Το οπτικό νεύρο μού κίνησε εξαρχής το ενδιαφέρον, αρχικά ο τίτλος και εν συνεχεία η δομή του εξωφύλλου. Άλλωστε οι εκδόσεις opera αποτελούν παραδοσιακά έναν ενδιαφέροντα κολπίσκο αλίευσης σύγχρονης και αξιόλογης ισπανόφωνης λογοτεχνίας.
Η αλήθεια είναι πως παίρνοντας το βιβλίο στα χέρια μου και παρότι το βιογραφικό της Μαρία Γκάινσα και η σχέση της με την τέχνη και τη ζωγραφική φάνταζαν πολλά υποσχόμενα, ταυτόχρονα με μπέρδεψαν ως προς τον σχηματισμό ενός ευκρινούς ορίζοντα προσδοκιών. Το οπτικό νεύρο αποτελεί την πρώτη λογοτεχνική απόπειρα της γεννημένης στο Μπουένος Άιρες Μαρία Γκάινσα και είναι μάλλον αναμενόμενο να έχει ως πρώτη ύλη και σημείο περιστροφής τη ζωγραφική, αφού η ζωγραφική αποτελεί το επίκεντρο της επαγγελματικής και ακαδημαϊκής της πορείας. Η Άιρες Μαρία Γκάινσα εργάστηκε επί σειρά ετών ως ανταποκρίτρια για διάφορες εφημερίδες στον τομέα της τεχνοκριτικής, διοργάνωσε σεμινάρια και μαθήματα, συνεργάστηκε στην έκδοση βιβλίων, ενώ το 2011 δημοσίευσε μία συλλογή δοκιμίων για την τέχνη στην Αργεντινή.
Τον Ντρε τον γνώρισα ένα φθινοπωρινό μεσημέρι· το ελάφι του, ακριβώς πέντε χρόνια αργότερα. Εκείνο το πρώτο μεσημέρι είχα βγει από το σπίτι μ' ένα λαμπρό ήλιο και ξαφνικά, εντελώς αναπάντεχα, άρχισε να βρέχει. Έριχνε κατακλυσμό, και μέσα σε λίγα λεπτά οι στενοί δρόμοι της γειτονιάς του Μπελγκράνο μετατράπηκαν σε ύπουλα ποτάμια· οι γυναίκες στριμώχνονταν στις γωνίες υπολογίζοντας το πιο ρηχό σημείο για να περάσουν απέναντι· μια γριά χτυπούσε με την ομπρέλα της μια μεριά ενός λεωφορείου που δεν ήθελε να της ανοίξει, και στις πόρτες των καταστημάτων οι υπάλληλοι κοιτούσαν πώς το νερό έγλειφε το πεζοδρόμιο και έσπευδαν να τοποθετήσουν τις σιδερένιες πρόσθετες πόρτες που είχαν αγοράσει μετά την τελευταία πλημμύρα. Εγώ έπρεπε να συνοδεύσω μια ομάδα ξένων σε μια ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης.
Το οπτικό νεύρο είναι μία συλλογή διηγημάτων, η οποία θα μπορούσε να προσεγγιστεί και ως σπονδυλωτό μυθιστόρημα, καθώς ναι μεν το κάθε διήγημα μπορεί να σταθεί αναγνωστικά αυτόνομο, όμως, η παρουσία κοινής αφηγήτριας αποτελεί κάτι παραπάνω από έναν απλό συνδετικό κρίκο ανάμεσα στα έντεκα διηγήματα της έκδοσης, μέσα στα οποία εμφανίζονται αντίστοιχα ζωγράφοι όπως ο Ρόθκο, ο Φουχίτα, ο Τουλούζ-Λοτρέκ, ο Ελ Γκρέκο κ.α. Η ύπαρξη κοινής αφηγήτριας είναι κομβικής σημασίας συγγραφική επιλογή ως προς την αναγνωστική πρόσληψη του βιβλίου τελικά, καθώς παράλληλα με την ανάγνωση των ιστοριών σχηματίζεται με ολοένα και περισσότερες πλευρές και γωνίες η αφηγήτρια ως πρόσωπο, προσδίδοντας μια ξεκάθαρη και ισχυρή μυθοπλαστική διάσταση, που απομακρύνει τη συλλογή διηγημάτων μακριά από την ξέρα μιας χλιαρής λογοτεχνίζουσας ακαδημαϊκής συλλογής κειμένων.
Τα διηγήματα της Γκάινσα διαθέτουν την ίδια αφηγηματική δομή, γεγονός που εντείνει την αίσθηση σύνδεσης ανάμεσα στα διηγήματα. Σε κάθε ένα από αυτά υπάρχουν δύο κανάλια αφήγησης, τα οποία διασταυρώνονται μέσα στο διήγημα. Στο ένα κανάλι εκπέμπεται η ιστορία της αφηγήτριας, ιστορία η οποία αποτελεί τη σύνδεση με τον ζωγράφο, ιστορία η οποία προσφέρει την αφορμή για το πέρασμα στο έτερο κανάλι αφήγησης, εκείνο της ιστορίας του ζωγράφου. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση σε συνδυασμό με την ακρίβεια των βιογραφικών στοιχείων των καλλιτεχνών εντείνει την αίσθηση στον αναγνώστη πως τα κείμενα είναι αυτοβιογραφικά, πως αφηγήτρια είναι η ίδια η Γκάινσα δηλαδή. Αν και σε αρκετά από τα διηγήματα η σύνδεση αυτών των δύο καναλιών αφήγησης δείχνει χαλαρή και μοιάζει περισσότερο με μία τεχνική πρόφαση, το εύρημα είναι λειτουργικό και δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον για την Γκάινσα, μέσα στο οποίο κινείται άνετα ανάμεσα στην ημερολογιακού χαρακτήρα αφήγηση της ζωής της αφηγήτριας και στην ακαδημαϊκή γραφή.
Από πολλές απόψεις ενδιαφέρον μυθιστόρημα -για μένα και μετά την ανάγνωση Το οπτικό νεύρο είναι μυθιστόρημα. Στα συν της έκδοσης ο όμορφος και χρηστικός σελιδοδείκτης.
Μετάφραση Μαρία Μπεζαντάκου
Εκδόσεις opera
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου