Μαπούτσε - Caryl Ferey

[Ι] Μαπού, σημαίνει γη. Τσε, σημαίνει άνθρωποι. Μαπούτσε, οι άνθρωποι της γης. Ο Κολόμβος βιάστηκε να τους βαφτίσει Ινδιάνους, όνομα που σε εκείνους τίποτα δε σημαίνει, οι Ευρωπαίοι που ακολούθησαν ελάχιστα ασχολήθηκαν, επιδόθηκαν σε σφαγές και διωγμούς, συχνά στο όνομα του χριστιανισμού, οικειοποιήθηκαν εκτάσεις που δεν τους ανήκαν. Όσοι Μαπούτσε επέζησαν βρήκαν καταφύγιο σε δύσβατες περιοχές των Άνδεων.

[ΙΙ] Διαδικασία αποκαλούσαν οι καθεστωτικοί τη στρατιωτική δικτατορία. Βασανιστήρια, λογοκρισία, εκτελέσεις. Απαγωγές, δίχως ίχνη και στοιχεία, οι οικογένειες των εξαφανισμένων επέμεναν να ρωτούν, τραγικές φιγούρες έξω από τα αστυνομικά τμήματα. Οργάνωση, οι Μητέρες και οι Γιαγιάδες της Πλατείας του Μάη, με σήμα κατατεθέν το μαντήλι στα μαλλιά, επέστρεφαν στην πλατεία διαρκώς, παρά τα χτυπήματα και την καταστολή. Ακόμα και σήμερα, αγωνίζονται για να λάμψει η αλήθεια.

[ΙΙΙ] Η Χρεοκοπία, επακόλουθο της κρίσης, ενέτεινε τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Περισσότερο από δέκα χρόνια μετά, οι συνέπειες είναι ακόμα ορατές.

Τρεις περίοδοι που διαμόρφωσαν την ιστορία της Αργεντινής, τρεις χρονικοί άξονες γύρω από τους οποίους υφαίνει ο συγγραφέας την πλοκή του μυθιστορήματός του.

 Όταν η θάλασσα ξεβράζει το πτώμα μιας τραβεστί στο λιμάνι του Μπουένος Άιρες, η αστυνομία βιάζεται να χαρακτηρίσει το έγκλημα σεξουαλικό και να κλείσει το φάκελο. Η επιμονή της Ζανά και η σύνδεση της σκληρής δολοφονίας με την εξαφάνιση μίας νεαρής φωτογράφου θα εμπλέξουν στην υπόθεση τον Ρουμπέν. Η Ζανά είναι Μαπούτσε, έχει εγκαταλείψει τον τόπο της για να κατεβεί στο Μπουένος Άιρες και να σπουδάσει γλυπτική. Ο Ρουμπέν είναι από τους τυχερούς, ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες των λαθραίων φυλακών, τα τελευταία χρόνια δουλεύει ως ιδιωτικός ερευνητής για τις Μητέρες της Πλατείας του Μάη. Παρά τις διαφορές τους, το παρελθόν τους βαραίνει εξίσου.

Ο Φερέ, παρότι Γάλλος, καταφέρνει να αποδώσει πειστικά, από τις πρώτες κιόλας σελίδες, την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του Μπουένος Άιρες. Το λιμάνι, οι κεντρικοί λεωφόροι, ο ευρωπαϊκός αέρας, οι παραγκουπόλεις, το ποδόσφαιρο, το τάνγκο. Ο διάχυτος ερωτισμός μιας πόλης που, παρά τις πληγές της, δεν κοιμάται ποτέ. Με ρυθμό καταιγιστικό και διαδοχικές ανατροπές, όπως κάθε άξιο τέκνο της αστυνομικής λογοτεχνίας, το μυθιστόρημα υπόσχεται μία αχόρταγη ανάγνωση. Σκληρό, όπως η πραγματικότητα και η Ιστορία, κόμπος στο λαιμό και σφίξιμο στο στομάχι, η αποστροφή του βλέμματος ανακουφίζει προσωρινά, δεν αφήνει όμως την πληγή να κλείσει. Επιφάνεια τραχιά, ένας καμβάς αφιλόξενος.

Ισορροπία θαυμαστή ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία. Κείμενο πολιτικό, ο συγγραφέας παίρνει θέση ξεκάθαρη υπέρ της αποκάλυψης της αλήθειας. Εμμονή που γονιμοποιεί τη φαντασία και οξύνει την περιέργεια. Της συγγραφής έχει προηγηθεί ενδελεχής έρευνα, ο Φερέ διαχειρίζεται με άνεση το υλικό του, προσδίδοντας τεράστιο ενδιαφέρον στην ιστορία του. Η γραφή του αφήνει μια γεύση παρόμοια με εκείνη του Τάιμπο, απόρροια της πολιτικής και ιστορικής διάστασης του κειμένου.

Το soundtrack του μυθιστορήματος αποτελείται από κομμάτια post rock, είναι η μουσική που περισσότερο ακούγεται, με τις επαναλαμβανόμενες μελωδίες, τα ηχητικά τοπία, τα ελάχιστα λόγια. Ιδιαίτερη αγάπη του Ρουμπέν για τους Godspeed you black emperor, Ez3kiel και Hint. Μουσική υπόκρουση για μακρινές διαδρομές με το αυτοκίνητο, νύχτες έρευνας, στιγμές χαλάρωσης.

υ.γ. Ένα από τα καλύτερα αστυνομικά που διάβασα τον τελευταίο καιρό. Ορατός ο κίνδυνος να ξαγρυπνήσετε εξαιτίας του, σας προειδοποίησα!

(πρωτοδημοσιεύτηκε στο mixtape.gr)

Μετάφραση Αργυρώ Μακάρωφ
Εκδόσεις Άγρα