Η πόλη και η σιωπή - Κωνσταντίνος Δ. Τζαμιώτης

Πάντα κάτι λείπει. Ο Αργύρης μασούσε ανόρεχτα το κολατσιό του, προσπαθώντας να καταλάβει τι δεν έκανε σωστά και του βγήκε τόσο άνοστο, όταν άκουσε τις κραυγές. Χαμήλωσε την ένταση του ραδιοφώνου και αφουγκράστηκε καλύτερα. Όντως, κάποιος καλούσε σε βοήθεια.

Η πολιτεία αποπνέει τη δυσκολία των καιρών. Μα, όπως συμβαίνει σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας, το ατομικό αποτελεί απλώς ελάχιστη συνεισφορά στη σύνθεση της μεγάλης εικόνας, κάθε μικρή ιστορία χάνεται στην ανωνυμία και περιορίζεται στον κύκλο του καθενός, κύκλος με τάση να στενεύει στα ζόρια. Και όμως, μία μικρή ιστορία αρκεί για να δώσει τις συντεταγμένες του σήμερα.

Αρχικώς με ξένισε η επικαιρότητα της ιστορίας, μα γρήγορα η γνώριμη φωνή του συγγραφέα με έκανε να νιώσω οικεία. Ο Τζαμιώτης επιλέγει το σήμερα της οικονομικής/κοινωνικής κρίσης ως πλαίσιο, για τους δικούς του λόγους, συνθέτει - όπως συνηθίζει άλλωστε - έναν χαρακτήρα που αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς και μελετά την αντίδρασή του σε ακραίες καταστάσεις.

Ο Αργύρης Τρίκορφος αναγκάστηκε να αλλάξει στρατόπεδο, από την άνετη ζωή που του εξασφάλιζε η οικογενειακή βιοτεχνία κουμπιών βρέθηκε στο κυνήγι του μεροκάματου πίσω από το τιμόνι του ταξί. Καλά να πάθει, θα πουν κάποιοι, δίχως να του δώσουν την ευκαιρία να διηγηθεί.

Διάβασες διηγηθεί ή μήπως δικαιολογηθεί; Η ανοχή μας αρκείται πια στη δικαιολογία, δεν της περισσεύει χώρος για μια απλή διήγηση. Η κρίση - εκτός άλλων πολλών - έχρισε κριτές.

Και το πολυπόθητο θαύμα θα λάβει χώρα, το τσαντάκι, γεμάτο ευρώ, θα παραπέσει από τον πελάτη και θα κρυφτεί κάτω από το κάθισμα, η λύση βρέθηκε, τέλος καλό όλα καλά.

Μισό λεπτό. Ο Αργύρης θα αποφασίσει, όχι εμείς.

Τα λεφτά αυτά δεν είναι δικά μου, πρέπει να τα επιστρέψω. Αποφάσισε. Και τα επέστρεψε. Με τη συνείδηση ήσυχη έπιασε πάλι το τιμόνι, το μεροκάματο έπρεπε να βγει.

Μια απόφαση καθαρά προσωπική στο επίκεντρο του σχολιασμού, η ηρωική - αυτό είναι το ορθό επίθετο σε περιπτώσεις όπως αυτές - πράξη γρήγορα θα λάβει τις διαστάσεις δημοσιότητας που λαχταρά η αδηφάγα κοινή γνώμη. Η γνώμη κοινή, η πράξη ξεχωριστή, βρες την παγίδα.

Το ανέφικτο της ατομικής ιδιαιτερότητας, ο κοινωνικός κανόνας που παραμονεύει. Η γενίκευση: έτσι είναι τα πράγματα δυστυχώς. Ο αφορισμός: μα εσύ θα αλλάξεις τον κόσμο; Και ο κόσμος γυρίζει στην ίδια τροχιά.

Θα μπορούσε να αποτελεί τη - χαλαρού νήματος - συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματός του με τίτλο Η εφεύρεση της σκιάς. Οι κεντρικοί ήρωες των δύο μυθιστορημάτων, άλλωστε, θα συναντηθούν στο ταξί και θα ανταλλάξουν απόψεις για την επικαιρότητα. Η εκτίμηση του Αργύρη για τον Ισίδωρο Γεωργίου γρήγορα θα καταρρεύσει, η απομυθοποίηση του παρελθόντος είναι πάντοτε οδυνηρή, παγκόσμια σταθερά.

Καθώς οι μέρες από την ανάγνωση περνούν, οι λεπτομέρειες της ιστορίας αδυνατίζουν, με αποτέλεσμα η μάχη για την προάσπιση της λογικής και της ατομικής αξιοπρέπειας να εξυψώνεται πάνω από την εποχή και τα χαρακτηριστικά της, διαχωρίζοντας την Πόλη και τη Σιωπή από την καιροσκοπική λογοτεχνία της κρίσης.


υ.γ Εδώ η συνέντευξη του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη στο Mixtape.


Εκδόσεις Καστανιώτη