Σημείο Ωμέγα - Ντον ΝτεΛίλλο

 

Σημείο Ωμέγα. Τίτλος που παραπέμπει στο τέλειο σημείο της γεωμετρίας αλλά φέρει και μία χροιά τελολογική. Εξάλλου, η προφητική διάσταση αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό του συνόλου της κριτικής προσέγγισης στο έργο του ΝτεΛίλλο. Ενόραση που οφείλεται στο χάρισμα της παρατήρησης. Χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει ορισμένους από την κατηγορία των καλών και ταλαντούχων δημιουργών και τους τοποθετεί στη φραξιά των πραγματικά σπουδαίων.

Ρυθμικός δημιουργός. Τα έργα του διέπονται από ένα σταθερό, υποβλητικό τέμπο, ολοένα επιβραδυνόμενο από βιβλίο σε βιβλίο. Ένα χρονικό zoom-in. Τα καρέ παγώνουν, μεγεθύνονται, αποκτούν ατομικότητα και περιγράφονται με ευκρίνεια που τρομάζει. Είναι η αργή κίνηση της υποβολής μακριά από το στείρο εντυπωσιασμό και τη στιγμιαία επίδραση της μεγάλης ταχύτητας.

Το 2006, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης φιλοξενεί την εικαστική εγκατάσταση «24 Hour Psycho» του Ντάγκλας Γκόρντον. Σε μια αίθουσα σκοτεινή, μοναδική πηγή φωτός αποτελεί μία οθόνη στην οποία προβάλλεται η κλασική ταινία του Χίτσκοκ επιβραδυμένη ώστε να διαρκεί 24 ώρες.

Σε εκείνη την αίθουσα λαμβάνει χώρα η εισαγωγή και ο επίλογος του αφηγήματος. Οι σκέψεις του ανθρώπου που επισκέπτεται καθημερινά την έκθεση και παραμένει στην αίθουσα μέχρι τα μεγάφωνα να ειδοποιήσουν για το κλείσιμο του μουσείου. Μια νέα ματιά πάνω σε μια ταινία που έχει παρακολουθήσει δεκάδες φορές στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. Η σκηνή στο ντουζ, καρέ καρέ. Ο τρόμος στα μάτια της πρωταγωνίστριας διαρκεί βασανιστικά πολύ αλλά εκείνο που χαράσσεται στη μνήμη του είναι οι κρίκοι της κουρτίνας -που είναι μάλλον πέντε- να στριφογυρνάνε ενώ η κουρτίνα έχει σκιστεί. Όλα αυτά θα συμβούν στις 3 και 4 Σεπτεμβρίου του 2006, τελευταίες μέρες της έκθεσης.

Εκείνες οι δύο επισκέψεις στο μουσείο πλαισιώνουν τα τέσσερα μόλις κεφάλαια του μυθιστορήματος. Η πλοκή είναι στοιχειώδης. Ο Ρίτσαρντ Έλστερ, πρώην σύμβουλος για θέματα πολέμου στο Πεντάγωνο, αποσύρεται στην έρημο. Ο νεαρός κινηματογραφιστής, Τζιμ Φίνλι, τον πολιορκεί για να τον πείσει να λάβει μέρος στο βίντεο πρότζεκτ που ετοιμάζει. Οραματίζεται τον Έλστερ σε ένα μονόλογο αυτοβιογραφικό γύρω από τη ζωή του στο Πεντάγωνο. Τα μυστικά του πολέμου στο Ιράκ σε ένα μονοπλάνο χωρίς cut με φόντο ένα συγκεκριμένο τοίχο πίσω στην πόλη. Ο Έλστερ αρνείται αλλά τον καλεί να περάσει μερικές μέρες μαζί του. Ο Φίνλι θα δεχτεί την πρόταση.

Μακριά από τους «καταραμένους αντίλαλους» της Νέας Υόρκης, η έρημος, για εκείνον που την κοιτάζει επίμονα, είναι γεμάτη λεπτομέρειες που εμφανίζονται με τη σταδιακή υποχώρηση του μανδύα της ομοιομορφίας. Μια ιδιαίτερη καθημερινότητα θα αναπτυχθεί μεταξύ των δύο αντρών. Συζητήσεις στο γέρμα της μέρας, ουίσκι σε χαμηλά ποτήρια, εξορμήσεις στη γειτονική πόλη για προμήθειες. Όμως, η άφιξη της κόρης του Έλστερ θα περιπλέξει το σκηνικό.

Η πλοκή σε δεύτερο πλάνο, σημασία εδώ έχουν τα ίχνη που αφήνουν οι ιστορίες και ο τρόπος με τον οποίο συνδέονται. Ο ΝτεΛίλλο συνομιλεί με τον Γκόρντον. Οι δυο τους, αποτελούν το βασικό ζεύγος πάνω στο οποίο πατάει ο εσωτερικός διάλογος του άντρα στο μουσείο αλλά και οι συζητήσεις του Έλστερ με τον Φίνλι. Ο χρόνος και η επίδρασή του στην εικόνα, το Ψυχώ του Χίτσκοκ και η απέραντη έρημος. Η επιβράδυνση ως ελάχιστη απάντηση στη σύγχρονη επιτάχυνση, αλλά και αναπόφευκτη τροπή των πραγμάτων.

Ολιγοσέλιδο και μινιμαλιστικό το τελευταίο αφήγημα του ΝτεΛίλλο, γεμάτο κινηματογραφικές εικόνες σχεδόν στατικές, φλερτάρει με το δοκίμιο τέχνης και εισέρχεται σε φιλοσοφικά εδάφη αλλά παραμένει, πάνω και πρώτα απ’ όλα, δείγμα υψηλής λογοτεχνίας.

                                                                                                      (πρωτοδημοσιεύτηκε στο mixtape.gr)

Μετάφραση:  Ελένη Γιαννακάκη
Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας