Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011

Ορλάντο - Βιρτζίνια Γουλφ

Είναι το βιβλίο που δίνει τον ρυθμό στην ανάγνωση τελικά, ο συγγραφέας είναι αυτός που καθορίζει τους χρόνους. Αν το κάνει με επιτυχία σε αιχμαλωτίζει, αλλιώς απλώς σε κουράζει.
Ο αριθμός των σελίδων είναι ένας σχετικός παράγοντας. Συζητούσα για το βιβλίο ενώ το διάβαζα, επικέντρωνα την κουβέντα στον δικό μου ρυθμό διαβάσματος, λάθευα, της Γουλφ ήταν ο ρυθμός και εγώ μαγεμένος ακολουθούσα.

" Άλλο πράγμα είναι το πράσινο στη φύση κι άλλο στη λογοτεχνία. Η φύση και τα γράμματα τρέφουν μια φυσική αμοιβαία αντιπάθεια. Βάλτε τα πλάι πλάι και θ' αρχίσουν αμέσως να κατασπαράζονται. Η απόχρωση του πράσινου που μόλις είχε παρατηρησει ο Ορλάντο του χαλασε τη ρίμα και του έσπασε το μέτρο. Έπειτα η φύση μπορεί να σου παίξει κι ένα σωρό παιχνίδια. Αρκεί να ρίξεις μια ματιά έξω απ' το παράθυρο, να δεις τις μέλισσες να τριγυρίζουν πάνω απ' τα λουλούδια, το σκύλο να χασμουριεται αμέριμνος, τον ήλιο να δύει και να σκεφτείς : <<Για πόσον καιρό ακόμη θα βλέπω τα ηλιοβασιλέματα; >>, κλπ. κλπ. (αυτή η σκέψη είναι τόσο κοινότοπη που δεν αξίζει τον κόπο να γραφτεί) και να που πετάς την πένα σου, αρπάζεις τον μανδύα σου και φεύγεις βιαστικά απ' το δωμάτιο, σκοντάφτοντας πάνω στη σκαλιστή κασέλα. Γιατί ο Ορλάντο ήταν λιγάκι αδέξιος στις κινήσεις του."

Αποφεύγω τα εισαγωγικά σημειώματα και τα επίμετρα, επιθυμία μου να πλησιάσω το κείμενο χωρίς πυξίδα, χωρίς σχόλια, χωρίς οδηγό, να σχηματίσω την δική μου εικόνα και ας μην συμφωνεί εντέλει με την γνώμη των ειδικών.

Ίσως τελικά ο καθένας βλέπει αυτό που θέλει να δει, ίσως αυτή να είναι και η μαγεία της γραφής. Μπορεί τελικά το κείμενο αυτό να αποτελεί ένα ερωτικό γράμμα μιας γυναίκας σε μια γυναίκα, για μένα όμως, περισσότερο από τον ερωτισμό, επικράτησε η ενασχόληση γύρω από την συγγραφή. Οι εμμονές, η θέση και ο ρόλος του συγγραφέα, η εξέλιξη της λογοτεχνίας ανά τους αιώνες και τελικά το ζήτημα της γυναίκας δημιουργού. Κείμενο φεμινιστικό και βιβλιοφιλικό ο Ορλάντο για μένα λοιπόν, μια παρωδία - όχημα για την Γουλφ που της έδωσε την δυνατότητα να κριτικάρει, να υπογραμμίσει, να αναδείξει, να φλερτάρει.

Ένα παραμύθι για τα φαντάσματα που κατοικούν στο μυαλό του δημιουργού, για την φαντασία που ξεφεύγει από το τώρα και στήνει τα δικά της σκηνικά. Εκεί που ο χρόνος παγώνει και ταυτόχρονα τρέχει. Η έννοια του αφηρημένου ανθρώπου αποδίδεται τόσο ολοκληρωμένα που μπορείς να την αγγίξεις και σε κάνει να σέβεσαι μια ιδιότητα που ο σύγχρονος δυτικός κόσμος την θεωρεί ελάττωμα.

" Γιατί όταν αυτή η αρρώστια του διαβάσματος εγκατασταθεί στον οργανισμό, τον εξασθενεί έτσι που γίνεται εύκολο θύμα σ' αυτή την άλλη μάστιγα που φωλιάζει μέσα στο μελανοδοχείο και εμπυάζει στην πένα. Ο δυστυχής παθών καταφεύγει στο γράψιμο."



Μετάφραση Αναστασία Λιναρδάκη.
Εκδόσεις Αστάρτη.

4 σχόλια:

  1. Ο δυστυχής παθών!
    αυτό κι αν είναι καλό.
    καλημέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το μόνο δικό της που έχω διαβάσει (και λάτρεψα) είναι "Τα κύματα". Και εκεί το βιβλίο είναι αυτό που καθορίζει το ρυθμό και ο αναγνώστης ακολουθεί. Ιδιαίτερη η γραφή της, ή που σε κερδίζει ολοκληρωτικά ή που αποχωρείς μετά τις πρώτες σελίδες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απ'όσα μυθιστορήματα της Γουλφ έχω διαβάσει,ο(η) Ορλάντο μού φάνηκε το πιο παιγνιώδες,κεφάτο και ειρωνικό.Συμφωνώ μαζί σου,το βιογραφικό στοιχείο της αφιέρωσης αποτελεί μάλλον μια εξωτερική πληροφορία που αφήνει ανέπαφη την ανάγνωση.Το βιβλίο επί της ουσίας δεν απευθύνεται τόσο σε ένα Εσύ,εξετάζει περισσότερο το Εγώ: κοινωνικό,"σεξουαλικό",συγγραφικό.Και σίγουρα συνιστά μια διασκεδαστική -πλην διόλου απλοϊκή- ειδολογική παρωδία της βιογραφίας,η οποία μπορεί να ερμηνευθεί και ως εναντίωση στον πατέρα(ο πατέρας της Γουλφ ήταν και βιογράφος) μέσω της αμφισβήτησης της (συγγραφικής) εξουσίας του πατέρα,αλλά και της εξουσίας του συγγραφέα και της γλώσσας εν γένει.Πόσο μοντέρνο για την εποχή της όταν, διαπιστώνοντας την αδυναμία των λέξεων να αποδώσουν την αληθινή πραγματικότητα,αφήνει χώρο στη σιωπή και στο αίνιγμα.
    Προσωπικά,προτιμώ μυθιστορήματά της όπως Τα Κύματα και Η Κυρία Ντάλογουει,όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το Ορλάντο δε χαρίζει έντονη αναγνωστική απόλαυση.

    Σχετικά με τον ρυθμό,έχεις δίκιο,είναι εν πολλοίς καθορισμένος απ'τον συγγραφέα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το πρώτο βιβλίο που διάβασα από την Βιρτζίνια Γούλφ ήταν το "Ορλάντο", και μου άρεσε. Χρόνια αργότερα συνειδητοποίησα τη δύναμη της Γουλφ όταν διάβασα την "κυρία Νταλογουεί". Πάντως το "Ορλάντο" το θυμάμαι με τρυφερότητα, μου βγάζει την ανάγκη να παράσχω προστασία. Όπως και όλα της Γουλφ, δύναμη και αδυναμία μαζί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή