Βρισκόμουν ακόμα υπό την επιρροή του Χαβιέρ Μαρίας (βλ. Ο Αισθηματικός άντρας), έψαχνα κάποιο ανάγνωσμα χαλαρό, να ρέει γάργαρο, σκέφτηκα πως είχα καιρό να διαβάσω ένα αστυνομικό. Ανέτρεξα στη στοίβα, ανάμεσα σε διάφορα βρήκα το μυθιστόρημα της Ντόνα Λεόν, που μια μετακόμιση το άφησε πίσω, έξω από τις κούτες που με επιμέλεια γέμισαν, κάποιος μου είχε μιλήσει με καλά λόγια στο παρελθόν για τη συγγραφέα και κάπως έτσι υιοθέτησα το ορφανό. Παιχνίδια του μυαλού· ο αφηγητής στο μυθιστόρημα του Ισπανού ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο Λέων της Νάπολης, η συγγραφέας Λεόν, όποιος αναζητά με μανία συμπτώσεις, βρίσκει! Διάβασα την υπόθεση στο οπισθόφυλλο, η δράση λαμβάνει χώρα στη Βενετία, μου ήρθε στο νου το υπέροχο Πάθος της Winterson. Ο κύβος ερρίφθη.
Μια απλή χάρη προς τον βοηθό του θα μπλέξει τον αστυνόμο Μπρουνέτι σε μια παράξενη ιστορία. Όλα ξεκινούν όταν δέχεται να συνοδεύσει τον Βιανέλο στο αστυνομικό τμήμα του Μέστρε. Έχουν συλλάβει ένα φίλο του ακτιβιστή που συμμετείχε σε μια οικολογική διαμαρτυρία. Το ζήτημα λύνεται σχετικά γρήγορα καθώς οι συλλήψεις έγιναν περισσότερο για να ηρεμήσουν τα πνεύματα παρά γιατί υπήρχαν κατηγορίες σε βάρος των συλληφθέντων. Βγαίνοντας από το μέγαρο πέφτουν πάνω στον Τζιοβάνι Ντε Καλ, πεθερό του ακτιβιστή και ιδιοκτήτη υαλουργείου στο Μουράνο. Η συνάντηση κάθε άλλο παρά φιλική, μαινόμενος ο πεθερός επιτίθεται φραστικά στον γαμπρό του, οι αστυνομικοί επεμβαίνουν για να τους χωρίσουν. Λίγες μέρες μετά, η κόρη του Ντε Καλ εκφράζει στο Μπρουνέτι το φόβο της πως θεωρεί τον πατέρας της ικανό να δολοφονήσει τον άντρα της. Κάτι παραπάνω από κακή οικογενειακή σχέση, ο Ντε Καλ αντιπαθεί όλους τους οικολόγους που χώνουν τη μύτη τους παντού και ιδιαίτερα αυτούς που τόλμησαν να παντρευτούν την κόρη του...
Και κάπως έτσι η ιστορία ξεκινά, όχι με ένα έγκλημα μα με μια υποψία να πλανάται πάνω από την υδάτινη πολιτεία. Ο Μπρουνέτι αφιερώνει αρκετό χρόνο στην υπόθεση αυτή, κρυφά από τους ανωτέρους του, παραμελώντας τα γραφειοκρατικά του καθήκοντα. Όσο περνούν οι μέρες τόσο περισσότερο εμπλέκεται στην υπόθεση, προσεγγίζει μάρτυρες, μαζεύει πληροφορίες, προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του πως η κόρη του Ντε Καλ υπερβάλει. Η Λεόν στήνει ένα παιχνίδι διαρκούς αναμονής, ο αναγνώστης βρίσκεται σε συνεχή επιφυλακή περιμένοντας τι θα συμβεί. (Μια συμβουλή στους επίδοξους αναγνώστες: μη διαβάσετε το οπισθόφυλλο, περιέχει spoiler.) Και κάπως έτσι, δίχως να αντιληφθείς πώς, βρίσκεσαι να έχεις διαβάσει ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου.
