Η λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων - Jean-Michel Guenassia

Συνήθως η ανάρτηση είναι, χρονικά, κοντά στο πέρας της ανάγνωσης, κάποιες φορές ακόμα και την ίδια μέρα αν και συνήθως προτιμώ να κοιμάμαι ένα βράδυ με το τελειωμένο βιβλίο αφημένο στο κομοδίνο. Το γύρισμα της τελευταίας σελίδας με άφησε με ανάμεικτα συναισθήματα. Αποφάσισα να αφήσω κάποιες μέρες να περάσουν, να κατακάτσει η σκόνη και να καθαρίσει η εικόνα εντός μου. Λίγες μέρες μετά, αν και νιώθω έτοιμος να καταγράψω τις εντυπώσεις μου, εξακολουθώ να τραμπαλίζομαι.

Ο Μισέλ, σε πρώτο πρόσωπο, μας μιλά για τη δεκαετία του '60, όταν εκείνος διένυε τη δεύτερη δεκαετία της ζωής του. Από τη μία η κατάσταση στην οικογένεια του με τους γονείς να έρχονται από διαφορετικούς κόσμους και οι επιπτώσεις στην ανατροφή του ίδιου και των αδελφών του, ο πόλεμος στην Αλγερία και η επιστροφή του Ντε Γκολ στην εξουσία, το όνειρο της οικονομικής ευμάρειας. Από την άλλη το Παρίσι που συγκεντρώνει ένα μεγάλο πλήθος από πολιτικούς πρόσφυγες από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ και η σκακιστική λέσχη την οποία έχουν ιδρύσει κάποιοι από αυτούς σε ένα μπιστρό. Οι δύο κόσμοι ανάμεσα στους οποίους διαδραματίζεται η ζωή του Μισέλ.

Μεγαλεπήβολο το όραμα του Γάλλου συγγραφέα αλλά κάπως άνισο το τελικό αποτέλεσμα. Τείνω στο συμπέρασμα πως τελικά το θεωρώ ένα μέτριο βιβλίο με κάποιες όμορφες σελίδες-εξαιρέσεις. Έχω την αίσθηση πως θα έπρεπε να μιλήσω για δύο βιβλία, για ένα μυθιστόρημα και μια συλλογή διηγημάτων άμεσα συνδεδεμένων μεταξύ τους. Το μυθιστόρημα έχει ως θέμα τη ζωή του νεαρού Μισέλ και τα διηγήματα που αναφέρονται σε διάφορους θαμώνες της λέσχης. Αλλά ο συγγραφέας το αποτυπώνει ως ένα έργο ενιαίο, πράγμα το οποίο, κατά την προσωπική μου άποψη, τον αναγκάζει να εκβιάσει τη σύνδεση των παράλληλων ιστοριών. Από τεχνικής άποψης με ενόχλησε η χρονική ανακολουθία από κεφάλαιο σε κεφάλαιο ανάμεσα στη ζωή του Μισέλ και στις ζωές των -ανά κεφάλαιο- συμπρωταγωνιστών του. Οι αναφορές στην ζωή του πιτσιρικά ακολουθούν μια συνέχεια σχεδόν ημέρας αντίθετα με αυτές των "προσφύγων" οι οποίες παρουσιάζονται συμπυκνωμένες σε λίγες αναλογικά σελίδες.
Αποτέλεσμα του παραπάνω είναι οι διακυμάνσεις που ως αναγνώστης δοκίμασα, σκεπτόμενος συχνά αν θα προτιμούσα την περαιτέρω επαφή με την κάθε ιστορία ή την πλήρη απουσία της για λόγους μυθιστορηματικής οικονομίας.

Γιατί η ιστορία του Μισέλ έχει μεγάλο ενδιαφέρον, όπως τεράστιο ενδιαφέρον έχει και το σκηνικό που τοποθετείται στο Παρίσι πριν από το Μάη του '68 για τον οποίο αρκετά έχουμε διαβάσει. Αλλά κάπου χάνεται η μαγεία. Η επιμονή του δημιουργού στη σύνθετη πλοκή, με τα διάφορα ευρήματα και την προσπάθεια για επίτευξη σασπένς, σίγουρα βοηθάει το βιβλίο να αποκτήσει αναγνώστες, αλλά έχω ενστάσεις αν αυτό πρόκειται για πραγματική επιτυχία. Ο μεγάλος συγγραφέας δε νομίζω πως φαίνεται από την πλοκή. Σαφέστατα και δεν πρόκειται για ένα κακό βιβλίο, το οποίο παρά το μέγεθός του διαβάζεται ευχάριστα και γρήγορα αλλά ο οποιοσδήποτε συσχετισμός με τα βιβλία του Κόου είναι, μάλλον, ατυχής.


Εκδόσεις Πόλις.
Μετάφραση Φωτεινή Βλαχοπούλου.