Η ταινία που προσέδωσε εξωστρέφεια στο αργεντίνικο σινεμά είναι -κατά πολλούς- οι Εννέα βασίλισσες του πρόωρα χαμένου Fabián Bielinsky, ταινία που διακρίνεται για το έξυπνο, γεμάτο ανατροπές σενάριο, σε ένα μείγμα δράσης και κοινωνικού σχολιασμού, στηριζόμενη εν πολλοίς στον διάλογο και τις ερμηνείες, με μια παιγνιώδη διάθεση. Βέβαια, όπως συνήθως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, δημιούργησε και ένα είδος σχολής, κάπου ανάμεσα στην επιρροή που μια τέτοια ταινία αναπόφευκτα ασκεί και σε εκείνο που οι παραγωγοί εντός και εκτός χώρας περιμένουν. Αρκεί, στα καθ' ημάς να αναλογιστεί κανείς τον Κυνόδοντα του Λάνθιμου. Επίσης, οι χρεοκοπίες της αργεντίνικης οικονομίας αποτελούν συχνά μια πρώτη ύλη για τον κινηματογράφο, και δικαιολογημένα εξαιτίας των κοινωνικών επιπτώσεων που αυτές φέρουν, όπως άλλοτε συνέβαινε με την καταφυγή πολλών ναζί στην Αργεντινή μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν μια βάση εισαγωγής για την Οδύσσεια των βλαμμένων -αυτή είναι η ακριβής απόδοση του πρωτότυπου τίτλου της ταινίας, που στα ελληνικά αποδόθηκε ως Ηρωικά χαμένοι ακολουθώντας την αγγλική εκδοχή- του σκηνοθέτη Borensztein γνωστού για την προ εννιαετίας ταινία του Un cuento chino (Η αγελάδα που έπεσε από τον ουρανό) επίσης με τον -παίζω σε όλες τις αργεντίνικες και σε πολλές ισπανόφωνες παραγωγές, λατρεμένο εντούτοις- Ρικάρντο Νταρίν.
Βλαμμένοι κατά το κράτος και την οικονομική ελίτ, όλοι εκείνοι οι από κάτω που παλεύουν να τα φέρουν πέρας και που το σύστημα σε κάθε ευκαιρία τους τη φέρνει εντείνοντας την ανισότητα και το αίσθημα αδικίας. Έτσι και οι ήρωες της ιστορίας μας που αποφάσισαν να ενώσουν τις οικονομίες τους σε μια απόπειρα να επαναλειτουργήσουν τον αγροτικό συνεταιρισμό της περιοχής τους, αγοράζοντας το εγκαταλελειμμένο από χρόνια κτίριο που τον στέγαζε πριν τη χρεοκοπία του. Εκτός από τους ίδιους, ο συνεταιρισμός πιστεύουν πως θα βοηθήσει και το εγκαταλελειμμένο χωριό να αναπτυχθεί προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας. Και όλα βαίνουν καλώς, και τα χρήματα δύσκολα αλλά σταθερά συγκεντρώνονται και το μόνο που μένει είναι να εγκριθεί το δάνειο από την τράπεζα. Και οι βλαμμένοι την πατάνε αφού δεν ξέρουν πως επίκειται χρεοκοπία εντός του σαββατοκύριακου, και είναι παρασκευή μεσημέρι όταν καταθέτουν, μετά από θερμή παρότρυνση του διευθυντή, τα δολάρια τους σε λογαριασμό ως το απαιτούμενο τελευταίο βήμα για την πολυπόθητη έγκριση του δανείου, γιατί δεν είναι έξυπνοι να το ξέρουν, όπως ο δικηγόρος Μάντσι για παράδειγμα που κάνει ανάληψη το ίδιο μεσημέρι παρασκευής από το ίδιο υποκατάστημα τραπέζης, γιατί έτσι είναι η ζωή και τι να κάνει κανείς. Και καθώς ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό, τη στιγμή που οι νόμοι συντάσσονται και ψηφίζονται ανάλογα με τις ανάγκες και τη συγκυρία, ο δικηγόρος Μάντσι βρίσκεται πάνω στο κύμα, με τη λαμπερή σύζυγο και τον γεμάτο λούσα βίο, τη στιγμή που οι βλαμμένοι με δυσκολία αναπνέουν, εγκλωβισμένοι σε μια εσωστρέφεια για το ποιος έφταιξε, και αργούν να δουν πως δεν υπάρχει άλλη λύση από το να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να διεκδικήσουν πίσω όσα τους έκλεψαν.
Η οδύσσεια των βλαμμένων αποτυπώνει μέσα από την απλότητα του κοινωνικοπολιτικού σχολιασμού της την κατάσταση σε πολλά μέρη του πλανήτη, δίνοντας το δικαίωμα στους αδικημένους να διεκδικήσουν το δίκιο τους, κάτι το οποίο ολοένα και σπανίζει. Και παρότι το σεναριακό ζητούμενο μοιάζει να είναι η επανάκτηση των χρημάτων, η ιδέα της δημιουργίας ενός συνεταιρισμού, της επαναλειτουργίας χωρίς αφεντικά μιας εγκαταλελειμμένης επιχείρησης αποτελεί την ουσιαστική παρακαταθήκη της ταινίας. Ταινία δράσης, με εναλλαγές ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία, γεννά την αγωνία του οπαδού στον θεατή καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται και εκείνος επιθυμεί να δει τους καλούς να νικάνε έστω και στο πανί, διαπραγματευόμενη την προαιώνια και πανανθρώπινη ανάγκη για εκδίκηση. Καλογυρισμένη, με ανατροπές και ευρήματα, δικαιολογημένες υπερβολές και έξυπνους διαλόγους, με τη φωνή του Νταρίν στην αφήγηση και μια δυο μικροϊστορίες που λαμβάνουν χώρα παράλληλα με την κεντρική, Η οδύσσεια των βλαμμένων είναι μια ταινία που βλέπεται ευχάριστα χωρίς να προσθέτει και πολλά στην ιστορία του σινεμά, χωρίς αυτό να σημαίνει σε καμία περίπτωση πως υποτιμά τη νοημοσύνη του θεατή, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με αντίστοιχες ταινίες της βαριάς κινηματογραφικής βιομηχανίας βόρεια του ισημερινού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου