Η έκδοση και η κυκλοφορία στα ελληνικά του μυθιστορήματος του Garth Risk Hallberg Η πόλη στις φλόγες συνοδεύτηκε από διάφορα σχόλια, κυρίως αρνητικά και επικριτικά, πρότερα της ανάγνωσης και επομένως άσχετα με το περιεχόμενο του βιβλίου, γεγονός που, τουλάχιστον τους ενδημούντες στη μικρή μας χώρα, δεν εκπλήσσει. Δυστυχώς.
Αμφιταλαντεύτηκα αρκετά για το αν θα έπρεπε να μπω στη διαδικασία να αιτιολογήσω την απόφασή μου να διαβάσω αυτό το βιβλίο σχεδόν με την κυκλοφορία του. Το τέλος της ανάγνωσης δικαίωσε την επιθυμία μου αυτή.
Είχε προηγηθεί, πρόσφατα σχετικά, η ανάγνωση του μυθιστορήματος Η Καρδερίνα, μυθιστόρημα που έκανε σημαντικό αριθμό πωλήσεων και δίχασε το αναγνωστικό κοινό. Διαβάζοντας το βιβλίο της Donna Tartt ικανοποίησα πλήρως την τότε επιθυμία μου, να διαβάσω κάτι τεράστιο και αμερικάνικο, θυμήθηκα την απόλαυση που αντλεί κανείς από ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, την πολυήμερη παραμονή σε έναν κόσμο γοητευτικό, και σκοτεινό στην προκειμένη, εκεί που οι ήρωες βρίσκουν τον απαραίτητο χρόνο και χώρο, για να εμπλέξουν τον αναγνώστη στη ζωή και στις αποφάσεις τους. Εκεί που αρκετοί θα έκοβαν σελίδες εγώ μάλλον θα πρόσθετα λίγες ακόμα. Η επιθυμία δεν έσβησε. Εξέλαβα την κυκλοφορία του Πόλη στις φλόγες ως μια υπέροχη και ταιριαστή συγκυρία. Το όνομα του μεταφραστή Γιώργου Κυριαζή αποτέλεσε μεγαλύτερη εγγύηση από το κάθε hype ή την κάθε δυσθεώρητη χρηματική προκαταβολή.
Αν θα έπρεπε να απαντήσω, με τους όρους της εποχής, συνοπτικά, με ένα "μου άρεσε" ή "δεν μου άρεσε", θα ύψωνα το μεγάλο δάκτυλο δίχως δεύτερη σκέψη. Θα το πρότεινες;, με ρώτησαν αρκετοί. Δεν ξέρω. Για τα περισσότερα βιβλία δεν ξέρω, εξίσωση πολλαπλών μεταβλητών και αγνώστων. Άξιζε την προκαταβολή των δύο εκατομμυρίων δολαρίων; Όχι μόνο δεν ξέρω αλλά δεν με απασχολεί κιόλας. Είναι το μεγάλο αμερικάνικο μυθιστόρημα, που όλο προαναγγέλλεται αλλά ποτέ δεν εμφανίζεται; Δεν ξέρω και δεν νομίζω πως θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει με σιγουριά σ' αυτό το ερώτημα, αν δεν περάσουν αρκετά χρόνια. Είναι υπερτιμημένο; Σε σχέση με τι;, αναρωτιέμαι, σκεπτόμενος πως για κάθε βιβλίο, οι εμπλεκόμενοι φροντίζουν -ορθώς- να δημιουργούν ένα περιβάλλον που θα επιτρέψει την εμπορική επιτυχία.
Η σχεδόν σύγχρονη με την αμερικάνικη κυκλοφορία του βιβλίου στη μικρή μας αγορά, και μάλιστα σε μια έκδοση προσεγμένη, θα έπρεπε μάλλον να μας χαροποιεί, ιδίως μια περίοδο όπως αυτή. Όχι;
Συμβαίνει κάτι -φαινομενικά- παράδοξο σε αρκετές "λογοτεχνικές" συζητήσεις: κάθε είδος και φόρμα συνοδεύεται από υποτιμητικά σχόλια που σχετίζονται -για παράδειγμα- με την ευκολία του ολιγοσέλιδου ή τον πλεονασμό του πολυσέλιδου. (Επιπλέον κατηγορίες: οι δημόσιες σχέσεις, οι σεξουαλικές προτιμήσεις και η εξωτερική εμφάνιση του/της δημιουργού.) Ένα συναίσθημα ανικανοποίητου, κενό περιεχομένου κατά τη γνώμη μου. Αν του έλειπαν Χ σελίδες τότε θα μου άρεσε περισσότερο, είναι μια συνηθισμένη επωδός σε μια χώρα που αποδεδειγμένα δεν παράγει αξιόλογα μυθιστορήματα μεγάλης έκτασης, που δεν έχει παράδοση στη μεγάλη φόρμα. Δεν λέω πως δεν θα έπρεπε να γίνει κριτική επί της έκτασης ή του πλατειασμού, αν κάτι τέτοιο υφίσταται, αλλά η εκ των προτέρων και εξ αποστάσεως κριτική δεν είναι του γούστου μου.
Το απόλαυσα. Η Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '70 είναι γοητευτική και η αφηγηματική ικανότητα του Hallberg ικανή να την αποδώσει, σίγουρα το εγχείρημα είναι φιλόδοξο και ο πήχυς τοποθετείται αναπόφευκτα ψηλά. Περισσότερα σχετικά με το βιβλίο, λιγότερο περιφερειακά και περισσότερο επικεντρωμένα στην ιστορία, στην επόμενη ανάρτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου