Παρασκευή 5 Ιουλίου 2013

Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού - Τεύκρος Μιχαηλίδης







Με τις πρώτες ζέστες το μυαλό ταξιδεύει μακριά, σε παραλίες δροσερές, κάτω από ίσκιο παχύ, επιθυμεί να ξαπλώσει το κορμί, να ξεκουραστεί το βλέμμα, να ανασυγκροτήσει το χειμώνα που πέρασε. Αδύνατο να απαλλαγείς από αυτή τη διάθεση φυγής όταν καθημερινά αναγκάζεσαι να περιδιαβαίνεις την τσιμεντένια τούτη πόλη με τη μεγάλη ανηφόρα να σε αφήνει κάθιδρο σε κάθε απλή επιστροφή.

Η φωτογραφία στο εξώφυλλο ήταν αρκετή, η Σέριφος των περσινών διακοπών κατέκλυσε τη μνήμη. Κοσμοπολίτικη για τα γούστα μου, με υψηλή συγκέντρωση παραθεριστών και δυσκολία στον συνδυασμό σκιάς-ησυχίας, εντούτοις αναμνήσεις γλυκές τη συντροφεύουν - πόρνη νοσταλγία.

Το, εδώ και χρόνια εγκαταλελειμμένο, ορυχείο του νησιού, τουριστικό αξιοθέατο σήμερα, όρθια ερείπια να θυμίζουν τις πρώτες απεργίες, με αιτήματα που, σχεδόν εκατό χρόνια μετά, επιστρέφουν στην επικαιρότητα. Μέρος που αποπνέει κάτι το απόκοσμα γαργαλιστικό για τη φαντασία, έτσι όπως στέκει μονάχο του στο άνυδρο βραχώδες κάδρο πάνω από τη θάλασσα.

Για το βιβλίο του Μιχαηλίδη ξεκίνησα να γράψω, πώς να συγκρατήσεις όμως τη λαχτάρα για φυγή (σκόπιμη επανάληψη που τονίζει την ανάγκη). Αν και δεν είναι άσχετα όλα τα παραπάνω, καθώς στη Σέριφο διαδραματίζεται η ιστορία αυτού του μικρού σε έκταση μυθιστορήματος. Τρεις μεγάλοι έρωτες με επίκεντρο το νησί των Κυκλάδων, τρεις ταραγμένοι περίοδοι της ιστορίας.

Το 1916, οι αιματηρές συγκρούσεις θα διώξουν μακριά από το νησί την Σερφιώτισσα γιαγιά και τον Γάλλο παππού της Ερνεστίν. Το τέλος της ναζιστικής κατοχής του Παρισιού θα φέρει πίσω στο νησί τη μητέρα της. Την Ερνεστίν θα ερωτευτεί παράφορα ο νεαρός τότε αφηγητής της ιστορίας. Καλοκαίρι του 1970.

Κοινό χαρακτηριστικό των βιβλίων του Μιχαηλίδη τα μαθηματικά. Ένα άλυτο μαθηματικό πρόβλημα βρίσκεται στον πυρήνα της υπόθεσης. Το "πρόβλημα των τεσσάρων χρωμάτων" απασχόλησε για χρόνια σπουδαίους μαθηματικούς ανά τον κόσμο, αρκετοί πίστεψαν πως έφτασαν κοντά στη λύση αλλά τελικώς χρειάστηκε η συνδρομή της τεχνολογίας, διαμέσου των ηλεκτρονικών υπολογιστών, για να προκύψει η απόδειξη. Σε αυτό το σημείο, της τεχνολογικής παρεμβολής, έγκειται και το πλέον ενδιαφέρον σημείο του βιβλίου. Ένα ερώτημα φιλοσοφικού περισσότερο χαρακτήρα σχετικά με την "εμπιστοσύνη" στη μηχανή. Είναι μαθηματική απόδειξη άραγε το αποτέλεσμα που δίνει ο υπολογιστής; Η οριστική και αμετάκλητη επικράτηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών δε θα ήταν δυνατό να αφήσει ανεπηρέαστη τη μαθηματική επιστήμη, εξέλιξη που διχάζει ακόμα και σήμερα την κοινότητα των αριθμών.

Κατά τα λοιπά, το μυθιστόρημα κινείται σε μια επιφάνεια αρκετά επίπεδη, δίχως ρίσκα στη γραφή. Παράγοντας καθοριστικός το μέγεθος, αναντίστοιχο του εύρους της ιστορίας που επιθυμεί ο συγγραφέας να διηγηθεί. Πολλές πληροφορίες και συμβάντα κοντά στο όριο της απλής παράθεσης, δε βρίσκουν το απαραίτητο έδαφος για να στεριώσουν. Ρυθμός καταιγιστικός, ανάγνωση δίχως ανάσα. Σε καμία περίπτωση - και υπό το φόβο της παρεξήγησης - δεν πρόκειται για ένα κακό βιβλίο, διαβάζεται ευχάριστα, προσωπικά όμως εμένα με άφησε κάπως ανικανοποίητο, αλλά και μόνο για την επιστροφή στη Σέριφο άξιζε τον κόπο.




Εκδόσεις Πόλις


2 σχόλια:

  1. Το διάβασα την προηγούμενη βδομάδα (δανεισμός). Το τέλος πολύ απότομο . Γενικά επιφανειακό με τάση να επαναλαμβάνει κάποιες φράσεις/ εικόνες που θύμιζαν στο όριο στιλ ροζ βιβλίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. θα συμφωνησω ότι το βιβλίο δεν παίρνει ρίσκα, ότι κινείται σε μια επίπεδη επιφάνεια που αφήνει την ιστορία και τη συγκίνηση να μιλήσουν.
    Δεν πρόκειται για μια ανανεωτική λογοτεχνία, αλλά κρατιέται σε καλά επίπεδα και ειδικά τώρα το καλοκαίρι συστήνεται ανεπιφύλακτα.
    Πατριάρχης Φώτιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή