Αρχειοθέτηση σε Δύο Χρόνους (6)

"Κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν αλλού και ο κίνδυνος της απώλειας τα έφερε εδώ."

     Μετά την ανάγνωση : Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν της Μπέττυ Σμιθ

Η εντεκάχρονη Φράνσι Νόουλαν ζει με την οικογένειά της στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Μαζί με τον αδερφό της, το δεκάχρονο Νίλι, προσπαθούν να συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδημα μαζεύοντας κουρέλια, χαρτιά, σιδερικά και λάστιχα τα οποία πηγαίνουν στον παλιατζή. Με τα λίγα σέντσια που κερδίζουν, δοκιμάζουν την τύχη τους αγοράζοντας λαχνούς σε ένα ψιλικατζίδικο. Ποτέ κανένα παιδί δεν κέρδισε κάποιο από τα ακριβά δώρα, ανεξάρτητα από το πόσες φορές προσπάθησε. Κάθε εβδομάδα η Φράνσυ δανείζεται ένα βιβλίο από τη δημοτική βιβλιοθήκη. Η ανάγνωση αποτελεί μία από τις ελάχιστες μορφές ψυχαγωγίας.

Ο πατέρας εργάζεται περιστασιακά, πότε ως τραγουδιστής και πότε ως σερβιτόρος, η μητέρα καθαρίζει σπίτια. Η έλλειψη χρημάτων αποτελεί ένα άλυτο, για την οικογένεια Νόουλαν, πρόβλημα. Ο πατέρας καταφεύγει συχνά στο αλκοόλ, η μητέρα εφευρίσκει παιχνίδια ώστε να δικαιολογεί την έλλειψη τροφίμων και ζέστης. Κανείς τους όμως δεν σταματά να αγωνίζεται για κάτι καλύτερο. Η Φράνσι έχει έναν ιδιαίτερο δεσμό με τον πατέρα της, στα μάτια της είναι ο καλύτερος πατέρας του κόσμου.

Η Μπέττυ Σμιθ βασίζεται σε παιδικά βιώματα και με ρεαλισμό (σε συνδυασμό με κάποιες δόσεις ιδεαλισμού) επιχειρεί να μεταφέρει το κλίμα της εποχής μέσα από την ιστορία με πρωταγωνίστρια τη μικρή Φράνσι. Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες της ζωής το βιβλίο φέρει την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Ίσως αυτός να είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο γνώρισε τεράστια αναγνωστική επιτυχία και καθολική αποδοχή από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του το 1943. Συγγενεύει ξεκάθαρα με τον ιταλικό νεορεαλισμό που άνθισε την ίδια περίοδο στη γείτονα χώρα και σύστησε σπουδαίους δημιουργούς όπως ο Βιτόριο Ντε Σίκα, ο Λουκίνο Βισκόντι και ο Ρομπέρτο Ροσελίνι. Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, ο Ελίας Καζάν σκηνοθέτησε τη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη, ενώ το 1951 παρουσιάστηκε στο Μπρόντγουεϊ με τη μορφή μιούζικαλ σε παραγωγή και σκηνοθεσία του Τζορτζ Άμποτ.

Η συγγραφέας κινείται στα όρια, τόσο του διδακτισμού, όσο και του συναισθηματικού εξαναγκασμού. Πρέπει να παραδεχτούμε όμως πως καταπιάνεται με ένα θέμα το οποίο υποχρεωτικά φέρει μαζί του τα παραπάνω στοιχεία. Η Σμιθ παραδίδει ένα έργο αρκετά αυθεντικό που σκοπό έχει, εκτός του να ψυχαγωγήσει, να δώσει ελπίδα σε μια εποχή που μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού την έχει ανάγκη. Η ελπίδα αυτή όμως αποτελεί ταυτόχρονα και ένα μειονέκτημα για το βιβλίο, αφου, λόγω αύτης, η συγγραφέας ωραιοποιεί κάποιες καταστάσεις δίνοντας ένα, αρκετά στρογγυλεμένο, τελικό αποτέλεσμα το οποίο στερεί από το μυθιστόρημα την οποιαδήποτε δυνατότητα να συγκριθεί με άλλα σημαντικά βιβλία εκείνης της περιόδου όπως για παράδειγμα τα βιβλία του Στάινμπεκ. Από την περίληψη φοβόμουν την πιθανή ύπαρξη μιας χριστιανικού τύπου υπομονής των δυσκολιών, κάτι τέτοιο όμως, αν και σε ορισμένα σημεία συναντάται, δε χαρακτηρίζει τελικώς το κείμενο.

Η ανάγνωση του βιβλίου με ταξίδεψε πίσω στο χρόνο όταν έκλαιγα διαβάζοντας την ιστορία του Όλιβερ Τουίστ και παρακολουθούσα φανατικά τις περιπέτειες της Λάουρα στο Μικρό σπίτι στο λιβάδι. Λόγω ηλικίας, μάλλον, δεν με καθήλωσε, απόλαυσα όμως τη λογοτεχνική του απλότητα, αρετή η οποία όλο και συχνότερα θυσιάζεται στο βωμό του «λογοτεχνικού» εντυπωσιασμού.   



Μετάφραση Στάθης Αλιμίσης.
Εκδόσεις Μίνωας.


 υ.γ Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάρτηση, Πριν την ανάγνωση: Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν της Μπέττυ Σμιθ