Russian doll (2019)

Σειρές παρακολουθώ ελάχιστες και αυτές ύστερα από προτάσεις συγκεκριμένων ατόμων. Ας γνωριστούμε όμως. Ξέρετε κάποιον που να μην αντέχει να παρακολουθήσει πάνω από ένα λεπτό Τα φιλαράκια, μια από τις δημοφιλέστερες σειρές, με τις δεκάδες επαναλήψεις στην ελληνική τηλεόραση; Εγώ είμαι ένας από τους λίγους που ξέρω. Δεν είναι το φλιτζάνι του τσαγιού μου όπως λένε και οι αγγλόφωνοι. Κορωνίδα της αποστροφής είναι τα γέλια του κοινού -κονσέρβα ή ζωντανά ελάχιστη σημασία έχει- και ακολούθως το κυνήγι της ατάκας. Μα τι σχέση έχουν οι σημερινές σειρές με Τα φιλαράκια, θα αναρωτηθείτε και δεν θα έχετε άδικο, απλώς πάντα με ενδιαφέρει να θέτω ένα σημείο εκκίνησης, κάτι το οποίο δίνει αρκετές απαντήσεις σε σχέση με το διαμορφωθέν αισθητικό κριτήριο, τον δρόμο που έχει διανύσει κανείς, χωρίς να εμπεριέχει κάποιο πρόσημο αυτό. Τέλος πάντων, όπως και να έχει, καθένας με τα γούστα του, σε άλλη σειρά θέλω να αναφερθώ σήμερα.

Ξεφυλλίζοντας τις λίστες με τα αγαπημένα για τη χρονιά που πέρασε, ανθρώπων που εκτιμώ και ανθρώπων που απεχθάνομαι, έθιμο/βίτσιο του Γενάρη, είδα αρκετές αναφορές στη σειρά του Netflix Russian doll. Μια βιαστική ματιά στην υπόθεση αρκούσε για να νιώσω ένα γνώριμο, ως προς τις σειρές τουλάχιστον, αίσθημα επιφύλαξης, το οποίο πήγαζε από την κεντρική σεναριακή ιδέα, εκεί που η πρωταγωνίστρια Lyonne (Nadia Vulvokov) πεθαίνει διαρκώς και επανέρχεται στη ζωή, επιστρέφοντας στην ίδια χρονική στιγμή, ζώντας από την αρχή τη νύχτα των γενεθλίων της, επιχειρώντας αρχικά να επιζήσει και ακολούθως να λύσει το μυστήριο. Και η επιφύλαξή μου είχε να κάνει με την οικοδόμηση του σεναρίου γύρω από αυτό το εύρημα, σίγουρα ενδιαφέρον ως προς τη σύλληψη αλλά αρκετά επίφοβο ως προς την εκτέλεση. Το τρέιλερ το είδα περισσότερο για να επιβεβαιώσω το προαίσθημά μου, προκατειλημμένος ήδη αρνητικά και γι' αυτό μου έκανε εντύπωση που στάθηκε ικανό να με δελεάσει. Μεγάλο μέρος της ανατροπής αυτής οφείλεται σίγουρα στην τρελή φιγούρα της Lyonne που πρωταγωνιστεί. Σίγουρα επιπλέον κίνητρο αποτέλεσε το γεγονός πως η σειρά ολοκληρωνόταν σε έναν κύκλο -αν και υπάρχει ανακοίνωση σχετικά με τη συνέχιση για δεύτερη σεζόν, σεναριακά η ιστορία στον πρώτο αυτό κύκλο ολοκληρώνεται- ενώ αποτελείται από οχτώ εικοσιπεντάλεπτα επεισόδια. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στην πλοκή της ιστορίας, τουλάχιστον όχι πέρα από την κεντρική ιδέα για την οποία ήδη μίλησα, και αυτό είναι προφανές νομίζω, αφού θα αποτελούσε στέρηση μέρους της απόλαυσης. 

