Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Ένα ολόγραμμα για τον βασιλιά - Dave Eggers




Ο Άλαν Κλέι ξύπνησε στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Ήταν 30 Μαΐου του 2010. Είχε περάσει δύο μέρες μέσα σε αεροπλάνα για να φτάσει εκεί.
Ο Άλαν Κλέι φτάνει στη Τζέντα για να παίξει το τελευταίο του επαγγελματικό χαρτί, οι καλές μέρες ανήκουν πια στο παρελθόν, η ευκολία με την οποία κέρδιζε χρήματα -και εν συνεχεία τα σπαταλούσε- επίσης, τώρα πρέπει να πείσει τον βασιλιά Αμπντουλάχ να υπογράψει με την Reliant, την εταιρεία που εκπροσωπεί, συμβόλαιο αποκλειστικής συνεργασίας για την οικοδόμηση της νέας πόλης, στη μέση της ερήμου, που μελλοντικά  -αν όλα πάνε καλά- θα αποτελέσει μια ισχυρή οικονομική ζώνη στην περιοχή. Η προμήθεια που θα λάβει ο Άλαν -αν όλα πάνε καλά- θα είναι αρκετή για να τον ξελασπώσει, έτσι τουλάχιστον υπολογίζει. Δεν είναι μόνο τα χρέη του, είναι και τα χρήματα που χρειάζονται, ώστε να καλυφθούν τα δίδακτρα του κολλεγίου της κόρης του, υποχρέωση την οποία έχει εξ ολοκλήρου αναλάβει αυτός μετά το διαζύγιο με την πρώην σύζυγό του. Δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους.

Ο Έγκερς, με απλότητα και οικονομία στα μέσα, παραδίδει ένα υπέροχο μυθιστόρημα, προσωποκεντρικό μα ταυτόχρονα πολυεπίπεδο. Στο κέντρο της αφήγησης ένας αποτυχημένος ή μάλλον ένας πρώην επιτυχημένος, ο μεσήλικας Άλαν, που μετά από μια σειρά άστοχων επιχειρηματικών επιλογών, βρέθηκε να μένει φιλοξενούμενος στο ίδιο του το σπίτι, το οποίο βρίσκεται υπό πώληση και η μεσίτρια το έχει αδειάσει από ό,τι περιττό, και αυτός να κρύβεται -όχι πάντα επιτυχώς- την ώρα που οι επίδοξοι αγοραστές ξεναγούνται στα δωμάτια του σπιτιού. Θύμα μιας γενικότερης οικονομικής κρίσης, καθώς η Αμερική δεν κατέχει πια τα ηνία στην τεχνολογία και οι Κινέζοι μπορούν πια να μειοδοτήσουν σε κάθε δαιγωνισμό, να προσφέρουν τιμές σχεδόν εξευτελιστικές, να αποκλείσουν κάθε αντίπαλο από τη διεκδίκηση ενός έργου. Αποτυχημένος και σε προσωπικό επίπεδο, με ελάχιστες πραγματικές προσωπικές σχέσεις, απομακρυσμένος από την κόρη του, ο Άλαν φτάνει στη Τζέντα, μετά από ταξίδι δύο ημερών, ζαλισμένος και αποπροσανατολισμένος. Η εκεί πραγματικότητα, διαφορετική απ' ό,τι έχει ποτέ συναντήσει, χαρακτηρίζεται ιδανικά από την έκφραση: σπεύδε βραδέως· όλα μοιάζουν να γίνονται γρήγορα και ταυτόχρονα αργά, καθώς η έρημος απλώνεται ατελείωτη και η θάλασσα στέκει ακύμαντη, η κατασκευή της νέας πόλης προχωρά, και ο Άλαν με την ομάδα του πρέπει να περιμένουν τον βασιλιά Αμπντουλάχ, για να του κάνουν την επίδειξη. Όμως, για λόγους ασφαλείας και κύρους, κανείς δεν ξέρει -ή έτσι ισχυρίζεται- πότε θα εμφανιστεί ο βασιλιάς. Και η ομάδα πρέπει να είναι διαρκώς έτοιμη.

Η σταδιακή μετάβαση του Άλαν από την αμερικάνικη πραγματικότητα σε εκείνη της ερήμου είναι ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει αυτό το υπέροχο βιβλίο, αυτό το βύθισμα, το χάσιμο, η απώλεια της ταυτότητας, η απομάκρυνση από τον άλλο κόσμο. Ο Άλαν θα μπορούσε να είναι ο σύγχρονος ήρωας ενός μυθιστορήματος του σπουδαίου Πωλ Μπόουλς. Και η παράξενη γωνία από την οποία ο Έγκερς παρατηρεί την οικονομική κρίση, ή μάλλον τη μετατόπιση του οικονομικού ενδιαφέροντος, τις νέες δυνάμεις, την παρακμή μια αυτοκρατορίας και την ανατολή άλλων, μια γωνία κάπως υπαρξιστική, με έντονο βαθμό ματαιότητας, με κάτι από το Περιμένοντας τον Γκοντό, αλλά και κάτι από το λογοτεχνικό-φιλοσοφικό σύμπαν του Καμύ, με ένα χιούμορ οριακό, θλιμμένο.

Ο Έγκερς, όπως έδειξε και στον Κύκλο, έχει πιάσει τον σφυγμό της εποχής, καταπιάνεται με θέματα που βρίσκονται σε εξέλιξη, χωρίς να αναμασάει κλισέ, με εύστοχη παρατήρηση και κυρίως με ξεκάθαρο λογοτεχνικό προσανατολισμό στη χρήση των θεμάτων, γλιτώνοντας έτσι τον πνιγμό από το ίδιο του το θέμα. Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα περίπτωση συγγραφέα.

(πρωτοδημοσιεύτηκε στα Χανιώτικα Νέα)


Μετάφραση Ελένη Ηλιοπούλου
Εκδόσεις Κέδρος       


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου