους, οι Ιεροτελεστίες είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς, παρά το γεγονός πως η ανάγνωσή τους ρέει αβίαστη και κατανοητή, καθώς βρίσκονται σε εκείνη τη λεπτή γραμμή που υπερβαίνει ελάχιστα την πραγματικότητα, όπως τη βιώνει ένας άνθρωπος, δίχως ευαίσθητες κεραίες, αδυνατώντας να την προσλάβει και να την αποτυπώσει, και γι' αυτό απομένει να στέκει έκθαμβος μπροστά σε έργα όπως αυτό.
Κάθε περίοδος της ζωής του Ίννι χαρακτηρίζεται και από την παρουσία ενός προσώπου κλειδιού, ενός -προσωρινού- σημείου αναφοράς στην ετερόκλητη ζωή του Ίννι, και μέσα από την επίδραση αυτών των προσώπων, ο Νόοτεμποομ βρίσκει την ευκαιρία να προσθέσει ιδέες και σκέψεις στα κενά της αφήγησης. Και αν στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο διαδραματίζεται το 1963, η παρουσία της Ζίτα, ή μάλλον η απουσία της, αποτελεί μια αναμενόμενη -όσο αναμενόμενο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κάτι στο έργο του Νόοτεμποομ- αναφορά στην απώλεια, τη μοναξιά, την κατάρρευση του ορίζοντα προσδοκιών για μια ζωή συντροφική, τα επόμενα κεφάλαια, τόσο το προγενέστερο, πίσω στο 1953, όσο και το μεταγενέστερο, στο 1973, διαθέτουν δύο χαρακτήρες, πατέρα και γιο, συγγενείς εξ αγχιστείας του Ίννι, που φέρνουν μια περισσότερο φιλοσοφική διάσταση στο έργο, εντάσσοντας σε αυτό ζητήματα πίστης, τέχνης και αντιμετώπισης της καθημερινότητας, σε μια συνεχή συνδιαλλαγή με τον ακατανόητο χαρακτήρα της ύπαρξης.
Υπήρχαν μέρες, σκεφτόταν ο Ίννι Βίντροπ, που έμοιαζε ότι κάποιο επαναλαμβανόμενο, γελοίο φαινόμενο προσπαθούσε να αποδείξει ότι ο κόσμος είναι παράλογος και πως ο καλύτερος τρόπος να τον αντιμετωπίσεις είναι η αδιαφορία, γιατί αλλιώς η ζωή θα γινόταν αφόρητη.Είναι αυτός ο εγκεφαλικός τρόπος γραφής, που καταφέρνει όμως να αγγίξει τον αναγνώστη στο συναίσθημα, ένα -ίσως το σημαντικότερο κατ' εμέ- χαρακτηριστικό της γραφής του Νόοτεμποομ, η ικανότητά του να παρατηρεί και να καταγράφει με χειρουργική ακρίβεια τις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης ψυχής και σκέψης, μια εκλεκτική συγγένεια με τον πλέον αγαπημένο μου όλων, ακριβώς γι' αυτό το γνώρισμα, Χαβιέρ Μαρίας.
Είχε προηγηθεί η γνωριμία μαζί του μέσα από την Ακόλουθη ιστορία.
Μετάφραση (από τα αγγλικά) Κώστας Κουντούρης
Εκδόσεις Μέδουσα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου