Η ταχύτητα του φωτός - Χαβιέρ Θέρκας

" Nada έστω τ' όνομά σου,
nada η βασιλεία σου,
nada σε nada το θέλημά σου,
ως εν nada,
το nada ημών το επιούσιον ,
δος ημίν σήμερον,
και nada ημίν τα nada ημών,
και μη nada ημάς εις nada,
αλλά ρύσαι ημάς από nada"

(Έρνεστ Χεμινγουέη,Το φως του κόσμου)

Όταν, πριν τις γιορτές, έγραφα την ανάρτηση την σχετική με τον Ένοικο του Χαβιέρ Θέρκας, έκλεινα με την επιθυμία να διαβάσω την Ταχύτητα του φωτός. Η Θ. μου το έκανε δώρο, δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στην ανάρτηση ή στον τρόπο με τον οποίο της μίλησα για τον Ένοικο, τον οποίο και μου είχε δανείσει, μικρή σημασία έχει.

Ο Θέρκας είναι ένας ακόμα πολύ καλός Ισπανός συγγραφέας, ένας ακόμα με τον οποίο έρχομαι σε επαφή τα τελευταία δύο χρόνια. Για πολύ καιρό με "ενοχλούσε" το γεγονός πως ενώ είχα δύο αγαπημένους Πορτογάλους συγγραφείς, τον Πεσόα και τον Σαραμάγκο, δεν είχα βρει τα πατήματά μου στην ισπανική λογοτεχνία, αλλά αυτό ανήκει πια στο παρελθόν, η (πληθυσμιακή) αποκατάσταση έλαβε χώρα.

Το μυθιστόρημα αυτό είναι επίσης ένα εν μέρει campus novel. Ο ήρωας - alter ego του συγγραφέα- φεύγει από την Βαρκελώνη, όπου ζει μια μποέμικη ζωή, για την Ουρμπάνα των Ηνωμένων Πολιτειών, με σκοπό να διδάξει ισπανική φιλολογία, κάτι το οποίο θα του εξασφαλίσει τον ελεύθερο χρόνο που θα μπορούσε να αφιερώσει στην συγγραφή. Αποτέλεσμα της παραμονής του εκεί είναι η συγγραφή του πρώτου του μυθιστορήματος με τίτλο Ο ένοικος. Εκεί θα γνωρίσει τον Ρόντνεϋ, βοηθό καθηγητή και βετεράνο του Βιετνάμ, με τον οποίο και θα αναπτύξουν μια ιδιαίτερη φιλική σχέση.

Ο πόλεμος στο Βιετνάμ και οι συνέπειές του για όσους έλαβαν μέρος, η συγγραφή και οι συνέπειες της επιτυχίας, ο Χέμινγουέη και οι ανθρώπινες σχέσεις. Με διάσπαρτες (ψευδο) αυτοβιογραφικές αναφορές κυρίως στο συγγραφικό του έργο, τόσο στον Ένοικο όσο και στην μετέπειτα best seller επιτυχία του, τους Στρατιώτες της Σαλαμίνας, αλλά και στην παραμονή του στην Αμερική, ο Θέρκας επιμένει να στήνει το σκηνικό της ιστορίας του στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι το οποίο μου προκαλεί το ενδιαφέρον ως αναγνώστη. Και μπορεί ο πόλεμος στο Βιετνάμ να αποτελεί μια ιστορία χιλιοειπωμένη ήδη αλλά ο Ισπανός την πιάνει από την μεριά της λογοτεχνίας, δίνοντας μια διαφορετική προοπτική. Μυθιστόρημα βιβλιοφιλικό με έντονη την σκιά του Χέμινγουέη, συγγραφέα που έχει ταυτιστεί με την παρουσία του στον ισπανικό εμφύλιο. Ο Θέρκας αντιστρέφει κάπως τους ρόλους, ο Αμερικανός που ασχολήθηκε με την ισπανική σύγχρονη ιστορία δίνει την σκυτάλη στον Ισπανό για να ασχοληθεί με το Βιετνάμ, όμως η σκιά του Χέμινγουέη πέφτει βαριά κυρίως με την επανάληψη της διασκευής του Πάτερ ημών.

Δεν περίμενα ένα μυθιστόρημα που θεματικά ασχολείται με τον πόλεμο στο Βιετνάμ να μου τραβήξει τόσο την προσοχή. Αυτό νομίζω πως οφείλεται στις σωστές αναλογίες του Θέρκας, κάτι το οποίο δείχνει κατ' εμέ τόσο το ταλέντο όσο και την οξύνοια του συγγραφέα. Χαίρομαι πάντως που από καθαρή σύμπτωση διάβασα πρώτα τον Ένοικο και ύστερα την Ταχύτητα του φωτός, γιατί με τον τρόπο αυτό μπήκα πιο ομαλά στο συγγραφικό σύμπαν του Χαβιέρ Θέρκας.

Εκδόσεις Πατάκη.
Μετάφραση Αγγελική Βασιλάκου.