Μ' ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι - Αλέξανδρος Κυπριώτης

Το εξώφυλλο, μαυροκόκκινη κάτοψη παραθαλάσσιου αστικού τοπίου, ορίζει – εκτός από τα χωρικά – τα χρωματικά όρια της συλλογής, ο τίτλος περιγράφει τον τρόπο. Αίμα ζεστό αναβλύζει από την πληγή, καθώς τα λεπτά της ώρας περνούν, το ερυθρό χάνει την καθαρότητά του, μακριά από το κορμί, αρχίζει να παγώνει, η ροή σταματά καθώς το υγρό αποκτά ιδιότητες σταθερές.

Από το πρώτο διήγημα ( Τα κλειδιά του), διακρίνεται με ευκρίνεια ο συγγραφικός βηματισμός.  «Εμμονικές επαναλήψεις και προσήλωση στη σπείρα», αυτές είναι οι πρώτες σημειώσεις που κρατώ καθώς ολοκληρώνω την ανάγνωση του διηγήματος για δεύτερη φορά. Φράσεις που τελικά χαρακτηρίζουν με ακρίβεια τη συλλογή στο σύνολό της. Ευδιάκριτες επιρροές – καλώς χωνεμένες – της γερμανόφωνης λογοτεχνίας, μετερίζι που ο Κυπριώτης υπηρετεί με επιτυχία, εδώ και χρόνια, από το πόστο του μεταφραστή. Είναι αυτή η ιδιαίτερη χρήση του λόγου, ο «ξενικός» ρυθμός που – επιτυχία του συγγραφέα – φαντάζει απρόσμενα οικείος και καταφέρνει να εγκλωβίσει ρυθμικά το νου.

Διαρκείς επανεκκινήσεις, περιστροφές γύρω από το ίδιο σημείο. Σε κάθε ιστορία, ο συγγραφέας επιλέγει με φροντίδα τη λεπτομέρεια εκείνη που θα αποτελέσει το σημείο περιστροφής, τον πυρήνα γύρω από τον οποίο θα δημιουργηθεί η απαραίτητη δίνη, αναγκαία να προσδώσει ορμή, να οπλίσει το χέρι, να διαλύσει τον ίδιο της τον εαυτό. Ένα ανεπαίσθητο σημείο αιμορραγίας είναι συνήθως αρκετό να προκαλέσει το θάνατο, μια στιγμή αρκεί για να διαρραγεί το δεδομένο μοτίβο. Συναισθήματα, καταπιεσμένα από καιρό, έρχονται στην επιφάνεια. Θαρραλέα βήματα προς τα εμπρός, επέλαση τολμηρή την οποία διαδέχεται η υποχώρηση, πότε συγκροτημένη και πότε άτακτη επιστροφή στο σημείο εκκίνησης. Επέλαση ξανά, υποχώρηση ξανά, επανάληψη μέχρι το τέλος, το όποιο τέλος.

Υποβολή. Δεν είναι  μόνο ο ρυθμός που καθηλώνει, είναι και οι ιστορίες που αφορούν προσωπικά τον αναγνώστη, κυρίως εξαιτίας της σχηματικής τους λειτουργίας. Ιστορίες που περιγράφουν χρόνιο εγκλωβισμό σε καταστάσεις, αναζήτηση στα σκοτεινά για μια έξοδο κινδύνου. Η εσωτερική προετοιμασία πριν την έξοδο, προσομοίωση της πραγματικότητας στη ασφάλεια του εργαστηρίου, ασκήσεις θάρρους και αναπνοών. Ακόμα μια φορά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, σκέφτεται, σκέφτεσαι, σκέφτομαι, πρόβα εμπρός στον καθρέφτη, στιγμές πίστης, ξεφούσκωμα, ξανά από την αρχή. «Θα ‘ρθει ο καιρός που θα σπάσω την πόρτα». Πάντα είναι απαραίτητο ένα καλά ακονισμένο μαχαίρι, ακόμα και όταν πρόκειται για μια λεπτή κλωστή.

Επιλογή συνειδητή η μη αναφορά σε κάθε διήγημα χωριστά, αλλά η αντιμετώπιση της συλλογής ως σύνολο, ενιαίο και αδιαίρετο. Ευδιάκριτο το νήμα που συνδέει τις δέκα ιστορίες με τις οποίες ο Αλέξανδρος Κυπριώτης μας συστήνεται ως συγγραφέας και μας υπενθυμίζει, με τον πλέον εμφατικό τρόπο, πως η μετάφραση είναι πράξη συγγραφής, και η μεταμόρφωση δυνατή, αρκεί ο δημιουργός να απεγκλωβιστεί από το καθεστώς του ετεροφωτισμού.



[ Να αναζητήσετε τις μεταφράσεις του Κυπριώτη, να γνωρίσετε τη σπουδαία Γερμανή συγγραφέα Τζένυ Έρπενμπεκ, να αναμετρηθείτε με τα παιχνίδια του νου στα οποία υποβάλει τον αναγνώστη ο Μπότο Στράους]

(πρωτοδημοσιεύτηκε στο bookstand.gr)

Εκδόσεις Ίνδικτος