Διαβάζω λίγα αστυνομικά μυθιστορήματα, είμαι από τους αναγνώστες εκείνους που δεν τους ενδιαφέρει να ανακαλύψουν το δολοφόνο ή να μάθουν τι θα γίνει στο τέλος. Δίνω βάση στην ατμόσφαιρα και τους χαρακτήρες, στον κοινωνικό σχολιασμό στα περιθώρια της δράσης, μαγεύομαι με τις κινηματογραφικές εικόνες που ξεπηδούν από τις σελίδες. Ως προς αυτές μου τις απαιτήσεις το μυθιστόρημα της Λεόν μάλλον με απογοήτευσε. Δεν ένιωσα στιγμή να βρίσκομαι στη Βενετία, τα κανάλια και τα βαπορέτα ήταν εκεί, εγώ όχι. Ένα κεφάλαιο μέσα στο υαλουργείο υπήρξε αρκετά υποβλητικό, αλλά ήταν μάλλον η εξαίρεση. Θα ήθελα τον Μπρουνέτι λίγο πιο αντισυμβατικό, λίγο παραστρατημένο ή χαμένο, είναι οι αντιήρωες που με ελκύουν στην αστυνομική λογοτεχνία.
Το μυθιστόρημα κινείται γύρω από την οικολογία. Οι αυστηρότεροι κανόνες αυξάνουν το κόστος λειτουργίας και ωθούν δεκάδες επιχειρήσεις στο κλείσιμο, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα, από τη μία, εκείνοι που μάχονται για το περιβάλλον, φοβούμενοι κυρίως τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, και από την άλλη, εκείνοι που υπερασπίζονται την ανάγκη για διατήρηση των θέσεων εργασίας. Η οικολογία είναι στη μόδα τα τελευταία χρόνια, περιλαμβάνεται στις ατζέντες των πολιτικών, πρωταγωνιστεί στις διαφημιστικές καμπάνιες. Τα όρια λεπτά και τα χρηματικά ποσά που διακυβεύονται τεράστια, οι πιέσεις ασφυκτικές. Τα υαλουργεία του Μουράνο έχουν ιστορία αιώνων, τέχνη που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, επιχειρήσεις οικογενειακές που βλέπουν τον ανταγωνισμό εξ ανατολών να εντείνεται. Οι κάτοικοι της Βενετίας βλέπουν την πόλη τους να βουλιάζει χρόνο με το χρόνο στην ύφεση, τα χρόνια ακμής ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να χαμογελούν και να υποκλίνονται στους τουρίστες για να κερδίσουν το ψωμί τους.
Ως προς τον "κοινωνικό προβληματισμό" η Λεόν δε φέρνει κάτι ριζοσπαστικό, κινούμενη στην επιφάνεια και χρησιμοποιώντας την οικολογία για να οξύνει τις διαφορές ανάμεσα στους χαρακτήρες της σε μια απόπειρα σταδιακής κορύφωσης της έντασης και δημιουργίας κλίματος αγωνίας και μυστηρίου.
Τελικό πόρισμα/ανακεφαλαίωση των παραπάνω: Το μυθιστόρημα της Λεόν διαβάζεται ευχάριστα αλλά μάλλον ως εκεί.
Μετάφραση Ρίτα Κολαϊτη
Εκδόσεις Καστανιώτης
Μετά τον Χαβιέρ...Σε καταλαβαίνω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό αστυνομικά δεν σκαμπάζω-κανα δυό περιστασιακά κι εγώ το καλοκαίρι , μη χαλάσουμε την συνήθεια,αντιπαθώ τον Μάρκαρη όσο δεν φαντάζεσαι και έχω και διάφορα άλλα κολλήματα,αλλά μου αρέσει πχ ο Τσαβαρία , "Το Κόκκινο στο Φτερό του Παπαγάλου" ας πούμε, για τις χαλαρές ανάπαυλες.