Εγώ και Εσύ - Νικόλο Αμανίτι

Ο Λορέντσο είναι ένα μοναχικό αγόρι που επιδιώκει να βρίσκεται μακριά από το επίκεντρο της προσοχής και αποζητά την ηρεμία της ζωής στο περιθώριο. Οι γονείς του όμως ανησυχούν, κυρίως η μητέρα του. Καταφεύγει σε έναν παιδοψυχολόγο. Ο μικρός έχει υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης, αντιλαμβάνεται την αγωνία των δικών του και επιχειρεί με μικρά ψέματα να ικανοποιήσει την ανάγκη τους να διακρίνουν σε αυτόν ένα "φυσιολογικό" παιδί. Όταν θα ανακοινώσει στη μητέρα του πως μία φίλη του τον κάλεσε στο εξοχικό της, παρέα με άλλα παιδιά, για τη Λευκή Εβδομάδα, εκείνη θα κλειστεί στο μπάνιο και από τη χαρά της θα ξεσπάσει σε λυγμούς. Παρά τις τύψεις για το ψέμα του, δε θα βρει το κουράγιο να το πάρει πίσω και αποφασίζει να περάσει τη βδομάδα εκείνη κρυμμένος στην αποθήκη του σπιτιού...

Η μικρή έκταση του μυθιστορήματος του Ιταλού συγγραφέα μου άφησε ανάμεικτα συναισθήματα, όμως το πέρας των ημερών από την ανάγνωση δείχνει να δικαιώνει τελικώς την επιλογή του. Λιτά και χωρίς φιοριτούρες καταφέρνει να μιλήσει για την ενηλικίωση ενός εφήβου, του Λορέντσο. Θέμα που συναντάται συχνά και ανήκει στα πλέον απαιτητικά της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Ο Αμανίτι τα καταφέρνει αρκετά καλά αξιοποιώντας στο ακέραιο το εύρημα της παραμονής του νεαρού στο υπόγειο. Διαμορφώνει κατάλληλα το χώρο που λειτουργεί ως αντανάκλαση της αντίληψης του νεαρού για τη ζωή με κύριο άξονα τη μοναξιά και τον αποκλεισμό των ενοχλητικών στοιχείων του έξω κόσμου. Εκτός από τις προμήθειες που κουβαλά εκεί ο νεαρός και την παρουσία μέσων ψυχαγωγίας, όπως το βιντεοπαιχνίδι, τα βιβλία και η μουσική, ο χώρος κατακλύζεται από άχρηστα οικογενειακά αντικείμενα του παρελθόντος. Επίσης, αποφεύγει συνετά να μιλήσει για τον ενήλικο Λορέντσο, αφήνοντας ελεύθερο τον αναγνώστη να πραγματοποιήσει τις δικές του υποθέσεις. 

Αφηγητής της ιστορίας είναι ο ενήλικας Λορέντσο, είναι εκείνος που θα δώσει φωνή στον έφηβο εαυτό του. Ο Αμανίτι αναγκάζει τον ήρωά του να επιστρέψει στο παρελθόν και να ανακαλέσει στη μνήμη του το παιδί που κάποτε υπήρξε. Το μικρό χρονικό διάστημα που μεσολάβησε ομαλοποιεί το λόγο του αφηγητή και ανοίγει μια ελάχιστη χαραμάδα από την οποία εισβάλλει μια διάθεση ανασκόπησης και κριτικής ματιάς για εκείνη την περίοδο. Ένα τρικ το οποίο αφήνει την αίσθηση της εφηβικής αφήγησης και συγκινεί αβίαστα. Ο Λορέντσο επιθυμεί να ανατρέξει στο παρελθόν χωρίς υπερβολικές λεπτομέρειες. Χρονικός άξονας του μυθιστορήματος είναι η εβδομάδα στο υπόγειο παρά τις παρεκβάσεις σε πρότερες αναμνήσεις και καταστάσεις. Το πρώτο αφηγηματικό πρόσωπο επιτρέπει στο συγγραφέα να παραμείνει στην επιφάνεια των γεγονότων, η ιστορία αφορά πρώτα και κύρια τον ίδιο τον ήρωα και δευτερευόντως τον αναγνώστη. Ο Αμανίτι αρνείται να δώσει λεπτομερείς ψυχολογικές διαστάσεις επιτρέποντας στον αναγνώστη να φέρει την ιστορία στα μέτρα του και να ταυτιστεί με τον αφηγητή.

Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο του Αμανίτι που διαβάζω. Είχε προηγηθεί, πριν από χρόνια, η ταινία Εγώ δε φοβάμαι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημά του και - απ' όσο μπορώ να θυμηθώ - μου είχε αφήσει καλές εντυπώσεις. Η πρώτη αυτή επαφή μου αποκάλυψε μεν έναν αξιόλογο συγγραφέα, αλλά αρνούμαι να δεχτώ πως πρόκειται (σύμφωνα με το οπισθόφυλλο) για τον σημαντικότερο σύγχρονο Ιταλό συγγραφέα...
 


Μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης.
Εκδόσεις Καστανιώτη.


υ.γ Η συγκεκριμένη ανάγνωση εν πολλοίς οφείλεται στον μπλόγκερ Read for a life και σε αυτή εδώ την ανάρτηση.