Και αν αρχικά, στο πρώτο επεισόδιο κιόλας, έρχεται συνειρμικά στον νου το διάσημο Τρέξε, Λόλα, τρέξε, εδώ, παρά την ομοιότητα ως προς τη διαπραγμάτευση της σχετικότητας του χρόνου, δεν μας απασχολεί το τι θα γινόταν αν, στηριζόμενο μόνο σε συμπτώσεις και εξωτερικούς παράγοντες. Εδώ, η Lyonne έχει επίγνωση της κάθε προηγούμενης ζωής της, η αρχή της λούπας έρχεται με αυτή τη γνώση, προσομοιάζοντας στην τιμωρία του Σίσυφου να σπρώχνει αέναα τον βράχο στην κορυφή. Κάθε φορά που πεθαίνει η Lyonne ανοίγει τα μάτια της στην τουαλέτα, μπροστά στον καθρέφτη, στο σπίτι της φίλης της που φιλοξενεί το πάρτυ για τα γενέθλια της, ενώ ακούγονται τα ανυπόμονα χτυπήματα στην πόρτα. Το ενδιαφέρον εδώ έγκειται σε αυτή την επιθανάτια γνώση, καθώς η Lyonne ξέρει πως, ό,τι και αν συμβεί, εκείνη θα βρεθεί στην τουαλέτα του σπιτιού της φίλης εν μέσω του πάρτυ για τα τριακοστά έκτα γενέθλιά της. Όπως είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς, αυτή η συνθήκη αρχικά μοιάζει κωμική και αστεία, αλλά δεν είναι καθόλου έτσι, όχι τουλάχιστον για τη Lyonne. Και σε αυτό το σημείο η σειρά καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στο κωμικό και στο δραματικό, χωρίς να αναλώνεται απλώς και μόνο σε μια κοελικού χαρακτήρα ψευδοαναρώτηση σχετικά με το τι θα διόρθωνε κανείς αν ζούσε ξανά μια συγκεκριμένη περίοδο του παρελθόντος.

Το κεντρικό εύρημα είναι λειτουργικό, ενώ, η από τη φύση του, διαρκής επανάληψή του έχει το αντίθετο του προφανούς αποτέλεσμα, το εύρημα δηλαδή περνάει κάπως στο περιθώριο, αποκτά σταδιακά μια κανονικότητα που αντικαθιστά την αρχική έκπληξη. Προφανώς και αναμενόμενα, η διαδοχή των επεισοδίων σκοπό έχει την επίλυση του μυστηρίου, και σε αυτή την πορεία υπάρχουν κάποια μικρά κενά, κάποιες ευκολίες, κάποιες ανοιχτές απαντήσεις. Όμως, αυτό είναι κάτι που δεν ενοχλεί, ακριβώς γιατί το σενάριο είναι έτσι φτιαγμένο ώστε η ιστορία της Lyonne να απασχολεί έντονα τον θεατή, με τέτοιο τρόπο που η λύση του ευρήματος να αποκτά κάπως δευτερεύουσα σημασία. Δεν είναι τυχαίο πως η Lyonne είναι προγραμματίστρια παιχνιδιών, όχι ως προς την εξέλιξη της ιστορίας, αλλά ως προς τη λογική της επανεκκίνησης της πίστας κάθε φορά από την αρχή, η παίχτρια δεν θέλει να χάσει για να μην αναγκαστεί να βρεθεί πάλι στην αρχή, κι εδώ φωλιάζει ένα δυσερμήνευτο συναίσθημα, καθώς ο θάνατος δεν αποτελεί το τέλος αλλά την αρχή.

Έχω επιφυλάξεις ως προς τη συνέχισή της σε δεύτερη σεζόν, αλλά ας μην προτρέχουμε καλύτερα. Ο πρώτος κύκλος του Russian doll ήταν μια ευχάριστη έκπληξη παρά την αρχική μου προκατάληψη. Η σειρά συστήνεται παρά τα όποια μικροελαττώματα παρουσιάζει.