Νυχτερινό Ατύχημα - Patrick Modiano

Το Παρίσι, πιστεύω, είναι η πόλη εκείνη, περισσότερο από κάθε άλλη, που μπορεί να γεννήσει αβίαστα τη νοσταλγία ακόμα και σε κάποιον που δεν έζησε ποτέ του εκεί, που δεν περπάτησε τους δρόμους του.

" Αργά μέσα στη νύχτα, σε μια μακρινή εποχή που μόλις είχα ενηλικιωθεί, διέσχιζα την Πλατεία Πιραμίντ προς την Κονκόρντ, όταν, ξαφνικά, ένα αυτοκίνητο πετάχτηκε απ' το σκοτάδι. Ενώ στην αρχή νόμισα πως με είχε απλώς ακουμπήσει, μετά αισθάνθηκα έναν δυνατό πόνο από τον αστράγαλο ως το γόνατο. Σωριάστηκα στο πεζοδρόμιο, αλλά κατάφερα να ξανασηκωθώ. Το αυτοκίνητο ξέφυγε απ' την πορεία του και καρφώθηκε πάνω σε μιαν απ' της κολόνες της πλατείας, μέσα σ' ένα θόρυβο από σπασμένα γυαλιά. Η πόρτα άνοιξε, και μια γυναίκα βγήκε παραπατώντας."

Απ' τις πρώτες κιόλας γραμμές, η αφήγηση θυμίζει voice over σε ασπρόμαυρη γαλλική ταινία, του Τρυφό για παράδειγμα. Ασπρόμαυρο άλλωστε είναι το χρώμα της ανάμνησης, της αναθύμησης του μακρινού παρελθόντος. Το ατύχημα αποτέλεσε σημείο στίξης στη ζωή του αφηγητή, σηματοδότησε την, οριστική και δίχως επιστροφή, ενηλικίωσή του. Τώρα, τριάντα χρόνια μετά, στέκει σημαδούρα στην απέραντη θάλασσα, σημείο μηδέν, με βάση το οποίο επιχειρεί εξορμήσεις στο πριν και στο μετά, σε μια προσπάθεια να θυμηθεί το άρωμα εκείνων των ημερών.

Οι, άσκοπες φαινομενικά μα τόσο απαραίτητες, βραδινές περιπλανήσεις στο έρημο Παρίσι. Οι συναντήσεις με τον πατέρα-φάντασμα, κάθε φορά σε διαφορετικό καφέ, όλο και μακρύτερα από το κέντρο. Ο μυστηριώδης καθηγητής Μπουβιέρ, με τους μαθητές να τον ακολουθούν πότε σε μπιστρό και πότε σε μπαρ, μέρη στα οποία έδινε τις διαλέξεις του που περιστρέφονταν γύρω από τη ρήση πως η ζωή είναι μια αιώνια επιστροφή. Και βέβαια ο έρωτας, το κυνήγι της άγνωστης γυναίκας του ατυχήματος, η συλλογή στοιχείων, η φαντασίωση του ανέφικτου.

Η πλοκή υποτυπώδης αλλά ποιος νοιάζεται για την πλοκή όταν του δίνεται η ευκαιρία να βρεθεί στο Παρίσι; Το κερδισμένο στοίχημα για τον Μοντιανό σχετίζεται με τις δόσεις νοσταλγίας, γνωρίζει με ακρίβεια τη σωστή αναλογία ώστε να αποτρέψει την υπεργλυκαιμία, μελό αποτέλεσμα που όμως δε λιγώνει τον αναγνώστη μα του αφήνει μια γλυκιά γεύση στα χείλη. 

Είχα την ανάγκη για λίγη νοσταλγία, επιθυμία να βρεθώ στο Παρίσι του Μοντιανό, δε με απογοήτευσε. Κάθε φορά που διαβάζω κάτι δικό του, βιάζομαι να προσθέσω στη βιβλιοθήκη ακόμα ένα, για την επόμενη φορά. Και όπως η ανάγκη είναι κοινή έτσι και οι εντυπώσεις μετά την ανάγνωση θα μοιάζουν αναπόφευκτα μεταξύ τους, απόδειξη η παρουσίαση για το, επίσης δικό του, Café της χαμένης νιότης. 




Μετάφραση Βάσω Νικολοπούλου - Νίκη Ντουζέ
Εκδόσεις Πόλις