Η καλύτερη ταινία όλων των εποχών

σύμφωνα με τους περισσότερους ανθρώπους του κινηματογράφου είναι ο Πολίτης Κέιν του Όρσον Γουέλς. Η εξήγηση αυτού του γεγονότος έχει να κάνει με τις καινοτομίες τις οποίες έφερε στην έβδομη τέχνη. Γιατί μπορεί σήμερα να φαίνονται ως απλά και προφανή όλα αυτά αλλά, για την εποχή τους και για τη μετέπειτα εξέλιξη του σινεμά, υπήρξαν καθοριστικά.

Ο Όρσον Γουέλς ξεκίνησε από το θέατρο αλλά έγινε γνωστός εξαιτίας μιας ραδιοφωνικής εκπομπής κατά την οποία κατάφερε να πείσει, με την χρήση ηχητικών μοντάζ, τους ακροατές, πως υπήρξε εισβολή εξωγήινων όντων. Το κατόρθωμά του εκτιμήθηκε δεόντως από το Χόλιγουντ και του δόθηκε η δυνατότητα να γυρίσει την πρώτη του ταινία εν λευκώ.

Το έλλειμμα στην τεχνική κινηματογράφισης καλύφθηκε με την παραμονή του στο στούντιο και τη θέαση εκατοντάδων ταινιών στη σειρά. Ύστερα από το ταχύρυθμο μάθημα κινηματογράφου, έγραψε το σενάριο και ξεκίνησε τα γυρίσματα.

Ο σκηνοθέτης μας χαρίζει μια απίστευτης ομορφιάς ακολουθία πλάνων ως εισαγωγή. Ένας δημοσιογράφος θα αναλάβει να ερευνήσει το νόημα της τελευταίας λέξης του Κέιν, "Rosebud", τη στιγμή του θανάτου του. Ο Κέιν ήταν μεγιστάνας του τύπου και ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Στην έρευνά του ο δημοσιογράφος θα συναντήσει διάφορους ανθρώπους που είχαν στενή σχέση με το νεκρό.

Η οπτικοποίηση των εξιστορήσεων είναι το εύρημα με το οποίο ο σκηνοθέτης παραβιάζει το αριστοτελικό "αρχή - μέση - τέλος", αποσυνδέοντας μια για πάντα τον κινηματογράφο από το θέατρο. Επίσης για πρώτη φορά ο χαρακτήρας του ήρωα φωτίζεται από διάφορες οπτικές γωνίες.

Στο τεχνικό κομμάτι τώρα ο αυτοδίδακτος Γουέλς με τη βοήθεια του διευθυντή φωτογραφίας Γκρεγκ Τόλαντ εμπνέονται από το γερμανικό εξπρεσιονισμό και το μπαρόκ αλλά δε μένουν εκεί. Συστηματική χρήση του προοπτικού βάθους στο καδράρισμα, αντισυμβατικές γωνίες λήψης και χρήση του ντεκόρ ως κάδρου μέσα στο κάδρο. Αλλά και στον τομέα του ήχου έχουμε μη ρεαλιστική χρήση του και εφέ έκο σε διάφορες σεκάνς.

Δεν είναι μόνο οι καινοτομίες όμως. Ο Πολίτης Κέιν είναι μια ταινία που συνδυάζει το νουάρ, το ντοκιμαντέρ, το χορό, την δράση και το όνειρο. Είναι μια ταινία για την (ακόμα επίκαιρη) ισχύ των μέσων μαζικής ενημέρωσης, για την απληστία, για τις εμμονές, για την ανάγκη για αγάπη και για τη μοναξιά.

Η ταινία γνώρισε την αποθέωση των κριτικών αλλά δεν έκανε τις αναμενόμενες εισπράξεις. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή των προβλημάτων ανάμεσα στον Γουέλς και τα στούντιο παραγωγής. Γύρισε αρκετές ταινίες αλλά πέθανε πριν προλάβει να ολοκληρώσει το μεγάλο του όνειρο που ήταν η μεταφορά του Δον Κιχώτη στη μεγάλη οθόνη.

Ο Πολίτης Κέιν είναι μια χολιγουντιανή ταινία μεγάλου μπάτζετ, η οποία είναι τόσο ξεχωριστή που απευθύνεται στο σύνολο των θεατών και όχι αποκλειστικά σε κλειστές κάστες σινεφίλ. Εδώ και χρόνια είχα το απωθημένο να καταφέρω να τη δω στη μεγάλη οθόνη και τώρα, που πραγματοποιήθηκε η επιθυμία μου, μπορώ να επιβεβαιώσω πως πρόκειται για εμπειρία ζωής.