Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2012

Ένας καλλιτέχνης του ρευστού κόσμου - Κατσούο Ισιγκούρο




Και αν το Μη με αφήσεις ποτέ, ήταν ένα μυθιστόρημα του οποίου η δράση λάμβανε μεν χώρα στην Αγγλία αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως απάτριδο, το συγκεκριμένο βιβλίο του Ισιγκούρο είναι ιαπωνικό ως την τελευταία σελίδα.

Ο Ισιγκούρο (όπως άλλωστε προδίδει το επίθετό του) γεννήθηκε στην Ιαπωνία αλλά από μικρή ηλικία βρέθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Η αγγλική είναι η γλώσσα στην οποία γράφει. Δεν είναι άλλωστε ο μόνος, κάτι αντίστοιχο έκανε ο Ναμπόκοφ, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα δίγλωσσου συγγραφέα. Αλλά και στις μέρες μας ο Κούντερα, η Χέρτα Μύλλερ αλλά και άλλοι.

Το ιαπωνικό κλίμα που επικρατεί στις σελίδες του βιβλίου είναι το πρώτο χαρακτηριστικό με το οποίο έρχεται σε επαφή ο αναγνώστης. Μου θύμισε έντονα το στυλ γραφής του μεγάλου Ιάπωνα συγγραφέα Καβαμπάτα και ειδικότερα το μυθιστόρημά του Λίμνη. Είναι αυτή η εσωτερικότητα που χαρακτηρίζει τη τέχνη στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου.

Ο Μασούζι Όνο, κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, είναι ένας ηλικιωμένος πρώην ζωγράφος. Βρισκόμαστε μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου με τις καταστροφικές συνέπειες για την άλλοτε ισχυρή αυτοκρατορία. Ένας κόσμος ρευστός, οι ήρωες του χτες είναι οι προδότες του σήμερα. Η πραγματικότητα μεταβάλλεται με ταχείς ρυθμούς σε ολές της τις εκφάνσεις. Οι σαμουράι δίνουν τη θέση τους στον Ποπάυ, η ιαπωνική αρχιτεκτονική στη δυτική, η κόκα κόλα είναι παρούσα. Ο Μασούζι Όνο έχει δύο κόρες, η μία παντρεύτηκε πριν την κατάρευση του μετώπου, η άλλη είναι ανύπαντρη και κινδυνεύει να μείνει γεροντοκόρη. Το προξενιό της εποχής διέπεται από κανόνες αυστηρούς και τρομαχτικά απρόσωπους. Ο πατέρας θα αναγκαστεί να απολογηθεί και να απαρνηθεί το παρελθόν του για να μη σταθεί εμπόδιο στην "ευτυχία" της κόρης του.

Το επίθετο "ρευστός" στον τίτλο είναι επιτυχημένο και αντιπροσωπευτικό. Δεν είναι μόνο η πραγματικότητα που είναι ρευστή, η σπασμωδική μετάβαση της ιαπωνικής κοινωνίας. Είναι και οι σχέσεις ρευστές, δεν υπάρχουν πια βεβαιότητες μήτε απαντήσεις, τα ερωτήματα που τίθενται στο ίδιο το μυθιστόρημα μένουν αναπάντητα θαρρείς, ρευστά και ανοιχτά σε ερμηνείες, δίνοντας στο κείμενο διαστάσεις φιλοσοφικές, καθιστώντας σχεδόν επιβεβλημένη μια δεύτερη ανάγνωση με βάση της τη στρατευμένη τέχνη.

Μου συμβαίνει επίσης συχνά να κάνω εικόνα αρκετά ιαπωνικά μυθιστορήματα έχοντας ως οδηγό την τεράστια ταινία Τόκιο Στόρυ του Ιάπωνα σκηνοθέτη Όζου, την οποία και σας προτρέπω να δείτε όσοι δεν την έχετε δει.

Πολύ ιντριγκαδόρικο το Ν.Κ. του μεταφραστή, γιατί άραγε επέλεξε να μην φανερωθεί;

Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου