"Κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν αλλού και ο κίνδυνος της απώλειας τα έφερε εδώ."
Μετά την ανάγνωση: Η ερυθρά παρθένα του Φερνάντο Αρραμπάλ
Η πρόκληση είναι αναπόσπαστο μέρος του έργου του Ισπανού δημιουργού, κάτι το οποίο αποδέχεται και ο ίδιος. Κύρια αιτία για την ίδρυση του Κινήματος του Πανικού υπήρξε η μετατροπή του σουρεαλισμού σε μόδα ή αλλιώς η αστικοποίηση ενός ρεύματος κατά φύσην περιθωριακού.
Σε αυτή την πρώτη επαφή με τον Αρραμπάλ ως μυθιστοριογράφο συναντάμε τον δημιουργό που με διαφορετικά υλικά επιδιώκει το ίδιο αποτέλεσμα. Επιχειρεί να τραβήξει στα όρια κάποιες καταστάσεις, να τονίσει μέσω της υπερβολής νοσηρά κοινωνικά και οικογενειακά φαινόμενα, να κατακεραυνώσει τη μπουρζουαζία της εποχής, κυρίως την εκπαιδευτική, να εναντιωθεί σε πρότυπα οικογενειακά, παρωχημένα.
Από την πρώτη κιόλας σελίδα μας αποκαλύπτει το σύνολο σχεδόν της πλοκής. Η μητέρα απευθυνόμενη στη δολοφονημένη, από την ίδια, κόρη της, συντάσσει το ημερολόγιο της σύντομης ζωής του πλάσματος που τόσο θέλησε να αποκτήσει και που στο τέλος αναγκάστηκε να σκοτώσει. Η παράξενη σχέση με τον πατέρα της και η επιμονή της να διαβάζει, παρά τις περί του αντιθέτου διαταγές του, καθώς και η προσύλωση στο μικρό της αδερφό του οποίου το μουσικό ταλέντο εντόπισαν τα λαγωνικά της βρετανικής εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να τον απαγάγουν σε νεαρή ηλικία, είναι τα στοιχεία εκείνα που της δημιουργούν την επιθυμία να αποκτήσει μία κόρη χωρίς πατέρα. Οι προσπάθειες της να εντοπίσει τον διατεθειμένο άντρα να προσφέρει το σπέρμα του -καθώς είναι το μόνο που έχει ανάγκη για να υλοποιήσει το πλάνο της- στέφονται τελικώς με επιτυχία. Μένοντας έγκυος μετακομίζει παρέα με ένα φιλικό ομοφυλόφιλο ζευγάρι μακριά από τη χώρα της σκοπεύοντας απερίσπαστη να δώσει τη μορφή που αυτή επιθυμεί στο σπλάχνο της. Όμως το μυστικό γρήγορα θα διαρρεύσει και πολλοί θα είναι εκείνοι οι οποίοι θα προσπαθήσουν να προσεγγίσουν μάνα και κόρη.
Η –συχνά ύπουλη – μητρική αγάπη, της οποίας πρωταρχικό χαρακτηριστικό είναι η πεποίθηση της παντογνωσίας, «για το καλό του παιδιού μου» σκέφτεται ο γονέας και πράττει ως μοναδικό φέροντας της απόλυτης γνώσης και της αίσθησης εμπειρίας που τα χρόνια επί της γης του προσδίδουν. Το παιδί σπάνια έχει άποψη, θαυμάζεται από τους γονείς ως αντανάκλαση στον προωπικό τους καθρέφτη, φέρει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες εκείνων παρέα με τα κόμπλεξ και τις ανασφάλειες τους. Ακόμα όμως και ο αιρετικός Αρραμπάλ αναγνωρίζει κάποιες αρετές σε μια σχέση φορτισμένη συναισθηματικά όπως αυτή μεταξύ μητέρας και κόρης. Απέναντι στις προθέσεις της μάνας στέκονται αχόρταγοι οι μισθοφόροι της εκπαίδευσης, έτοιμοι να αρπάξουν το παιδί-θαύμα και να το εντάξουν στα ιδρύματά τους με την πρόφαση της βοήθειας, κρυμμένη όχι και τόσο καλά πίσω από την επιθυμία να βοηθηθούν και να κεφαλαιοποιήσουν τη γνώση και το προσωπικό ταλέντο της νεαρής. Κριτική σε μια μορφή εκπαίδευσης που στερείται ελευθερίας, τυποποιώντας τη γνώση και επιχειρώντας να τοποθετήσει σε καλούπια τα ατομικά χαρακτηριστικά.
Με έντονα τα χαρακτηριστικά της στρατευμένης λογοτεχνίας ο Αρραμπάλ κατορθώνει να παραδώσει ένα έργο με νεύρο και συναίσθημα, αποφεύγοντας τον στείρο διδακτισμό και τη χωρίς ψυχή θεωρία.
Δυστυχώς ελάχιστα είναι τα έργα του που κυκλοφορούν στα ελληνικά και αυτά μάλλον δυσεύρετα. Ένας από τους μεγάλους εν ζωή Ευρωπαίους δημιουργούς τον οποίον ανακήρυξε σε επίτιμο διδάκτορα το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου το 2007.
Μετάφραση Στέλιος Βαρβαρέσος.
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
υ.γ Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάρτηση, Πριν την ανάγνωση : Η Ερυθρά Παρθένα του Φερνάντο Αρραμπάλ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου