Σαν όλα αυτά που φύγανε - Σταύρος Δάλκος

Είναι γεγονός πως σχεδόν απέκλεια την πιθανότητα να εμπλακώ συναισθηματικά, τώρα πια, με έναν δίσκο "έντεχνο", θεωρούσα πως ο κύκλος αυτός είχε δια παντός κλείσει και πως μόνο λίγα διαλεχτά κομμάτια και δημιουργοί ηλικιώθηκαν μαζί με μένα και τα ακούσματά μου.  Όμως όχι. Την προηγούμενη Τρίτη, γυρίζοντας σπίτι, βρήκα ένα μήνυμα από τον Ν., το οποίο περιείχε ένα σύνδεσμο και μια προτροπή: άκουσέ το!

Και όμως, όλα είχαν κινήσει ήδη μια βδομάδα πριν.

Αναζητούσα ένα από εκείνα τα παλιά κομμάτια που συνηθίζουν να μου χτυπούν την πόρτα σωτήρια κάποιες στιγμές. Αδυνατούσα να θυμηθώ αν όντως υπήρχε η ψηφιακή του εγγραφή στον ιστό ή αν η ανάμνηση των ζωντανών εμφανίσεων των Σέπια το είχε χαράξει τόσο έντονα. Τα παράτησα μάλλον γρήγορα. Ανυπόμονος γαρ.

Οι φίλοι μου, έτσι λέγεται το τραγούδι, υπάρχει στο δίσκο, Σαν όλα αυτά που φύγανε. Επέστρεψα τρεις φορές, αυτό το κομμάτι έπρεπε για πλήθος λόγων να το ακούσω και να το μοιραστώ, ακόμα και μια βδομάδα μετά από την γέννηση της επιθυμίας.

Κάθε βράδυ έρχονται σπίτι
οι φίλοι μου

Μπουσουλάνε στη φλοκάτη
έρπουν κάτω απ' το κρεβάτι
οι φίλοι μου

Πόσο αστείοι είναι που κοιτούνε
να βρουν σκόνες στις πολυθρόνες
οι φίλοι μου

Αχ οι φίλοι που έχουν φύγει
μια για πάντα απ' τη ζωή μου

Ύστερα αφέθηκα στη λίστα αναπαραγωγής, δίχως προσδοκίες ιδιαίτερες, μάλλον εξαιτίας της δεδομένης νευρικής κούρασης εκείνης της βραδιάς. Έμεινα στην καρέκλα για όσο διαρκούν δύο ακροάσεις, έκπληκτος. Ύστερα ξάπλωσα, αρκετά νωρίτερα από το συνηθισμένο.

Το επόμενο πρωί η ανάμνηση της ακρόασης είχε θεριέψει, δεν ήταν πια μόνο Οι φίλοι μου, ήταν το σύνολο του δίσκου. Μεγάλη υπόθεση.

Εκείνο που με έλκει σε αυτό το είδος είναι οι λέξεις, όμως ταυτόχρονα είναι και εκείνο που με απωθεί, ο λόγος που πια δεν ξεσηκώνομαι. Εδώ οι λέξεις υπηρετούν και υπηρετούνται με αγάπη, δίχως την υπερβολή και την γλυκύτητα της ομφαλοσκόπησης του δημιουργού γύρω από τη σημαντικότητα του κόσμου του και την ατυχία του έρωτά του, κάτι το οποίο διαφαίνεται ήδη από το πρώτο κομμάτι, στο οποίο ο Δάλκος μελοποιεί το ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον, Δεν μπορώ να ζήσω μαζί σου.

Δεν μπορώ να ζήσω μαζί σου
γιατί αυτό θα 'ταν ζωή
και η ζωή μου είν' εκεί
ακίνητη στο ράφι.
[...]
Δεν μπορώ να πεθάνω μαζί σου
γιατί ο ένας πρέπει να περιμένει
του άλλου να κλείσει τα μάτια, -
εσύ δεν θα μπορούσες.

Κι εγώ πώς θα στεκόμουν
βλέποντάς σε λίγο λίγο να παγώνεις,
χωρίς να έχω δικαίωμα να παγώσω κι εγώ,
προνόμιο μόνο του θανάτου;

 (μετάφραση Αγγελική Σιδηρά)

Με τη φωνή μπροστά αλλά δίχως να φωνάζει, δίχως να απαιτεί την προσοχή και ακριβώς γι' αυτό να την κερδίζει τελικά. Είναι σύνηθες γνώρισμα του θεατή/αναγνώστη/ακροατή να εγωποιεί το δημιούργημα. Κάπως έτσι ένιωσα, πως αυτός ο δίσκος ήρθε την κατάλληλη στιγμή, τώρα που τον είχα ανάγκη, η αναζήτηση του Ελ Ντοράντο διαρκής, ο Πόε επίκαιρος:

Μέρα-νύχτα περπατεί
ιππότης όλο θάρρος
τραγουδώντας πως θα βρει
τη χώρα του Ελντοράντο

Μα η ματιά του γέρασε
κι ο ιππότης πέφτει κάτω,
βαριά που νιώθει την καρδιά
καθώς δεν βρίσκει πουθενά
τη χώρα του Ελντοράντο

Μαύρον ίσκιο συναντά
στον δρόμο του απάνω
"Ίσκιε" είπε
"πού θα βρω τη χώρα του Ελντοράντο;"

"Πάνω από του Φεγγαριού
την πιο ψηλή χαράδρα,
κάτω κι από των Σκιών
την τρομερή κοιλάδα
θ' ανέβεις και θα κατεβείς"
του είπε η Σκιά "σαν θες να βρεις
τη χώρα του Ελντοράντο"

 (Μετάφραση: Σταύρος Δάλκος, βασισμένος στη μετάφραση του Κώστα Ουράνη)

 
Η εμπλοκή τελικώς αναπόφευκτη και σωτήρια. Ολόκληρο το δίσκο, Σαν όλα αυτά που φύγανε, μπορείτε να τον ακούσετε εδώ.